Okul Ortamında Değerler Eğitimi Konusunda Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri

Öz Bu çalışmanın amacı bir ilköğretim okulu ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmenlerin ve öğrencilerin görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma verilerinin toplanmasında nitel ve nicel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlere göre okulda kazandırılmaya çalışılan temel değerlerin sevgi, saygı, hoşgörü, dayanışma ve sorumluluk olduğu belirlenmiştir. Öğretmenler değerler eğitimine yönelik olarak değerlerin öğretim süreci, okul personeli ve okul-aile-toplum işbirliği konularında öneriler getirmişlerdir. Öğrenciler okullarında en çok dürüstlük değerinin kazandırılmaya çalışıldığını düşünmektedirler. Öğrencilerin okulun temizliği ve sınıf kurallarının oluşturulması konusundaki maddelere ise daha düşük oranda katıldıkları belirlenmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlara dayalı olarak okullarda değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrencilerin beklenti ve görüşlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi, okullarda bu doğrultuda düzenlemeler yapılması önerilebilir.

Teacher and Student Views about Values Education at the School Setting

___

Akbaş, O. (2007). Türk Milli Eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının (değerlerinin) ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinde gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu 26-28 Kasım 2004 içinde (ss. 673-695). (Ed: R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Ş. Arslan, M. Zengin). İstanbul: Dem Yayınları.

Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (16), 9-27.

Akbaş, O. (2009). İlköğretim okullarında görevli branş öğretmenlerinin değer öğretimi yaparken kullandıkları etkinlikler: 2004 ve 2007 yıllarına ilişkin bir karşılaştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 403-414.

Aktepe, V. ve Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırşehir ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 607- 622.

Aslan, R. (2007). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim birinci basamaktaki öğrencilerin temel bilgi, beceri ve değerleri kazanma düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Baydar, P. (2009). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler programında belirlenen değerlerin kazanım düzeyleri ve bu süreçte yaşanılan soruların değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Berkowitz, M. W., & Bier, M. C. (2005). Character education parents as partners. Educational Leadership, 63 (1), 64-69.

Berkowitz, M. W. (2002). The science of character education içinde (ss.43-63). W. Damon (Ed.). Bringing in a new era in character education. Stanford, California: Hoover Institution Press.

Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 133- 148.

Creswell, J.W. (2005). Educational research. (2nd ed.). Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education.

Çengelci, T. (2010). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde değerler eğitiminin gerçekleştirilmesine ilişkin bir durum çalışması. Yayınlanmamış doktora tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Deveci, H., & Selanik, Ay T. (2009). İlköğretim öğrencilerinin günlüklerine göre günlük yaşamda değerler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 167-181.

Dewey, J. (2008). Okul ve toplum. (Çev: H.A. Başman). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.

Dilmaç, B., Ertekin, E., & Yazıcı, E. (2009). Değer tercihleri ve öğrenme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (17), 27-47.

Dönmez, B., & Cömert, M. (2007). İlköğretim okulu öğretmenlerinin değer sistemleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 5 (14), 29-59.

Erkuş, A. (2011). Bilimsel araştırma süreci. (3. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Halstead, J.M., & Pike, M.A. (2006). Citizenship and moral education values in action. Oxon: Routledge.

Kuş, D. (2009). İlköğretim programlarının, örtük programın ve okul dışı etmenlerin değerleri kazandırma etkililiğinin 8. sınıf ilköğretim öğrencilerinin ve öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Miles, M. B., & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage Publication.

MEB. (1992). İlköğretim kurumlar yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.

Milli Eğitim Temel Kanunu. (1973). (1739 S.K.), md. 2. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/88.html adresinden 7 Ağustos 2012 tarihinde edinilmiştir.

Ozolins, J. T. (2010). Creating public values: Schools as moral habitats. Educational Philosophy and Theory, 42 (4), 410-423.

Özel, H., Yılmaz, G., Beyaz, İ., Özer, S., & Şenocak,, E. (2009). İlköğretim okulları sınıf içi öğrenme ortamları üzerine bir araştırma. İlköğretim Online, 8 (2), 493-498.

Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. (2nd ed.). Newbury Park, CA: Sage Publications.

Samancı, O. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal ilişkilerinde önem verdikleri değer ve beklentiler. III. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi 18-20 Haziran 2007 Adana içinde (ss. 287-291). Ankara: MEB Devlet Kitapları Basımevi.

Şen, Ü. (2007). Milli Eğitim Bakanlığının 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veritabanından 08 Ağustos 2012 tarihinde edinilmiştir.

Tepecik, B. (2008). Sosyal bilgiler dersinde sorumluluk değerinin kazandırılmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.

Thornberg, R. (2006). Hushing as a moral dilemma in the classroom. Journal of Moral Education, 35 (1), 89–104.

Thornberg, R. (2008). Values education as the daily fostering of school rules Research in Education, 35 (1), 52-62.

Turan, S., & Aktan, D. (2008). Okul hayatında var olan ve olması düşünülen sosyal değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 227-259.

Türnüklü, A. (2001). Eğitim bilim alanında aynı araştırma sorusunu yanıtlamak için farklı araştırma tekniklerinin birlikte kullanılması. Eğitim ve Bilim, 26 (12), 8-13.

Yıldırım, K. (2009). Values education experiences of Turkish class teachers: A phenomonological approach. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 35, 165.

Yılmaz, E. (2009). Öğretmenlerin değer tercihlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (17), 109-128.

Yiğittir, S. (2010). İlköğretim öğrenci velilerinin okullarda kazandırılmasını arzuladığı değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 8 (19), 207-223.