İlköğretim Okullarında Etik İklimin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenler ile bu okullarda öğrenim gören öğrencilerin algılarına göre ilköğretim okullarının etik iklim düzeyini belirlemek ve çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada, Keiser ve Schulte (2007) tarafından geliştiren etik iklim envanteri kullanılmıştır. Envanterin geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Nevşehir il merkezindeki 21 ilköğretim okulunda görev yapan 355 öğretmen ve bu okullarda öğrenim gören 818 öğrenci oluşturmuştur. Veriler aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, tek yönlü varyans analizi ve Tukey testi teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Öğretmenlerin ve öğrencilerin algılarına göre, ilköğretim okullarında en yüksek düzeyde öğretmendenöğrenciye etik iklim boyutu, en düşük düzeyde öğrenciden-öğrenciye etik iklim boyutunun olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin okulun etik iklimine ilişkin algıları arasında cinsiyet değişkenine göre anlamlı farkın olmadığı, mesleki kıdem değişkenine göre öğrenciden- öğretmene ve öğrenciden-öğrenciye boyutlarında anlamlı farkın olduğu belirlenmiştir. İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenler ile bu okullarda öğrenim gören öğrencilerin etik iklim algıları arasında öğretmenden-öğrenciye, öğrenciden-öğretmene ve öğrenciden-öğrenciye boyutlarında anlamlı fark bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Etik, Etik iklim, İlköğretim okulu.

PDF

___

Ay, Ü. (2003). İşletmelerde etik ve sosyal sorumluluk. Adana: Nobel Kitabevi. Aydın, İ. (2001).

Yönetsel, mesleki ve örgütsel etik. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Aydın, İ. (2006). Eğitim ve öğretimde etik. Ankara: Pegem A Yayıncılık

Balcı, A. (1993). Etkili okul. Ankara: Yavuz Dağıtım.

Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Bakioğlu, A., & Sılay, N. (2011). Yüksek öğretim ve öğretmen yetiştirmede karakter eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Başaran, İ. E. (1991). Örgütsel davranış. Ankara: Gül Yayınevi.

Bacon, L. D. (1997). Using Amos for structural equation modeling in market re- search. New York: Lynd Bacon & Associates, Ltd. and SPSS Inc.

Bursalıoğlu, Z. (2005). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Doğan, N., & Başokçu, T. O. (2010). İstatistik tutum ölçeği için uygulanan faktör analizi ve aşamalı kümeleme analizi sonuçlarının karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 65-71.

Cohen, D. V. (1995). Creating ethical work climates: A socioeconomic perspective. Journal of Socio-Economic, 24(2), 317-344.

Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis. New Jersey: Pearson Prentice Hall.

Haynes, F. (2002). Eğitimde etik. (Çev: S. Akbaş). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Hesapçıoğlu, M. (2008). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Keiser, K. A. and Schulte, L. E. (2007). The development and validation of the elementary school ethical climate index. The School Community Journal, 17(2), 73-88.

Kuçuradi, İ. (1999). Etik. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.

Miner, J. B. (1992). Industrial-organizational psychology. Singapore: McGraw- Hill, inc.

Örenel, S. (2005). Öğretmenlerin mesleki etik ilkeleri kapsamındaki davranışlarının ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin algılarıyla değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Şişman, M. (2002). Örgütler ve kültürler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Şişman, M., & Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Tepe, H. (2000). Etik ve meslek etikleri. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.

Uğurlu, C. T. (2008). Lise son sınıf öğrencilerinin öğretmenlerinin etik davranışlarına ilişkin algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 367-378.

Victor, B., & Cullen, J. B. (1988). The organizational bases of ethical work climates. Administrative Science Quarterly, 33, 101-125.

Wittmer, D., & Coursey, D. (1996). Ethical work climates: Comparing top managers in public and private organizations. Journal of Public Administration Research & Theory, 6(4), 559-571.

Yaman, E., Mermer, E. Ç., & Mutlugil, S. (2009). İlköğretim okulu öğrencilerinin etik davranışlara ilişkin görüşleri: Nitel bir araştırma. Değerler Eğitimi Der- gisi, 7, 93-108.

Yılmaz, V., & Çelik, H. E. (2009). Lisrel ile yapısal eşitlik modellemesi. Ankara: Pegem A Yayınları.