Gençliğin Değer Algısı: Konya Örneği

Bu makale değerlerin toplumumuzun gençlik kesiminde (Konya örneğinde) nasıl algılandığına ilişkin 1999 yılında yaptığımız "Gençliğin Sosyal ve Dinî Değerleri" adını taşıyan ve durum tespitini amaçlayan bir çalışmaya dayanmaktadır. Burada değerler kendi içinde genel "sosyal" ve özel "dinî/İslâmî" olmak üzere iki ana sınıfa, ayrıca genel sosyal değerler -göreceli de olsa- "modern" ve "geleneksel"; dinî/İslâmî değerler ise "kurumsal" ve "eylemsel" alt sınışarına ayrılmıştır. Böylece değişim sürecinin hangi eksenlerde, nasıl ve ne gibi bir tempoda değişip geliştiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Onun için de test edilen bir hipotez kullanılmamıştır.Araştırma üç ana bölümden oluşmaktadır; kavramsal çerçeveye ilişkin birinci bölümde değerler tartışılmakta, kuramsal çerçeveye ilişkin ikinci bölümde bu çalışmaya özgü sorunlar ve yöntemler ortaya konmakta, üçüncü bölümde ise alan verileri değerlendirilmektedir. Bu yazıda birinci ve ikinci bölümler özet olarak ele alınırken üçüncü bölüm makalemizde değer kategorilerinden birisi olan "modern değerler" üzerinden örneklendirilip, yöntem ve uygulama gösterilmeye çalışılmış, diğer değer kategorilerine ise değinilmemiştir. Bulgulara göre toplumumuzda değerler, genel kanının aksine, her hâliyle modernden geleneksele bir değişim geçirmiyor, bir toplumsal seçicilik doğrultusunda gelişiyor. Hatta bu açıdan geleneksel- modern ikilemi bile anlamlı gözükmüyor.

Anahtar Kelimeler:

Değer, Modern Değerler, Geleneksel Değerler, Profan, Aşkın

Youth’s Values Perception: Konya Sample

This article concerns a study carried out to investigate “the social and religious values of youth” in Konya in order to understand the perception of these values by youth today. In this article, the values are classified into two main groups: general/social and private/religious/Islamic. These two groups are further classified into two subgroups; social values are divided up into modern and traditional, while religious/Islamic values are subdivided as institutional and operational. In this way, it was attempted to establish the axis of the change processes. For this reason, no hypothesis was tested. This study consisted of three parts; in the first part the drawing up of a conceptual frame of the values was determined, in the second part a theoretical frame of the special and original problems and methods was established, and in the last part the data from the field was evaluated. In this article, the first and second parts of the study are summarized and in the third part, by focusing on modern values, the methodology and application of the research are demonstrated, while other values are passed. According to the results of the study, which were contradictory to what is generally accepted, the values in Turkish society are not evaluated on a scale from traditional to modern, but rather develop through social selectivity. And even from this perspective, the modern - traditional dilemma is not significant.

Keywords:

Value, Modern Values, Traditional Values, Profane, Transcendent.,

PDF

___

Armağan, M. (1992). Gelenek. İstanbul: Ağaç Yayınları.

Arslan, A. (2000). Modern Dünyada Müslümanlar. İstanbul: İletişim Yayınları.

Atalay, B. (1979). Köy gençliği üzerinde sosyolojik bir araştırma. Erzurum: Atatürk Üniversite İşletme Fakültesi Yayınları.

Aydın, M. (1999). Gençliğin dinî ve sosyal değerleri, Basılmamış bir saha araştırması, Konya: Selçuk Üniversitesi Yayını.

Bayyiğit, M. (1998). Üniversite gençliğinin dini inanç tutum ve davranışları üzerine bir araştırma. Basılmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.

Berger, P. L., Berger, B., & Kellner, H. (1985). Modernleşme ve bilinç (Çev. C. Cerit). İstanbul: Pınar Yayınları.

Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Blacke, C. E. (1986). Çağdaşlaşmanın itici güçleri. (çev. F. Gümüş). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Fichter, J. (1990). Sosyoloji nedir? (Çev., N. Çelebi). Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.

Günay, Ü. (l989). Religion et jeunesse dans la Turquie moderne. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 15-24.

Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar . İstanbul: Ötüken Yayınevi.

Inglehart, R. F. (1995). Değişen değerler, ekonomik kalkınma ve sosyal değişim (Çev. Abdullah Koçak). Sosyoloji Dergisi, 8-9, 379- 403.

İnam, A. (1997). Değerlerle yaşamak: İslâmî değerlerin geleceği. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.

Koştaş, M. (1995). Üniversite öğrencilerinde dine bakışı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.

Köker, L. (1990). Modernleşme Kemalizm ve demokrasi. İstanbul: İletişim Yayınları.

Köknel, Ö. (1970). Türk toplumunda bugünün gençliği. İstanbul: Bozak Matbaası.

Kösemihal, N. Ş. (1955). Sosyoloji tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.

Krech, D., Crutcfield, R., & Ballachey, E. L. (1983). Cemiyet içinde fert (çev., M. Turhan). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Kurtkan, B. A. (1985). Din Sosyolojisi. İstanbul: Filiz Kitabevi.

Laroui, A. (1993). Tarihselcilik ve gelenek (Çev. H. Bacanlı). Ankara: Vadi Yayınları.

Mardin, Ş. (1991). Türk Modernleşmesi (derl. M. Türköne, T. Önder). İstanbul: İletişim Yayınları.

Mengüşoğlu, T. (1983). Felsefeye giriş. İstanbul: Remzi Kitabevi.

Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: Free Press.

Sezen, Y. (1988). Sosyoloji açısından din. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.

Şerif, M. (1985). Toplumsal kuralların psikolojisi (Çev. İ. Sandıkçıoğlu). İstanbul: Alan Yayıncılık.

Taplamacıoğlu, M. (1983). Din sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları.

Theodorson, G. A., & Theodorson, A. G. (1979). A Modern dictionary of sociology. New York: Barnes & Noble Books.

Topçuoğlu, A. (1996). Üniversite gençliğinin sosyal değerleri. Yayınlanmamış doçentlik tezi, Selçuk Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi, Konya

Ülken, H. Z. (1965). Bilgi ve değer. Ankara: Kürsü Yayınları.

Yörükoğlu, A. (1986). Gençlik çağı. Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.

Yücekök, A. (1983). Türkiye’de din ve siyaset. İstanbul: Gerçek Yayınları.