Diyanet TV Çizgi Filmlerinin 4-6 Yaş Grubu Kur’an Kursu Öğretim Programında Yer Alan Değerler Açısından İncelenmesi

Diyanet İşleri Başkanlığı, günümüz bilgi ve iletişim teknolojisinin imkânlarını kullanarak toplumun tüm kesimleri için yayınlar hazırlamayı kendisine ilke ve hedef olarak belirlemiştir. Bu çalışmada Başkanlığın çocuk hedef kitleye yönelik hizmetlerinden biri olan Diyanet TV çizgi filmlerinin değerler açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda 4-6 Yaş Grubu Kur’an Kursları Öğretim Programının Dini Bilgiler-1 öğrenme alanında yer alan ünite isimleri temel alınarak 11 analiz kategorisi belirlenmiştir. Çalışmanın örneklemi olarak Dedemin Öyküleri ve Yusuf’un Dünyası çizgi filmleri seçilmiştir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği çalışmada doküman incelemesi yolu tercih edilmiş ve veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Bulguların yorumlanmasında çeşitli çizgi filmlerin değerler açısından incelendiği literatür sonuçlarından, örgün eğitim için belirlenmiş olan kök değerlerden, okul öncesi eğitimi ve Hayat Bilgisi dersi öğretim programlarından yararlanılmıştır. Çalışmanın sonunda her iki çizgi filmde de en sık yer verilen değerin yardımlaşma; hiç yer verilmeyen değerin ise iyilik olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra Dedemin Öykülerinde saygı; Yusuf’un Dünyasında adalet, merhamet/şefkat ve sorumluluk değerlerine hiç yer verilmediği tespit edilmiştir. Çalışmanın nihayetinde Diyanet TV çizgi filmlerinin değerleri görece destekleyen bir içerik sunmakla birlikte analiz kategorisi olarak temel alınan öğretim programının değerleri açısından yetersizlik arz ettiği sonucuna ulaşılmış ve geliştirilmesine dönük birtakım önerilerde bulunulmuştur.

Investigation of Diyanet TV Cartoons in Terms of the Values Included in the 4-6 Age Group Koran Courses Curriculum

The Presidency of Religious Affairs has established a set of principles and goals to communicate with all strata of society, using possibilities of today’s communication technology. This study aimes to examine the cartoons on Diyanet TV having children as its target audience in terms of values acquisition. Accordingly, 11 analysis categories were determined based on the 4-6 Age Group Koran Courses Curriculum. The sample of the study are Dedemin Öyküleri ve Yusuf’un Dünyası cartoons. Qualitative research method was adopted, document analysis method was preferred and the data were analyzed by content analysis. At the end of the study, it has been seen that in both cartoons the most common value is solidarity whereas the value that is not included at all is goodness. In addition, it has been found that in Dedemin Öyküleri respect and in Yusuf’un Dünyası justice, compassion/mercy and responsibility are the values that not included. Finally, the last section of the study concludes that Diyanet TV cartoons provide a content that supports values acquisition, but are not substantially parallel with the values in the relevant curriculum, and some suggestions have made for their improvement.

Keywords:

Values education, Non-formal religious education, 4-6 Age Koran Course Curriculum, Diyanet TV Cartoon,

PDF

___

Arpacı, M. (2014). Öğretmen ve velilerin İDKAB dersinde değerler ve değerler eğitimi hakkındaki görüşleri: Diyarbakır örneği. Marife, 14(2), 107-121.
Arslan, M. (2016). Kitle iletişim araçları, medya ve din ilişkisi üzerine. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 5-25.
Bal, H. (2013). Nitel araştırma yöntemi. Fakülte Kitabevi.
Balcı, F. A ve Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri.
Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), 195-213.
Büyükbaykal, G. (2007). Televizyonun çocuklar üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 0(28), 31-44.
Cebeci, S. ve Demir, R. (2018). Çizgi filmler çocuklara neyi vaat ediyor?. Diyanet İlmi Dergi 54(1), 139-169.
Çelikkaya, T. ve Filoğlu, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin değere ve değer eğitimine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1541-1556.
Çengelci, T., Hancı, B. ve Karaduman, H. (2013). Okul ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 33-56.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2018). Kur’an kursları öğretim programı (4-6 yaş grubu). https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Kur’an%20 Kurslar%C4%B1%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%20 (4-6%20Ya%C5%9F%20Grubu)%202018.pdf).
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2018). Dini yayınlar genel müdürlüğü. https://diniyayinlar. diyanet.gov.tr/sayfa/51/ilkeler-ve-hedefler.
Diyanet TV. (2020). Çocuk. https://www.diyanet.tv/cocuk.
Furat, A. Z. (2009). Yaygın din eğitiminde kitle iletişim araçlarının yeri: Televizyon örneği. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19, 38-61.
Güloğlu, H. (2019). Çizgi film karakterleri ve yan ürünlerinin çocuklar üzerindeki etkileri (Winx Club çizgi film ve yan ürünleri örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi.
Karakuş, N. (2015). Okul öncesi döneme hitap eden tema içerikli çizgi filmlerin değerler eğitimine katkısı yönünden değerlendirilmesi (Niloya örneği). Değerler Eğitimi Dergisi, 12(30), 251-277.
Kılcan. T. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin öğretim programlarında yer alan kök değerlerin önem sırasına ve eğitimine ilişkin görüşleri. TÜBAD, 5(2), 33-44.
Kozikoğlu, İ. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin tutum ve görüşlerinin incelenmesi. Ulusla rarası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim
Dergisi, 7(4), 2698-2720. MEB. (2013). Millî Eğitim Bakanlığı okul öncesi eğitim programı. http://tegm.meb. gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf.
MEB. (2018). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı. https://mufredat.meb.gov. tr/Dosyalar/2018122171428547-HAYAT%20B%C4%B0LG%C4%B0S%- C4%B0%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI.pdf.
Neuman, L. W. (2006.) Toplumsal araştırma yöntemleri, nitel ve nicel yaklaşımlar (2. cilt) (7. baskı), Sedef Özge (çev.). Yayın Odası.
Oruç, C., Tecim, E. ve Özyürek, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. Ekev Akademi Dergisi, 15(48) 303-319.
Sadioğlu, Ö., Turan, M., Deveci Dikmen, N., Yılmaz, M. ve Özkan Muhtar, Y. (2018). Değerlerin öğretiminde çizgi filmler: ‘Rafadan Tayfa örneği’. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 240-251.
Selanik Ay, T., ve Korkmaz, Ç. (2017). Sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve kültürel ögeler bağlamında “Küçük Hezarfen” çizgi filmi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 49-62.
Şahin, N. (2019). TRT’nin çocuklara yönelik çizgi filmlerinin Türkçe öğretimi ve değer aktarımı açısından incelenmesi. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi, 2, 1-10.
Şentürk, Ş. ve Keskin, A. (2019). Rafadan Tayfa çizgi filminin milli ve evrensel değerler açısından değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(Özel Sayı), 1-15.
Ünlü, İ. ve Kaşkaya, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin değer eğitimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2656-2679.
Yaman, E., Bayburtlu, F. İ., Tekir, B. ve Kırman, S. (2015). Dede Korkut çizgi filminde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29), 245-269.
Yazıcı, E., Baydar, I. Y. ve Kandır, A. (2019). Çizgi film ve çocuk: Ebeveyn görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 10-19.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. baskı). Seçkin Yayıncılık.
Yorulmaz, B. (2013a). Din ve değerler eğitimi açısından Caillou çizgi filminin değerlendirilmesi. Diyanet İlmî Dergi, 49(3), 127-143.
Yorulmaz, B. (2013b). Pepee çizgi filminin din ve değerler eğitimi açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(24), 438-448.