KELAM BİLGİNLERİNİN YAHUDİ VE HIRİSTİYANLARA YAKLAŞIMI

Keiamcılar, reddiye tarzı çalışmalarla, İslam dinine yönelik itirazlara cevap vermişlerdir. Bu çabalarının çoğu, Yahudilik ve Hıristiyanlık etrafında odaklanmıştır. Kelam bilginleri, karşı tarafın hücumlarını bertaraf etmeye çalışırken, bir yandan da onların inanç sistemleri, metot ve dinlerini algılayış biçimlerini de eleştirmişlerdir. Onlar, reddiye ve eleştiri içerikli tartışma konularını, Kur'an verileri doğrultusunda ele almışlardır. Bu bağlamda, Maturidi, Bakıllani, İbn Hazm, Cüveyni, Gazali, Fahreddin er-Razi, İbn Teymİyye, Muhammed Abduh gibi bilginler, Kitab-ı mukaddes'in sözlü ve/veya yazılı tahlif edildiği, Hıristiyanlıktaki teslis, önceki dinlerin nesih edilmesi türü tezlerle o din mensuplarının doğmalarını eleştirmişlerdir. Tarihsel süreç dikkate alındığında, kelam bilginlerinin reddiye ve eleştiri türü çalışmalarında ana tema korunmuş olmakla birlikte, konuların içeriği, işleniş şekli ve tartışma metotları değişikliğe uğramıştır. Kelamcılann çoğunluğu, reddiye ve eleştiri türü çalışmalarında, ölçülü davranmışlar, karşı tarafı'kırıcı ve hakaret içeren sözlerden kaçınmışlardır. Oysaki o dönemlerde İslamiyet aleyhinde kaleme alınan çalışmalar, çoğunlukla aşırı biçimde insaf ölçülerini aşmış durumdaydı.