İSLAMDA "AHLAKIN ŞARTI" KAÇ?: İSLAM "ERDEM ETİĞİ"NİN (YENİDEN) YAPILANDIRILMASI ÖNERİSİ

Sadelik/yalınlık, çağdaş din felsefesinde, bilim felsefesinde ve eğitimde önemli bir kavramdır. İslam; iman, ibadet ve ahlaktan oluşur. İslamda imanın şartları çok sade ve sistematiktir; ve altıdır. İslamda ibadetin şartlan da bellidir; ve beştir. Bu durum İslam ahlakında biraz farklı gibi gözükmektedir. İslamda üç büyük ahlak teorisi vardır: Dini, tasavvufi ve felsefi. Dini ahlak, tam anlamıyla İslamidir, fakat sade ve sistematik değildir. Tasavvufi ahlak, tüm Müslümanları kapsayıcı özellikte olmaktan ziyade tarikat temelli ve maneviyat yönelimli bir ahlaktır. Felsefi ahlak ise, sadedir fakat esas itibarıyla antik filozofların, özellikle Eflatun'un yapılandırmasına dayanmaktadır. Bu durumda, İslam erdem eliğinin, gerçek anlamda İslami, sade ve sistematik, kapsayıcı ve hatta küresel bir tarzda yeniden yapılandırılmasında ahlaki açıdan büyük yarar vardır. Bu makalede biz, Kur'an'daki bir ayetin (Nahl/16: 90), İslamda ahlakın şartının altı veya dört olacak şekilde belirlenebilmesinin sağlam temellerini sunduğu görüşünü öneriyoruz. Altı iman, beş İslam şartını izleyecek şekilde, dördün daha tercihe şayan olabileceği fikriyle, ve hangi dili konuşursa konuşsun bütün Müslümanların anlayabileceği ve kolayca hatırda tutabileceği kelimelerle ifade edilebilecek dört temel erdem olduğunu vurgulamaya çalışıyoruz. "İslamda ahlakın şartı kaç?" sorusuna cevap teşkil edebilecek bu dört erdem şunlardır: Adalet, feragat, iffet, ve merhamet.