Pınar OKYAY, Gökhan ÖZKAN, Ali ARIKAN, Filiz ABACIGİL, Yağmur KÖKSAL, İşıl SÖNMEZ

BİRİNCİ SINIFTAN ÜÇÜNCÜ SINIFA DİŞ HEKİMLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN VE AİLELERİNİN AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI HAKKINDAKİ BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞLARININ DEĞİŞİMİ

Amaç: Diş hekimliği öğrencilerinin ağız ve diş sağlığı ile ilgili eğitimlerini topluma, çevrelerine, ailelerine ve arkadaşlarına aktarabilmesi, toplumda ağız ve diş sağlığı bilincinin düzgün bir şekilde gelişebilmesi için oldukça önemlidir. Bu durum göz önüne alınarak bu çalışmada, diş hekimliği fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin 1. sınıftan 3. sınıfa ilerledikleri dönemde, ağız ve diş sağlığı tutum ve davranışlarındaki değişiklikleri incelemek ve bu değişikliklerin aileleri üzerindeki etkilerini araştırmak hedeflenmiştir. Gereç ve yöntem: Aynı öğrenci grubunun iki farklı dönemde değerlendirildiği bu kesitsel çalışmada veri toplama aracı olarak anket formları kullanılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında 23 birinci sınıf öğrencisi ve bu öğrencilerle birlikte yaşayan 71 hane halkı çalışmaya katılmıştır. İki yıl sonra gerçekleştirilen ikinci aşamada ise, 15 öğrencinin ve 49 hane halkının araştırmaya katılımı sağlanmıştır. Öğrenciler için üç bölümden oluşan 49 soruluk, hane halkı için ise 2 bölümden oluşan 24 soruluk anket formları kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin % 69,6’sı (n=16) birinci sınıfta ağız ve diş sağlığı bilgi düzeylerinin yetersiz olduğunu düşünürken, üçüncü sınıfa ilerlediklerinde yalnızca % 6,7’si (n=1) kendilerini yetersiz görmüşlerdir. Öğrencilerin ve hane halkının birinci ve üçüncü sınıftaki tutum ve davranışları karşılaştırıldığında kullandıkları diş macunun florid içermesi ve bunu bilme durumunun, diş hekimini son ziyaret zamanının ve ek olarak hane halkında diş fırçalama süresinin olumlu yönde değiştiği görülmüş ve bu değişimler istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Sonuç: Çalışmamızda öğrencilerin eğitim süreçleri boyunca, hane halkında ağız ve diş sağlığı konusunda olumlu yönde değişim tespit edilmiştir. Bu değişim ile aslında diş hekimliği öğrencilerinin mezuniyet öncesinde en temel halleriyle henüz üçüncü sınıfa geldiklerinde bile sağlığın geliştirilmesine katkı verebileceğini göstermiştir. Öğrenciler ağız ve diş sağlığı ile ilgili sağlığı geliştirme programlarında, üniversite öğrencileri arasındaki akran eğitim programlarında, ağız ve diş sağlığı okuryazarlığında iş gücü olarak katkı verebilirler. Anahtar kelimeler: ağız sağlığı, diş sağlığı araştırmaları, diş hekimliği öğrencileri, sağlık anketleri COMPARISON OF THE INFORMATION, ATTITUDE AND BEHAVIORS OF DENTAL STUDENTS AND THEIR PARENTS ON ORAL AND DENTAL HEALTH IN DENTAL STUDENTS’ FIRST AND THIRD YEARS Abstract Aim: Dental students should be able to collect their oral and dental health education and transfer them to their surroundings, to their families and friends for proper development of oral and dental health consciousness in society. When this situation has been taken into consideration, it was aimed to investigate the changes in oral and dental health attitudes and behaviors of dental students and to investigate the effects of these changes on their families when they progressed from the first to third years in this study. Material and Methods: In this cross-sectional study where the same group was evaluated in two different periods, questionnaire forms were used as data collection tools. In the first phase of the study, 23 first year students and 71 households living with these students participated in the study. In the second phase, which took place two years later, 15 students and 49 households participated in the research. A questionnaire with 49 questions consisting of three parts and a questionnaire with 24 questions consisting of two parts for the households were used. Results: While 69.6% (n = 16) of the students thought that oral and dental health information levels were insufficient in their first year, only 6.7% (n = 1) had seen themselves inadequate when they advanced to third years. When compared to the first and third years of students and households, floride content of toothpaste and knowing this, and period of last visit to the dentist have changed positively and found statistically significant. In addition, the period of toothbrushing were found to have changed positively in households and found statistically significant. Conclusion: In our study, during the education process of the students, positive change in the oral and dental health in the household was determined. This change in households has shown that dental students can contribute to the improvement of health, even when they are in their third grade, in their most basic state before graduation. Students may contribute to oral and dental health care programs, peer education programs among university students, oral and dental health literacy as work force. Key words: oral health, dental health surveys, dental students, health surveys

Anahtar Kelimeler:

ağız sağlığı, diş sağlığı araştırmaları, diş hekimliği öğrencileri

PDF

___

1. Gökalp S, Doğan BG, Tekçiçek M, Berberoğlu A, Ünlüer Ş. Erişkin ve yaşlılarda ağız-diş sağlığı profili Türkiye-2004. Hacettepe Diş Hek Fak Derg 2007;31:11-8.
2. Rahman B, Kawas SA. The relationship between dental health behavior, oral hygiene and gingival status of dental students in the United Arab Emirates. Eur J Dent 2013;7:22-7.
3. Arslan S, Elamlı F, Ülker M, Öztürk A, Günay O. Dişhekimliği Fakültesi Öğrencilerinde Çürük Prevalansı, Ağız Diş Sağlığı Tutum ve Davranışları ve Dental Anksiyetenin Belirlenmesi. AÜ Diş Hek Fak Derg 2008;35: 53-60.
4. Rahman B, Kawas SA. The relationship between dental health behavior, oral hygiene and gingival status of dental students in the United Arab Emirates. Eur J Dent 2013;7:22-7.
5. Maatouk F, Maatouk W, Ghedira H, Ben Mimoun S. Effect of 5 years of dental studies on the oral health of Tunisian dental students. East Mediterr Health J 2006;12:625-31.
6. Yılmaz AB, Yanıkoğlu N, Ceylan G, Akgül M. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Öğrencilerinde ağız diş sağlığı çalışması ve diş hekimliği eğitiminin ağız sağlığına olan etkisinin araştırılması. Atatürk Üniv Diş Hek Fak Derg 1997;7:36-9.
7. Peker K, Uysal O, Bermek G. Dental training and changes in oral health attitudes and behaviors in Istanbul dental students. J Dent Educ 2010;74:1017-23.
8. Ulu O, Doğruer I, Usta UA, Dörter C. Diş Hekimliği Eğitimi Sürecinde Diş Hekimliği Öğrencilerinin Kişisel Ağız Hijyeni Davranışlarındaki Değişim. J Istanb Univ Fac Dent 2012;46:29-42.
9. Gürsoy H, Dölekoğlu S, Tomruk CÖ, Kayahan ZÖ. Yeditepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Öğrencilerinde Ağız-Diş Sağlığı Tutum Ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Atatürk Üniv Diş Hek Fak Derg 2016;26:1-7.
10. Neeraja R, Kayalvizhi G, Sangeetha P. Oral Health Attitudes and Behavior among a Group of Dental Students in Bangalore, India. Eur J Dent 2011;5:163-7.
11. http://www.tuik.gov.tr/MicroVeri/GYKA_2011/turkce/metaveri/tanim/hanehalkii-ile-ilgili-taniimlar/index.html.
12. Rong WS, Wang WJ, Yip HK. Attitudes of dental and medical students in their first and final years of undergraduate study to oral health behaviour. Eur J Dent Educ 2006;10:178-84.
13. Yildiz S, Dogan B. Self reported dental health attitudes and behaviour of dental students in Turkey. Eur J Dent 2011;5:253-59.
14. Peker I, Alkurt MT. Oral health attitudes and behavior among a group of Turkish dental students. Eur J Dent 2009;3:24–31.
15. Koşan Z, Akgül N, Bedir B, Çalıkoğlu EO, Yılmaz S, Derelioğlu SŞ. Tıp ve diş hekimliği fakültelerinde ağız–diş sağlığı eğitimi yeterli mi? Öğrencilerin bilgi düzeylerinin karşılaştırması. Turk J Public Health 2017;15:201-11.
16. Holtzman JS, Seirawan H. Impact of community-based oral health experiences on dental students' attitudes towards caring for the underserved. J Dent Educ 2009;73:303-10.
17. Angelopoulou MV, Kavvadia K. Experiential learning in oral health education. J Educ Health Promot. 2018;7:70. doi: 10.4103/jehp.jehp_180_17.
18. Jakob S, Saify M, Jain DK, Paiwal K. Self-assessed oral health awareness and attitude of the first and final year undergraduate Medical and Dental Students in India. J Orofac Res 2014;4:25-29.
19. Czarnecki GA, Kloostra SJ, Boynton JR, Inglehart MR. Nursing and dental students' and pediatric dentistry residents' responses to experiences with interprofessional education. J Dent Educ 2014;78:1301-12.
20. Polychronopoulou A, Kawamura M. Oral self-care behaviours: comparing Greek and Japanese dental students. Eur J Dent Educ 2005;9:164–70.
21. Kawamura M, Yip HK, Hu DY, Komabayashi T. A cross-cultural comparison of dental health attitudes and behaviour among freshman dental students in Japan, Hong Kong, and West China. Int Dent J 2001;51:159–63.
22. Kawamura M, Honkala E, Widström E, Komabayashi T. Cross-cultural differences of self-reported oral health behaviour in Japanese and Finnish dental students. Int Dent J 2000;50:46–50.
23. Kawamura M., Spadafora A., Kim KJ., Komabayashi T. Comparison of United States and Korean dental hygiene students using Hiroshima University-Dental Behavioral Inventory (HU-DBI). Int Dent J 2002;52:156-62.
24. Kawamura M., Iwamoto Y., Wright FA. A comparison of self- reported dental attitudes and behavior between selected Japanese and Australian students. J Dent Educ 1997;61:354-60.
25. Halboub ES, Al-Maweri SA, Al-Jamaei AA, Al-Wesabi MA, Shamala A, Al-Kamel A, Alsharani A, Eissa N. Self-Reported Oral Health Attitudes and Behavior of Dental and Medical students, Yemen. Glob J Health Sci. 2016;8:56676. doi: 10.5539/gjhs.v8n10p143.
26. Oyetola EO, Oyewole T, Adedigba M, Aregbesola ST, Umezudike K, Adewale A. Knowledge and awareness of medical doctors, medical students and nurses about dentistry in Nigeria. Pan Afr Med J 2016;23:172. doi:10.11604/pamj.2016.23.172.7696.
27. Zhang S, Lo EC, Chu CH. Attitude and awareness of medical and dental students towards collaboration between medical and dental practice in Hong Kong. BMC Oral Health 2015;15:53. doi: 10.1186/s12903-015-0038-2.
28. Benzian H, Greenspan JS, Barrow J, Hutter JW, Loomer PM, Stauf N, Perry DA. A competency matrix for global oral health. J Dent Educ 2015;79:353-61.
29. Davis JM, Janczukowicz J, Stewart J, Quinn B, Feldman CA. Interprofessional education in dental education: An international perspective. Eur J Dent Educ 2018;Suppl 1:10-16.
30.Astrom A.N., Jakopsen R. The effect of parental dental health behaviour on that of their adolescent offspring. Astrom A.N., Jakopsen R. The effect of parental dental health behaviour on that of their adolescent offspring. Acta Odontol Scand 1996;54:235-41.
31. Lee JS, Somerman MJ. The Importance of Oral Health in Comprehensive Health Care. JAMA. 2018. doi:10.1001/jama.2017.19777.