Yaşam Hakkı: İdam, Kürtaj, Ötenazi ve Siyasal Sorumluluk

İnsan, hak ve özgürlükleriyle bir değerdir. Şüphesiz insanın bir değer olarak anlam kazanabilmesi, sahip olduğu hak ve özgürlüklerin korunabilmesi ile mümkün olmaktadır. İşte bu noktada karşımıza hak ve özgürlüklerin korunabilmesi anlamında bir takım tercih sorunları çıkmaktadır. Her ne kadar hiçbir hak ve özgürlük diğerinden önce veya üstün değilse de, bazı hak ve özgürlüklerinin varolabilmesi, farklı hak ve özgürlüklerin korunabilmesi ile mümkün olmaktadır. Bu anlamlandırma temelinde karşımıza çıkan en temel kavram ise, “yaşam hakkı”dır. Ancak, söz konusu kavramın, içerisinde bir takım sorunlu alanları barındırdığı, devlet ve daha özelde güvenlik birimleri bağlamında, üzerinde önemle durulması gereken yanlarının bulunduğu da başka bir gerçektir. Bu çalışmada, söz konusu değerlendirme doğrultusunda; yaşam hakkının içerdiği önem ve söz konusu olgunun barındırdığı tartışmalı alanlar ele alınarak, kavramın devlet açısından ortaya koyduğu sonuçlar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin verdiği kararlar özelinde değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Yaşam Hakkı, İdam Cezası, Ötenazi, Kürtaj, Negatif - Pozitif Sorumluluk, Güç Kullanma

Right to Life: Capital Punishment, Abortion, Euthanasia and Political Responsibility

Human being is a value with his rights and liberties. Gaining the meaning as a value, humanity is certainly in need of the protection of those rights and liberties. At this point, some preference matters are met in order to realise this protection. However much no rights and liberty has priority or superiority than other, existence of some rights and liberty is just possible by protection of others. The basic concept met through this evaluation is “right to life”. But it is another reality that, the mentioned concept accommodates some problematic themes and the sides that should be dwelled upon carefully for states and especially for security organizations.In this study, through this evaluation; outcomes of the right to life for the states will be evaluated through the verdicts of European Court of Human Rights, while the importance of mentioned concept and controversial areas -accommodated in the concept- are being examined.

Keywords:

Right to life, Capital Punishment, Euthanasia, Abortion, Negative,

PDF

___

Arslan, Ç., Şen, Y. Furkan ve diğ. (2005). Türkiye’de İnsan Ticareti ile Mücadelede Yasa Uygulama ile İlgili Stratejik Bir Yaklaşım. Ankara: Uluslararası Göç Örgütü (IOM).
Arslan, Z. (2004). İnsan Hakkı İhlalleri, Ankara: Yüksek Kademe Yöneticilik Eğitimi Kursu Ders Notları.
Bütüç, Y., Görmez, A., (2003) “Anne ve Çocuk Arasındaki Hak Mücadelesi”. http://www. ilefarsiv.com/akildefteri/yazi_107.htm (03.04.2015)
Cemal, H. (1999). “İdam Cezasından Tümüyle Kurtulmak”. http://www.milliyet.com. tr/1999/06/30/yazar/ cemal.htm, (10.03.2004).
Faunce, T. (2003). “ACT Human Rights Act: Legality of Abortion Remains With the Legislative Assembly”. Canberra Times, Cilt: 1, ss.11.
Gemalmaz, M. S. (1990). “Ölüm Cezasının İlgasını Amaçlayan BM Uluslar arası Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesinin İkinci Seçmeli Protokolü ve Türkiye’de Ölüm Cezası Sorunu”. İnsan Hakları Yıllığı, Cilt: 12, Ankara: TODAİE İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi, ss.65-82.
Güven, K. (2000). Kişilik Hakları ve Ötenazi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
İçli, T. (1998). “Güç Kullanma Yetkisi ve Bunun Kullanımında Polisin Çelişkisi”. Polis Bilimleri Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, ss.69-72.
Karaosmanoğlu, F. (2001a). “Güvenlik Güçlerinin Demokratik Hesap Verebilirliği ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Satık v. Türkiye Kararı”. İnsan Hakları Yıllığı, Cilt: 23-24, Ankara: TODAİE İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi, ss.65-77.
Karaosmanoğlu, F. (2001b), “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Akkoç v. Türkiye
Davasında Verdiği Kararın Kolluk ve Diğer Kamu Görevlileri Bakımından İrdelenmesi”, Polis Bilimleri Dergisi, Polis Akademisi Yayınları, Cilt: 3, Sayı: 1-2, ss.133-152.
Karaosmanoğlu, F. (2002) “Türkiye’nin Demokratikleşmesi: Yaşama Hakkı ve Polis”. Türkiye’de Devlet, Toplum ve Polis (Ed.: Hasan Hüseyin Çevik / Turkut Göksu) Ankara 2002, ss.113–135.
Kuyaksil, A. (2002). İnsan Hakları Bilgileri. Ankara: Eylül Kitap & Yayınevi
Özen, M. (2004). “İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Bağlamında Yaşama Hakkı ve İşkence Yasağına İlişkin İç Hukuktaki Düzenlemeler ve Uygulamadaki Sorunlar”, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Adli Yargı Sempozyumu, 26-27 Eylül 2003, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, No: 72, ss.119-159.
Reisoğlu, S. (2001). Uluslararası Boyutlarıyla İnsan Hakları. İstanbul: Beta Yayınları.
Savcı, B. (1979). “Yaşam Hakkı Üzerine”. İnsan Hakları Yıllığı. Cilt: 1. Ankara: TODA- İE İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi, ss.17-35.
Savcı, B. (1980). Yaşam Hakkı ve Boyutları. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın ve Yayın Yüksek Okulu Basımevi.
Talas, C. (1990). “Yaşam Hakkı ve Toplumsal Haklar”. İnsan Hakları Yıllığı, Cilt: 12, Ankara: TODAİE İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi, ss.83-90.