Toplumsal bunalım ve sıkıntıların arttığı dönemlerde toplumla ilgili incelemelerin ve düşüncelerin çoğalıp yayıldığı görülmektedir. Bazen bu bunalım ve sıkıntıları çözmek imkânsız veya zor olunca bu problemleri çözmek isteyenler bir takım hayaller ve ütopyalar oluşturmaya başlarlar. Cumhuriyetimizin ilk yıllarında da önemli düşünür ve eğitimcilerimizden olan İsmail Hakkı Baltacıoğlu bu anlamda ‘Rüyamdaki Okullar’ adı altında bir eseri kaleme alarak yeni bir eğitim anlayışı ortaya koymuştur. Bizde yaptığımız bu çalışmada Baltacıoğlu’nun yaşadığı dönemde eğitim alanında önemli olan problemlerin hala günümüzde devam edip etmediğini belirlemeye çalıştık. Yapılan değerlendirme sonucunda o dönemde Baltacıoğlu’nun dile getirdiği bazı problemlerin günümüzde de devam ettiğini gördük. Bunun için yeniden bir takım tedbirler alınarak bu problemlerin giderilmesi gerektiğini belirtik. Ayrıca bu çalışmada gerçekleştirilebilir düşünceler ile ütopik olan düşüncelerin ayrıştırılması gerektiğini de vurguladık. Öte yandan bu çalışmada Baltacıoğlu’nun ortaya koyduğu yeni bir okul anlayışını da tanımlamaya çalıştık. Ona göre okul sadece dört duvardan ibaret değildir. Okulları; fiziki olarak modern, kapalı sınıflar yerine açık hava sınıfları olan, dayağı eğitim aracı olarak gören yapının yerine dayağın olmadığı bir yapı, değerlendirmede sadece yazılı ve sözlü sınava bağlı kalan metodun yerine ürüne, uygulamaya ve yaratıcılığa göre değerlendirme yapan, sadece yapay işlerle öğrenciyi gerçek hayata hazırlamaya çalışan sistemin yerine gerçek işlerle uğraştıran, gerçek sonuçlar alan sistemi; Batıdan gelen ne varsa almalıyız diyen ve Batıdan gelen ne varsa reddetmeliyiz diyen tutumun yerine bilim konusunda evrenselliği, kültür konusunda milliği kabul eden bir yer olarak tanımlamıştır. Bu eser çağın eğitimsel problemlerine, bunalımlarına çözüm üretmek için yazılmıştır ve kısmen de uygulanması mümkün görünmektedir