Esin AKGÜL, Sadık TOPRAK, İlhan ÇETİN, Burak GÜMÜŞ

Türkiye’de insan kaçırma suçu ve sosyodemografik özellikleri

Amaç. Bu çalışmanın amacı; Türkiye'de insan kaçırma suçu nedeniyle 1998-2005 yılları arasında ağır ceza mahkemelerinde açılmış olan dava ve sanıkların yaş, cinsiyet, coğrafi bölge, yıllar içerisindeki değişimini değerlendirmek, elde edilen verileri diğer ülkelerde ve ülkemizde yapılmış daha önceki çalışmalarla karşılaştırmaktır. Yöntem. Bu çalışmada Adalet Bakanlığı'ndan temin edilen 1998-2005 yılları arasında ağır ceza mahkemelerinde insan kaçırma suçu nedeniyle açılmış olan dava ve sanık verileri ile Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2007 yılı nüfus verileri değerlendirilmiştir. Bulgular. Bu çalışmada elde edilen verilere göre insan kaçırma nedeniyle hakkında dava açılanların büyük çoğunluğunun 18 yaş üzeri erkekler olduğu, sanıkların büyük çoğunlukla 12-18 yaş arasında bir kişiyi kaçırma nedeniyle yargılandıkları belirlendi. Nüfus standardize edildiğinde Marmara Bölgesinde insan kaçırma nedeniyle açılan dava sayısının, Türkiye ortalamasının üstünde olduğu belirlendi. Güneydoğu Anadolu Bölgesinin ise insan kaçırma açısından en az riskli bölge olduğu görüldü. 1998-2005 yılları arasında insan kaçırma nedeniyle yargılanan sanık sayısının rölatif olarak stabil olduğu izlendi. Sonuç. Ülkemizde insan kaçırma suçu nedeniyle açılan dava sayısının yüksek olmasına rağmen mahkum edilenlerin sayısının çok düşük olduğu dikkati çekti.

Human abduction cases and its sociodemographric characteristics in Turkey

Aim. The aim of the study was to determine and compare with previous national and international studies in terms of age, gender, location and time trends of perpetrators and court cases of abduction crime between 1998 and 2005. Method. The data was gathered from the Ministry of Justice (the court cases about abduction between 1998-2005 and Turkish Statistical Institute (2007 statistics). Results. According to our results, perpetrators were mostly older than 18 years old males and thier victims were between 12 and 18 years of age. Based on standardized rates, the Marmara region's was the risky region among others. The least risky region was the Southseast region. The number of perpetrators between 1998 and 2005 were relatively stable.. Conclusion. While number of abducted cases were high in our study, number of convicted cases were less.

PDF

___

1- Timuçin A. Düşünce tarihi 1, Gerçekçi düşüncenin kaynakları, 3. baskı. İstanbul, Bulut Yayıncılık; 2000.
2- Getahun H. Marriage through abduction ('Telefa') in rural north west Ethiopia. Ethiop Med J 2001; 39: 105-12.
3- Patel S. The forgetten North: increasing school enrolment of displaced girls in northern Uganda. Theses. Simon Fraser University, Burnaby BC; 2006; 1-85. Web adresi: http://ir.lib.sfu.ca/dspace/retrieve/2930/etd2239.pdf? Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
4- Içlı T, Öğün A. Sosyal değişme süreci içinde kadın suçluluğu. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 1988; 2: 17-32.
5- Polat O. Çocukların cinsel sömürüsü raporu. 2006; 1-40. Web adresi: www.0-18.org/raporlar/cocuk_cinsel_somuru_rapor_01.doc. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
6- Emniyet Genel Müdürlüğü Ana Komuta Kontrol Merkezi Daire Başkanlığı Türkiye Geneli 2006 yılı Asayiş Olay İstatistikleri. Web adresi: http://www.egm.gov.tr/akkm/akkm_web/asayis.htm. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
7- 2007 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre şehir ve köy nüfusu: Toplam nüfus. Türkiye İstatistik Kurumu. 11 Mart 2009.
8- 1999-2005 yılları arasında suç işlendiği il ve suç türüne göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler: Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma. Türkiye İstatistik Kurumu. 09 Nisan 2009
9- Biddulph S, Cook S. Kidnapping and Selling Women and Children. Violence Against Women 1999; 5: 1437-68.
10- Fitzgerald J and People J. Victims of Abduction:Patterns and Case Studies. Crime and Justice Bulletin 2006; 96: 1-15.
11- Lu H, Liu J, Crowther A. Female Criminal Victimization and Criminal Justice Response in China. Brit J Criminol 2006; 46: 859-74.
12- Yılmaz MA, Artun E. Aladağ halk kültürü araştırması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Adana; 2005. Web adresi: http://sosyalbilimler.cu.edu.tr/tezler/1006.pdf Erişim tarihi: 21 Nisan 2009.
13- Abay AR. Türkiye’de kız kaçırma usulü ile evlenmenin sosyo-kültürel sebepleri ve medyanın yansıtma tarzı. Türkiye’de kız kaçırma usulü ile evlenmenin sosyo-kültürel sebepleri ve medyanın yansıtma tarzı; SAÜ-halk kültürü ve halk kültürünün medya açısından değerlendirilmesi uluslar arası sempozyumu, Adapazarı; 2002. Web adresi: http://www.sosyalsiyaset.com/documents/kizkacirma.htm Erişim tarihi: 20 Nisan 2009.