Musiki Nazariyecisi ve Efsanevi Kişilik Olarak Urumiyeli Safiyyüddin

XIII. yüzyılın meşhur mGsiki nazariyecisi UrGmiyeli Safiyy9ddin (ö. 1294)·, yazdığı Kitabu'I-Edvfk ve er-Risaletü'ş-Şerefiyye adlı iki kitapla on yedi perdeli ses sisteminin temelini atmış, eserleri, sonraki asırlarda, mGsiki bilginleri tarafından tercüme, şerh edilmiş ve eserlerinden büyük ölçüde istifade edilmiştir. MGsiki yazmalarında Safiyyüddin iki şahsiyet olarak karşımıza çıkmaktadır. Bazı yazmalarda onun ortaya koyduğu ses sistemi esas·alınmış bazılarında ise Safıyyüddin, efsane bir mGsiki adamı olarak anlatılmıştır.. İkinci kısım eserlerde Safiyyüddiiı'in, mOsikinin matematiği ve ses sistemi hakkında yazdıklarından zi-jade makam ve usullerin tarlf.lerine, mOsiki-astroloji ilişkisine, makamların icra vakitlerine, musi'kinin insan· renk ve ırkiarına göre etkileri gibi konulara yer verilmiştir. Dolayısıyla Safiyyüddin, bir nazariyeci olarak değil de bu eserlerde efsanevi bir kişilik olarak yer · almıştır. Çünkü Safıyyüddin'in yazdığı iki kitapta, bu ikinci özelliğine ilişkin bir işaret bulunmamaktadır. Bu çalışmada, Safiyyüddin'in, eserlerinde ortaya koyduğu sistemi şerh eden ve onu efsanevi bir kişilik olarak gösteren yazmalar esas alınarak Safiyyüddin'in bu iki yönü incelenmektedir. 

Musiki Nazariyecisi ve Efsanevi Kişilik Olarak Urumiyeli Safiyyüddin

Famous music theorist Safi al-Din ai-Urmawi (d. 1294) systematized "Old Orient Sound System with 17 Notes" through writing two·treatises Kitab ai-Advar (The Book of Musical Modes) and ai-Risala a/- Sharafiyya fi a/-Nisab ai-Ta'lifiyya (The Sharafian Treatise on Musica/ Proportions). And during centuries after him, his wörks were translated and commented by music theOrists and benefıted from his w.orks. We meet Safi ai-Din's two personalities in musical manuscripts. His system was analysed in some manuscripts, and in others Safi al-Din was placed as a mythical musician. This second type manuscripts didtı't analyse Safi ai-DTn's music theory but explain modes and rhytmic cycles, and alsa relations with music and astrology and effects of modes on human body and saul. Safi ai-DTn was naturally placed as a mythical figure not music theorist in these works because there is no trace on Safi ai-DTn's mythi.cal personalty in his books. In this study these two types of manuscripts were analysed.