Hz. Peygamber’e Atılan Çirkin Bir İftira: Hz. Peygamber Zeyneb bint Cahş Evliliğinin Hz. Dâvûd Bat-Şeba Evliliğine Benzetilmesi

Kitâb-ı Mukaddes’te zikredilen bir kıssada Hz. Dâvûd’un kendisini görerek beğendiği Bat-Şeba isimli bir kadınla evlenmek istemesi sebebiyle, asker olan kocası Hittî Uriya’yı ölmesi için ordunun en kritik yerinde görevlendirdiği rivayeti yer almaktadır. İslâmî kaynaklarda da bu konu ile ilgili İsrâiliyat menşeli bazı rivayetler pek çok farklı şekilde aktarılmıştır. Yine bazı İslâmî kaynaklarda Hz. Dâvûd’a isnad edilen bu olay Hz. Peygamber ve Hz. Zeyneb bint Cahş’ın evlilikleri ile de irtibatlandırılmaktadır. Ayrıca son dönemlerde bazı kişiler tarafından Hz. Peygamber’in de Hz. Zeyneb bint Cahş’ın eski kocası Zeyd b. Hârise’yi pek çok savaşa gönderdiği ve nihayetinde Mu’te Seriyyesi’nde öldürülmesine sebep olduğu şeklinde bir iddia dillendirilmektedir. Çalışmamızda öncelikle Hz. Dâvûd ve Hittî Uriya arasında geçtiği iddia edilen olay tüm yönleriyle ele alınacak akabinde de Hz. Peygamber ve Hz. Zeyneb bint Cahş’ın evlilikleri detaylı bir şekilde incelenecektir. Ayrıca Hz. Dâvûd’a isnad edilen olayın, Zeyd b. Hârise’nin komutan olarak görevlendirilmesi hadisesine hiçbir surette benzemediği ortaya konulacaktır.

An Ugly Slander to Prophet Muḥammad: Assimilating His Marriage with Zaynab b. Jaḥsh to Prophet David and Bathsheba’s Marriage

In an anecdote in the Holy Bible, there is a rumor that because the Prophet David wanted to marry a woman named Bathsheba, whom he saw, he commissioned her soldier husband Uriah the Hittite to cause him to die in the most critical places of the army. In Islamic sources, some narrations originating from Isrāʾīliyyāt have been conveyed in many different ways. Likewise, in some Islamic sources, this incident, which is attributed to the Prophet David, was unfortunately also linked to the marriage of the Prophet Muḥammad and Zaynab b. Jaḥsh. In addition, there is a claim that the Prophet Muḥammad sent Zayd b. Ḥāritha, who was Zaynab b. Jaḥsh’s ex-husband, to many wars and eventually caused his death in Muʾta war. First, the so-called incident between Prophet David and Uriah the Hittite will be discussed, and thereafter, Prophet Muḥammad and Zaynab b. Jaḥsh’s marriage will be thoroughly addressed in the study. In addition, it will be revealed that the incident that was attributed to the Prophet David was in no way similar to the incident of assigning Zayd b. Ḥāritha as a commander.

Keywords:

History of Islam, Prophet Muḥammad, Prophet David, Zayd b. Ḥāritha, Zaynab b. Jaḥsh Marriage,

PDF

___

Abdürrezzâk es-Sanʻânî, Ebû Bekir Abdürrezzâk b. Hemmâm b. Nâfiʻ. el-Musannef. Thk. Habîbürrahmân el-Aʻzamî. 12 Cilt. Beyrût: el-Meclisü’l-İlmî, 1392/1972.
Acar, Halil İbrahim. “İslam Hukuku Açısından Evlat Edinme ve Hz. Peygamber’in Zeynep’le Evliliği”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi. 7 (Nisan 2006), 99-110.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh. Kitâbü’z-Zühd. Thk. Muhammed Celâl Şeref. Beyrût: Dâru’n-Nahzati’lArabiyye, 1401/1981.
Apaydın, Mehmet. Siyer Kronolojisi. İstanbul: Kuramer Yayınları, 2018.
Arslan, İhsan. Hz. Peygamber’i Doğru Anlamak III: Medine Dönemi. İstanbul: Okur Akademi, 2019.
Arslan, İhsan. “Hz. Peygamber’in Zeyneb bint Cahş ile Evliliğinin Değerlendirilmesi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/64 (2019), 938-945.
Ateş, Abdurrahman. “İsraliyatın Odağındaki Peygamber: Hz. Davud -Sâd Suresi 21-25. Ayetler Bağlamında Yapılan Rivayetlere Eleştirel Bir Yaklaşım-”. Marife 10/1 (2010), 9-27.
Ateş, Ali Osman. “Hz. Peygamber’in Zeynep bint Cahş ile Evlenmesi Hakkındaki Bazı Rivayet ve Görüşlerin Değerlendirilmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 7 (1992), 161-180.
Aybakan, Bilal. “Sadefî, Yûnus b. Abdüla‘lâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/393-394. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
Barış, Mustafa Necati. “Zeyneb bint Cahş ve Hz. Peygamber ile Evliliği”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/2 (Temmuz 2010), 177-192.
Belâzürî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Yahyâ el-. Ensâbü’l-eşrâf. Thk. Muhammed Hamîdullah, Süheyl Zekkâr, Riyâz Ziriklî. 13 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1996/1417.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed el-. Delâilü’n-nübüvve ve ma‘rifetü ahvâli sâhibi’ş-şerî‘a. Thk. Abdülmuʻtî Kal‘acî. 7 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1408/1988.
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed el-. el-Câmi‘u’s-sahîh. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
Bulut, Mehmet. “İsmet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23/134-136. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
Çınar, Mahmut. “Hz. Peygamber’in Zeynep bint Cahş ile Evliliği Etrafındaki Şüpheler”. Diyanet İlmi Dergi 43/1 (Mart 2007), 31-50.
Dârekutnî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ömer b. Ahmed ed-. Kitâbü’d-Du‘afâ’ ve’l-metrûkîn. thk. Muvaffak b. Abdullah b. Abdülkâdir. Riyâd: Mektebetü’l-Ma‘ârif, 1404/1984.
Din ve Mitoloji. “Muhammed’in Evlatlığının Karısını Eş Olarak Alması ve Davud’u Örnek Göstermesi”. Erişim 29 Şubat 2020. https://www.youtube.com/watch?v=G38nOxKIN8w
Diyârbekrî, Kâdî Hüseyin b. Muhammed b. el-Hasen ed-. Târîhu’l-hamîs fî ahvâli enfesi nefîs. 2 Cilt. Beyrût: Müessesetü Şa’bân, ts.
Elmaî, Zâhir b. Avvâd el-. Ma‘a’l-müfessirîn ve’l-müsteşrikîn fî zevâci’n-nebî sallallâhü ‘aleyhi ve sellem bi-Zeyneb bint Cahş. Riyâd: ed-Dirâsetü’t-Tahlîliyye, 4. Basım, 1983.
Erkocaaslan, Recep. “Kur’ân’da İsmi Zikredilen Tek Sâhâbî Zeyd b. Hârise’nin Hayatı, Şahsiyeti ve İslâm’a Hizmetleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 11/56 (Nisan 2018), 983-1007.
Erul, Bünyamin. “Tedlîs”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40/262-264. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
Fayda, Mustafa. “İbn Sa‘d”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/294-297. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
Fayda, Mustafa. “Taberî, Muhammed b. Cerîr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/314-318. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
Fayda, Mustafa. “Vâkıdî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42/471-475. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
Hakîm et-Tirmizî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî. Nevâdirü’l-usûl fî ehâdîsi’r-Rasûl. Thk. Abdurrahman Umeyre. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Cîl, 1412/1992.
Hamîdullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. çev. Salih Tuğ. 2 Cilt. İstanbul: İrfan Yayımcılık, 5. Basım, 2001.
Hamîdullah, Muhammed. “Zeyneb bint Cahş”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/357-358. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
Hattâb, Mahmûd Şît. Kâdetü’n-Nebî. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 2. Basım, 1420/1999.
Hennâd b. Serî. Kitâbü’z-Zühd. Thk. Abdurrahman Abdülcebbâr el-Feryevâî. Kuveyt: Dâru’l-Hulefâ’, 1406- 1985.
İbn Adî, Ebû Ahmed Abdullâh. el-Kâmil fî du‘afâ’i’r-ricâl. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd vd. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed. Musannef. 26 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kıble, 1427/2006.
İbn Ebû Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed b. İdrîs er-Râzî. Kitâbü’l-Cerh ve’t-ta‘dîl. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1372/1953.
İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbeddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe. 8 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1421/2001.
İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbeddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed. Fethu’l-bârî bi-şerhi Sahîhi’lBuhârî. Nşr. Abdülazîz b. Abdillâh b. Bâz vd. 17 Cilt. Riyâd: Dâru’t-Tayyibe, 1426/2005.
İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed. Kitâbü’s-sikât. 10 Cilt. Haydarâbâd: Dâiretü’l-Maârifi’l-Osmaniyye, 1973.
İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâleddîn Abdülmelik. es-Sîretü’n-nebeviyye. Thk. Mustafa es-Sakâ,
İbrâhîm el-Ebyârî, Abdülhafîz Şelebî. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1415/1994.
İbn İshâk, Ebû Abdullah Muhammed. Sîretü İbn İshâk el-müsemmâ bi-kitâbi’l-mübtede’ ve’l-mebʻas ve’lmegâzî. Fas, 1395/1976.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed. ed-Dâu ve’d-Devâ. Thk. Muhammed Ecmel el-İslâhî. Mekke: Dâru ‘Âlemi’l-Fevâid, 1429/2008.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed. Zâdü’l-me‘âd fî hedyi hayri’l-ibâd. Thk. Şuayb el-Arnaût, Abdülkâdir el-Arnaût. 6 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 27. Basım, 1415/1994.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. el-Bidâye ve’n-nihâye. Thk. Abdullah b. Abdilmuhsin et-Türkî. 21 Cilt. Cîze: Hicr, 1417/1997.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’lKitâbi’l-Arabî, 1432/2011.
İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim. el-Ma‘ârif. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1424/2003.
İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed. et-Tabakâtü’l-kübrâ. Thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1433/2012.
İbn Seyyidinnâs, Ebü’l-Feth Fethuddîn Muhammed b. Muhammed. Uyûnü’l-eser fî fünûni’l-megâzî ve’şşemâil ve’s-siyer. Thk. Muhammed el-Îd el-Hatrâvî, Muhyiddin Mestû. 2 Cilt. Beyrût: Dâru İbn Kesîr, 1413/1992.
İbn Züreyk el-Hanbelî. Men tekelleme fîhi’d-Dârekutnî fî Kitâbi’s-Sünen mine’d-du‘afâ’i ve’l-metrûkîn ve’l-mecrûhîn. thk. Ebû Abdullah Hüseyin b. Ukkâşe. Katar: Vezâretü’l-Evkâf, 1428/2007.
İbnü’l-Arabî, Ebû Bekr Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed el-Meâfirî. Ahkâmü’l-Kur’ân. Thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 3. Basım, 1424/2003.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâleddîn Abdurrahmân. Sıfatü’s-safve. Thk. Muhammed Revvâs Kal‘acî, Mahmûd Fâhûrî. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Ma‘rife, 3. Basım, 1405-1985.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân. Kitâbü’d-Du‘afâ’ ve’l-metrûkîn. Thk. Ebü’l-Fidâ Abdullah el-Kâdî. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1406/1986.
İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasen İzzeddîn Ali. Üsdü’l-gâbe fî maʻrifeti’s-sahâbe. Thk. Halîl Me’mûn Şeyhâ. 5 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Maʻrife, 4. Basım, 1430/2009.
İclî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Abdillâh b. Sâlih el-. Ma‘rifetü’s-sikât min ricâli ehli’l-‘ilm ve’l-hadîs ve mine’ddu‘afâ’ ve zikru mezâhibihim ve ahbârihim. thk. Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî. 2 Cilt. Medîne: Mektebetü’d-Dâr, 1405/1985.
Kâdî İyâz, Ebü’l-Fazl İyâz b. Mûsâ. Şifâ-i Şerîf Şerhi. çev. M. Yaşar Kandemir. 3 Cilt. İstanbul: Tahlil Yayınları, 2. Basım, 2012.
Kandemir, M. Yaşar. “Şa‘bî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/217-218. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
Kılıç, Mustafa. Allah Resûlü’nün Dostu Hıbbu’r-Resûl Zeyd b. Hârise. İstanbul: Siyer Yayınları, 2016. Kitabı Mukaddes. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 2003.
Köse, Saffet. “İbn Vehb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/441-442. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli. çev. Hayrettin Karaman vd. Ankara: TDV Yayınları, 13. Basım, 2005.
Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh el-. el-Câmi‘ li-ahkâmi’l-Kur’ân. Thk. Abdullah b. Abdilmuhsin et-Türkî. 24 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1427/2006.
Küçükkalay, Hüseyin. Hz. Peygamber ve Hz. Zeynep: İftiralar, Ahzab Suresinden Cevaplar. Konya: Tekin Kitabevi, 1997.
Mahmudov, Elşad. Sebep ve Sonuçları Açısından Hz. Peygamber’in Savaşları. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2005.
Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. Thk. Bekir Topaloğlu vd. 18 Cilt. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2006.
Müslim, Ebü’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc. el-Câmi‘u’s-sahîh. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1430/2010.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed en-. es-Sünen. 2 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed en-. Kitâbü’d-Du‘afâ’ ve’l-metrûkîn. Beyrût: Müessesetü’l-Kütübi’sSekâfiyye, 1405/1985.
Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd en-. Medârikü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl. Nşr. Yûsuf Alî Büdeyvî, Muhyiddîn Dîbmustû. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, 1419/1998.
Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed el-Hâkim en-. Müstedrek ale’s-Sahîhayn. Thk. Mustafa Abdülkâdir Atâ’. 5 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1422/2002.
Oral, Osman. “Fahreddin Râzî’de Hz. Davud ve Süleyman’ın İsmeti Sorunu”. Journal of Islamic Research 28/2 (2017), 120-136.
Öz, Şaban. İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006.
Özdemir, Serdar. Hz. Peygamber’in Seriyyeleri. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2001.
Özel, Recep Orhan. “Bir Kur’ân Kıssası Bağlamında Tefsirde İsrâiliyyât Kritiği: Hz. Dâvûd’a Gelen Davacılar”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 14/3 (2014), 123-155.
Polat, Salahattin. “Mürsel”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/52-54. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-. Mefâtîhu’l-gayb. 32 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1401/1981.
Sem‘ânî, Ebü’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed es-. Tefsîrü’l-Kurʾân. Thk. Ebû Temîm Yâsir b. İbrâhîm, Ebû Bilâl Ganîm b. Abbâs. 6 Cilt. Riyâd: Dâru’l-Vatan, 1418/1997.
Söylemez, Neşe. Zeyd b. Hârise ve Ailesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr es-. ed-Dürrü’l-mensûr fi’t-tefsîr bi’l-me’sûr. Thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 17 Cilt. Kâhire: Merkezü Hicr li’l-Buhûs ve’d-Dirâsâti’l-Arabiyye ve’l-İslâmiyye, 1424/2003.
Şâmî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf eş-. Sübülü’l-hüdâ ve’r-reşâd fî sîreti hayri’l-‘ibâd. Thk. Mustafa Abdülvâhid vd. 12 Cilt. Kâhire: el-Meclisü’l-A‘la li’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1418/1997.
Şulul, Kasım. İlk Kaynaklara Göre Hz. Peygamber Devri Kronolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 3. Basım, 2011.
Taberânî, Ebü’l-Kâsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb et-. el-Muʻcemü’l-kebîr. Thk. Hamdî Abdülmecîd Selefî. 25 Cilt. Kâhire: Mektebetü İbn Teymiyye, 2. Basım, 1404/1984.
Taberî, Ebû Caʻfer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-. Câmi‘u’l-beyân an te’vîl âyi’l-Kur’ân. 15 Cilt. Beyrût: Dâru İbn Hazm, 1434/2013.
Taberî, Ebû Caʻfer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-. Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 5. Basım, 1433/2012.
Tuğ, Salih. “Rasûlullah Muhammed’in Evliliklerinde Kronolojik Yapı”. Hz. Peygamber ve Aile Hayatı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1988.
Uğur, Mücteba. Ansiklopedik Hadis Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDV Yayınları, 1992.
Vâkıdî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer el-. Kitâbü’l-Megâzî. Thk. Marsden Jones. 3 Cilt. Beyrût: Âlemü’lKütüb, 3. Basım, 1404/1984.
Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. 10 Cilt. İstanbul: Azim Dağıtım, 1992.
Zehebî, Ebû Abdillâh Şemseddîn Muhammed ez-. Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ. Thk. Şuʻayb el-Arnaût vd. 25 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 2. Basım, 1402/1982.
Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-. el-Keşşâf an hakâ’ikı gavâmizi’ttenzîl ve uyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. Thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd, Ali Muhammed Muʻavviz. 6 Cilt. Riyâd: Mektebetü’l-Ubeykân, 1418/1998.