Geleneksel Türk tiyatrosunun en köklü dallarından biri olan karagöz, XVII. yüzyıldaki son şeklini alıncaya kadar yaşadığı devrin toplumsal dinamiklerine göre şekillenmiş ve her devirde bu dinamikleri yorumlamasını iyi bilmiştir. Karagözcülerin toplumun sosyo-psikolojik ve kültürel yapısını analiz ederek perdeye taşıdığı karagöz oyunları yüzyıllar içerisinde önemli değişimlere uğramış ve bu oyunlar, esnek yapısıyla bir formdan diğer forma evrilmeyi başarmıştır. Orhan Bey veya Yıldırım Bayezit zamanında halk arasında yayıldığına inanılan Karagöz sanatı, yazılı kültür döneminden önce şifahi ortamda var olmuş ve uzun bir süre sözlü bellekte yaşamıştır. Başlangıçta karagözcülerin doğaçlama olarak sahnelediği yaratıcı oyunlar, Cumhuriyetle birlikte yazılan özgün oyunlara dönüşmüştür. Bu çalışmada, karagöz oyununun giriş kısmında yer alan perde gazellerinin yüzyıllar içerisinde geçirdiği kültürel değişim ve dönüşüm süreci tespit edilmeye çalışılmıştır. Gazellerin ilk evresi sayılan mevcut eski perde gazellerinin beyitlerinden yola çıkarak başlangıç evresinin ‘perde gazeli’ anlayışı irdelenmiş ve şiirlerde kullanılan terimlere değinilmiştir. Özellikle ilk ürünlerde yer alıp geleneği başlatması açısından önem taşıyan ve sonraki dönemlerde süreklilik gösteren kavramlar üzerinde durulmuş ayrıca bu kavramların karagöz oyunundaki işlevleri tartışılmıştır. Aynı yöntem Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemi şiirlerinin örneklerinde de uygulanmış ve perde gazeli geleneğinin bu dönemlerde geçirdiği aşamalar izlenmiştir. Değişen toplum yapısı ve düzeni içerisinde gelenekteki değişim ve dönüşüm süreci şiirlerin ana motifi olan ‘perde’, ‘zıll’, ‘hayal’, ‘gölge’ gibi kavramlar üzerinden saptanmaya çalışılmış ve gazellerdeki yaşanılan toplumsal süreçlere göre şekillenen dil ve özellikleri üzerinde durulmuştur.