EĞİTSEL SÜREÇLERİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

İçinde bulunduğumuz çağda, akademik başarıyı desteklediği belirtilen 21.yy becerilerine sahip bireyler yetiştirmek, eğitimin önemli amaçları arasında yer almaktadır. Bu çalışmada BÖTE (Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi) bölümünde öğrenim gören lisans öğrencilerinin sahip oldukları bilgi ve becerilerin, geçirdikleri eğitsel süreçlerin, 21. yy becerilerinden olan eleştirel düşünme becerisi temelinde incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada karma araştırma yöntemlerinden olan yakınsak paralel desen kullanılarak, nicel ve nitel araştırma tekniklerinden birlikte faydalanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Hacettepe Üniversitesinde BÖTE Bölümü’ne devam eden 67 lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında İletişim ve Mesaj Tasarımı dersinde, alanyazından yola çıkarak tasarlanan eleştirel düşünmeyi teşvik edici etkinliklere yer verilmiştir. Öğrencilerin eleştirel düşünmeyi kavramsallaştırma durumlarına ve eleştirel düşünme eğilimlerine ek olarak, tasarlanan ders ve genel müfredat konusundaki değerlendirme verileri de toplanmıştır. Verilerin toplanmasında “Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği” ile bir anket kullanılmıştır. Elde edilen nitel ve nicel verilerin analizi sonucunda öğrencilerin eleştirel düşünmeyi doğru biçimde kavramsallaştırdıkları ve eleştirel düşünme performanslarının sınıf değişkeninden etkilendiği görülmüştür. Eleştirel düşünme eğilim puanlarına bakıldığında 2. sınıfların 4. sınıflardan daha yüksek ortalamaya sahip olmasının önemli bir sonuç olarak dikkat çektiği görülmektedir. Öğrencilerin ders süreciyle ilgili yaptıkları değerlendirmelere bakıldığında, planlanan ders kapsamında bu becerilerin yeterince desteklendiği söylenebilir. Çalışma sonucu ulaşılan bulguların, halihazırda uygulanan eğitim programlarının eleştirel düşünmeyi destekleme anlamında değerlendirilmesi ve geliştirilmesi açısından faydalı olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

eleştirel düşünme, öğretim stratejileri, bilgisayar ve öğretim teknolojileri, mesaj tasarımı, etkili iletişim

AN EXAMINATION OF THE EFFECT OF EDUCATIONAL PROCESSES ON UNIVERSITY STUDENTS’ CRITICAL THINKING SKILLS

In the present era, fostering individuals with 21st century skills, which are stated to support academic success, stands as a significant goal of education. This study aimed to examine the knowledge and skills of undergraduate students studying in the CEIT (Computer Education and Instructional Technology) department, and the educational processes they went through on the basis of CT skills which is one of the 21st century skills. In the study, quantitative and qualitative research techniques were carried out together by using convergent parallel design, which is one of the mixed research methods. The study group of the research consisted of a total of 67 undergraduate students. Within the scope of the study, activities that encourage CT, designed based on the literature, were included in the Communication and Message Design course. In addition to students' CT conceptualization and CT dispositions, evaluation data on the designed course and overall curriculum were also collected. The “Critical Thinking Dispositions Scale” and a questionnaire were used to collect the data. As a result of the analysis of the data, it was seen that the students conceptualized CT correctly and their CT performance was affected by the class variable. It is a remarkable result that CT disposition scores are higher in favor of early year classes. Considering the evaluations made by the students about the course process, it can be said that these skills are adequately supported within the scope of the planned course. It is thought that the findings obtained as a result of the study may be useful in terms of evaluating and developing the currently implemented education programs in terms of supporting critical thinking.

Keywords:

Critical Thinking, Instructional Strategies, Computer and Instructional Technologies, Message Design, Effective Communication.,

PDF

___

Adams, M. H., Whitlow, J. F., Stover, L. M. & Johnson, K. W. (1999). A longitudinal evaluation of baccalaureate students' critical thinking abilities. Journal of Nursing Education, 38(3), 139-141.
Ahern, A., Dominguez, C., McNally, C., O’Sullivan, J. J., & Pedrosa, D. (2019). A literature review of critical thinking in engineering education. Studies in Higher Education, 44(5), 816-828. Akbıyık, C., & Seferoğlu, S. S. (2006). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(32), 90-99.
Ay, Ş., & Akgöl, H. (2008). Eleştirel düşünme gücü ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi. Journal of Theoretical Educational Science, 1(2), 65-75.
Bawden, D. (2008). Origins and concepts of digital literacy. Digital literacies: Concepts, Policies and Practices, 30, 17-32.
Beyer, B. K. (1988). DeveIoping a scope and sequence for thinking skiIls instruction. Educational Leadership, 7, 26-30.
Bökeoğlu, O. Ç., & Yılmaz, A. G. K. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünmeye yönelik tutumları ile araştırma kaygıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 41(41), 47-67.
Brown, A. (2015). How students make sense of criticality skills in higher education. Practitioner Research in Higher Education Journal, 9(1), 4-17.
Butler, H. A., Pentoney, C., & Bong, M. P. (2017). Predicting real-world outcomes: Critical thinking ability is a better predictor of life decisions than intelligence. Thinking Skills and Creativity, 25, 38–46.
Chu, S. K. W., Reynolds, R. B., Tavares, N. J., Notari, M., & Lee, C. W. Y. (2021). 21st century skills development through inquiry-based learning from theory to practice. Springer International Publishing.
Claro, M., Preiss, D. D., San Martín, E., Jara, I., Hinostroza, J. E., Valenzuela, S., Cortes, F., & Nussbaum, M. (2012). Assessment of 21st century ICT skills in Chile: Test design and results from high school level students. Computers & Education, 59(3), 1042-1053.
Creswell, J. W., & Clark, V. L. P. (2017). Designing and conducting mixed methods research. Sage publications.
Çetin, A. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme gücü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi].
Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 93-108.
Dawkins, R. (2006). The God delusion. Bantam Press.
Emir, S. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 34-57.
Ennis, R. H. (1985). A logical basis for measuring critical thinking skills. Educational Leadership, 43(2), 44-48.
Epstein, R. L. (1999). Critical thinking. Wadsworth Publishing Company.
Evancho, S. R. (2000). Critical thinking skills and dispositions of the undergraduate baccalaureate nursing student. (Unpublished Master’s thesis). Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 304671733).
Facione, N. C., & Facione, P. A. (1997). Critical thinking assessment in nursing education programmes: An aggregate data analysis. The California Academic Press.
Facione, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction (pp. 315–423). ERIC document ED. https:// philarchive.org/archive/FACCTA
Facione, P. A. (2000). The disposition toward critical thinking: It's character, measurement, and relationship to critical thinking skill. Informal Logic, 20(1), 61-84.
Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education. McGrow-Hill.
Gelerstein, D., del Río, R., Nussbaum, M., Chiuminatto, P., & L´opez, X. (2016). Designing and implementing a test for measuring critical thinking in primary school. Thinking Skills and Creativity, 20, 40-49. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2016.02.002
Gök, B., & Erdoğan, T. (2011). The investigation of the creative thinking levels and the critical thinking disposition of pre-service elementary teachers. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 44(2), 29-52.
Halpern, D. F. (1999). Teaching for critical thinking: Helping college students develop the skills and dispositions of a critical thinker. New Directions for Teaching and Learning, 1999(80), 69-74.
Hsu, F. H., Lin, I. H., Yeh, H. C., & Chen, N. S. (2022). Effect of socratic reflection prompts via video-based learning system on elementary school students’ critical thinking skills. Computers & Education, 183, 104497.
Ip, W.; Lee, D. 1.; Lee, J. C.; Wootton, Y., & Chang, A. (2000). Dispositions toward critical thinking: A study of Chinese undergraduate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 32, 84-90.
Jaskyte, K., Taylor, H., & Smariga, R. (2009). Student and faculty perceptions of innovative teaching, Creativity Research Journal, 21(1), 111- 116.
Johnson, R. B., Onwuegbuzie, A. J., & Turner, L. A. (2007). Toward a definition of mixed methods research. Journal of Mixed Methods Research, 1(2), 112-133.
Kaloç, R. (2005). Orta öğretim kurumu öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve eleştirel düşünme becerilerini etkileyen etmenler [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi].
Kaya, H. (1997). Üniversite öğrencilerinde eleştirel akıl yürütme gücü [Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi].
Kökdemir, D. (2012). Üniversite eğitimi ve eleştirel düşünme. Pivolka, 21(7), 16-19.
Kürüm, D. (2002). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme gücü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi].
Lin, H. C., Hwang, G. J., Chang, S. C., & Hsu, Y. D. (2021). Facilitating critical thinking in decision making-based professional training: An online interactive peer-review approach in a flipped learning context. Computers & Education, 173, 104266.
Lipman, M. (1988). Critical thinking-What can it be? Educational Leadership, 46(1), 38-43.
Mashami, R. A., & Gunawan, G. (2018, November). The influence of sub-microscopic media animation on students' critical thinking skills based on gender. Journal of Physics: Conference Series, 1108(1), 012106. IOP Publishing.
Norris, S. P. (1985). Synthesis of research on critical thinking. Educational Leadership, 8, 40-45.
Nosich, G. M. (2018). Eleştirel düşünme ve disiplinler arası eleştirel düşünme rehberi [Learning to think things through: A guide to critical thinking across the curriculum] (B. Aybek, Trans.). Anı Yayıncılık.
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2018). The future of education and skills: Education 2030.
Özdemir, S. (2005). Web ortamında bireysel ve işbirlikli problem temelli öğrenmenin eleştirel düşünme becerisi, akademik başarı ve internet kullanımına yönelik tutuma etkileri [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi].
Özdemir, S. M. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 297-316.
Özgür, H. (2013). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile bireysel yenilikçilik özellikleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 409-420.
Papp, K. K., Huang, G. C., Clabo, L. M. L., Delva, D., Fischer, M., Konopasek, L., Schwartzstein, R. M., & Gusic, M. (2014). Milestones of critical thinking: a developmental model for medicine and nursing. Academic Medicine, 89(5), 715-720.
Pithers, R. T., & Soden, R. (2000). Critical thinking in education: A review. Educational Research, 42(3), 237–249.
Potts, B. (1994). Strategies for teaching critical thinking. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 4(1), 3.
Saadé, R. G., Morin, D., & Thomas, J. D. (2012). Critical thinking in e-learning environments. Computers in Human Behavior, 28(5), 1608-1617.
Schommer-Aikins, M., & Hutter, R. (2002). Epistemological beliefs and thinking about everyday controversial issues. Journal of Psychology, 136(1), 5–20.
Semerci, Ç. (2003). Eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim [Education and Science], 28(127), 64,70.
Shubina, I., & Kulakli, A. (2019a). Pervasive learning and technology usage for creativity development in education. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 14(1), 192-195.
Shubina, I., & Kulakli, A. (2019b). Critical thinking, creativity and gender differences for knowledge generation in education. Literacy Information and Computer Education Journal (LICEJ), 10(1), 3086-3093.
Stehle, S. M., & Peters-Burton, E. E. (2019). Developing student 21st century skills in selected exemplary inclusive STEM high schools. International Journal of STEM Education, 6(1), 1-15.
Sternberg, R. J. (2002). Raising the achievement of all students: Teaching for successful intelligence. Educational Psychology Review, 14(4), 383-393.
Şendil, C. A. N., & Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Education Sciences, 10(2), 66-83.
Tharakan, J. (2020). Using educational technology to enhance creative and critical thinking skills through open ended design projects. Journal of Engineering Education Transformations, 33, 225-232.
Thorndahl, K., & Stentoft, D. (2020). Thinking critically about critical thinking and problem-based learning in higher education: A scoping review. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 14. https://doi.org/10.14434/ijpbl.v14i1.28773
Trilling, B. & Fadel, C. (2009). 21st century skills: Learning for life in our times. John Wiley.
Tümkaya, S. (2011). Fen bilimleri öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stillerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 215-234.
Ünlü, Ş. (2017). Eleştirel düşünmeyi destekleyen öğretmen eğitimi programının geliştirilmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi].
Van Laar, E., Van Deursen, A. J., Van Dijk, J. A., & De Haan, J. (2017). The relation between 21st century skills and digital skills: A systematic literature review. Computers in Human Behavior, 72, 577-588.
Voogt, J., & Roblin, N. P. (2012). A comparative analysis of international frameworks for 21st century competences: Implications for national curriculum policies. Journal of Curriculum Studies, 44(3), 299-321.
Walsh, C. M., & Hardy, R. C. (1999). Dispositional differences in critical thinking related to gender and academic major. Journal of Nursing Education, 38(4), 149-155.
World Economic Forum. (2020). The Future of Jobs Report 2020. World Economic Forum, Geneva, Switzerland.
Yeşilyurt, E. (2021). Eleştirel düşünme ve öğretimi: Tüm boyut ve ögelerine kavramsal bir bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(77), 815-828.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
Zayif, K. (2008). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi].
Zoller, U., Ben-Chaim, D., Ron. S., Tivon, K., Pentimalli, R., Chiara, M. S. (2000). The disposition toward "critical thinking of high school and university science students: An inter-intra Israeli-Italian". International Journal of Science Education, 22(6), 571-582.