209218

GELENEKSEL MEDYADAN SOSYAL MEDYAYA AFET İLETİŞİMİ, TOPLUM VE AFET İLİŞKİSİ

İletişim alanında meydana gelen her yeni gelişme bireysel ve toplumsal yaşamı derinden etkilemekle birlikte yerkürede var olan zaman ve mekân farkını da olabildiğince minimuma çekmektedir. Öyle ki içinde bulunduğumuz çağda gazete, radyo, televizyon, internet ve sosyal medya gibi kitle iletişim araçları sayesinde bireyler için kilometrelerce uzakta yaşanan gelişmeleri anlık olarak takip edebilmek mümkün hale gelmiştir. Özellikle sosyal medya uygulamaları bireyleri anlık takibin ötesine geçirerek bireylere yaşanan gelişmelere dâhil olabilme, gelişmeler hakkında kendi görüş ve fikirlerini belirtebilme, büyük sanal toplulukların aktif bir üyesi olabilme imkânı da sunmuştur. Zamanla iletişim teknolojilerinde yaşanan bu kayda değer gelişmeler, toplumu asırlardır maddi ve manevi açıdan derinden etkileyerek büyük zarara uğratan deprem, sel, toprak kayması, salgın, nükleer patlamalar ve yangın gibi afetlerin toplumda yayılma hızını değiştirmiş, toplum afet ilişkisini de farklı bir boyuta taşımıştır. Çalışmanın amacı, teknolojide yaşanan gelişmelere paralel olarak icat edilen ve toplumda büyük bir kabul gören kısmen sınırlı iletişim imkânı sunan geleneksel medya ve karşılıklı iletişime imkân tanıyan sosyal medya uygulamalarının toplum afet etkileşiminde oynadığı role dair bir bakış açısı ortaya koyabilmektir. Bu amaç kapsamında öncelikle geleneksel ve sosyal medya kavramları benzer ve farklı yönleri ile açıklanmış sonrasında afet konusuna değinilmiştir. Daha sonra afet toplum ilişkisinde geleneksel ve sosyal medyanın nasıl bir rol oynadığı, zaman içerisinde yaşanan değişimler ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Geleneksel medya, Sosyal medya, Afetler, Toplum

DISASTER COMMUNICATION FROM TRADITIONAL MEDIA TO SOCIAL MEDIA, SOCIETY AND DISASTER RELATIONSHIP

Every new development in the field of communication deeply affects both individual and societal life, while also minimizing the differences in time and space that exist on the globe. In such a way, in the current age, thanks to mass communication tools such as newspapers, radio, television, the internet, and social media, individuals can instantly follow developments occurring miles away. Especially social media applications have gone beyond instant tracking, offering individuals the opportunity to become involved in ongoing developments, express their own opinions and ideas about these developments, and be active members of large virtual communities. Over time, these significant advancements in communication technologies have also changed the speed of the spread of disasters such as earthquakes, floods, landslides, epidemics, nuclear explosions, and fires, which have deeply affected society both materially and spiritually for centuries. This has taken the relationship between society and disasters to a different dimension. The purpose of this study is to provide a perspective on the role of traditional media, which offers limited communication opportunities, and social media applications, which allow interactive communication, in the interaction between society and disasters, parallel to the developments in technology. In the scope of this purpose, first, the concepts of traditional and social media are explained with their similarities and differences, followed by a discussion of disasters. Then, the role of traditional and social media in the relationship between disasters and society, along with the changes that have occurred over time, is presented.

Keywords:

Traditional media, Social media, Disasters, Society,

PDF

___

AFAD (2023). Açıklamalı afet terimleri sözlüğü/İnsan kaynaklı afetler. Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu. (E. T. 05.04.2023).
Ahmadi, A. L., & Balcı, Ş. (2021). Afganistan’da sosyal medya ve geleneksel medya karşılaştırması. Communication Economics Organization, 24-25 December, Ukraine.
Backfried, G., Göllner, J., Quirchmayr, G., Rainer, K., Kienast, G., Thallinger, G., Schmidt, C., Pfeiffer, M., Meurers, C., & Peer, P. (2013). Cross-media analysis for communication during natural disasters. IAIT, 13-22. doi: https://doi.org/10.1007/978-3-319-03783-7_2
Balsubramanian, A. (2014). Types of disasters. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/publication/309782796_Types_of_Disasters (E. T. 06.06.2023).
Bansal, S. (2018). Role of media in disaster management. International Journal of Creative Research Thoughts (IJCRT), 6(2), 411-417.
Blas, S. N. (2018). Social media and the Arab Spring, Air Command and Staff College Air University, Master of Operational Arts and Sciences.
Cottle, S. (2014). Rethinking media and disasters in a global age: what’s changed and why ıt matters. media, War & Conflict, 7(1), 3-22. doı: 10.1177/1750635213513229
Dave, R. K. (ty.) Role of Media in disaster management. Erişim Adresi: https://www.osou.ac.in/eresources/role-of-media-in-disaster-management.pdf (E. T. 04.06.2023).
Davis, J. L. (2015). Social Media, the ınternational encyclopedia of political communication in, (G. Mazzoleni, Ed.), Published by John Wiley & Sons, Inc.
Demiröz, K. (2020). Afet kriz yönetiminde sosyal medyanın işlevselliği ve zararları üzerine bir inceleme. Dirençlilik Dergisi, 4(2), 293-304.
Erdem, H. H. (2014). Kitle iletişimi, etik ve eğitim. GEFAD/GUJGEF, 34(1), 63-77.
Erkan, A. E. (2010). Afet yönetiminde risk azaltma ve Türkiye’de yaşanan sorunlar. Devlet Planlama Teşkilatı Uzmanlık Tezleri.
Fiske, J. (2003). İletişim çalışmalarına giriş. (Çev: S. İrvan), Bilim ve Sanat.
Greenberg, J., & Scanlon, T. J. (2016). Old media, new media and the complex story of disasters. Natural Hazard Science, doi: https://doi.org/10.1093/acrefore/9780199389407.013.21
Haddow, G. D., & Haddow, K. S. (2014). Disaster communications in a changing media world. Elsevier Inc. All rights reserved.
Hassan, S. F. (2015). Social media and the Arab Spring. The State University of New Jersey, For the degree of Masters of Arts in Liberal Studies. Erişim Adresi: https://mals.camden.rutgers.edu/files/Social-Media-and-the-Arab-Spring.pdf (E. T. 28.04.2023).
Houston, J. B., Hawthorne, J., Perreault, M. F., Park, E. H., Hode Goldstein, M., Halliwell, M. R., Turner McGowen S. E., Davis, R., Vaid, S., McElderry, J. A., & Griffith, S. A. (2015). Social media and disasters: a functional framework for social media use in disaster planning, response, and research. Disasters, 39(1), 1-22. doi: 10.1111/disa.12092
Houston, J. B., Pfefferbaum, B., & Reyes, G. (2008). Experiencing disasters ındirectly: how traditional and new media disaster coverage ımpacts youth. The Prevention Researcher, 15(3), 14-17.
Janowitz, M. (1968). Th e study of mass communication. In International Encyclopedia o f the Social Scienccs (D. E. Sills, Ed.), MacMi llan and Fr ee Pr ess.
Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! the challenges and opportunities of social media. Business Horizon, 53, 59-68.
Kapoor, N. (2015). Role of media in disasters management. Journal of Advance Research in Social science and Humanties, 1(1), 9-11. doi: https://doi.org/10.53555/nnssh.v1i1.228
Karaman, Z. T. (2016). Afet yönetimine giriş ve Türkiye’de örgütlenme. Bütünleşik Afet Yönetimi İçinde (Z. T. Karaman ve A. Altay, Ed.), İlkem.
Koç Akgül, S. (2017). Olağanüstü durumlar, iletişim ve habercilik yaklaşımları. TRT akademi, 2(3), 6-47.
Krishna, S. (2017). The role of radio in disaster management: with special reference to Indian Radio. International Journal of Creative Research Thoughts (IJCRT), 5(4), 517-521.
Lindsay, B. R. (2011). Social media and disasters: current uses, future options, and policy considerations. Congressional Research Service, Erişim Adresi: file:///D:/makaleler/afet%20dergisi/kaynaklar/lindsay.pdf (E. T. 01.06.2023).
Liu, T., Zhang, H., & Zhang, H. (2020). The ımpact of social media on risk communication of disasters—a comparative study based on Sina Weibo Blogs Related to Tianjin Explosion and Typhoon Pigeon. International, Journal of Environmental Research and Public Health, 17(3).
Liu, W., Xu, W., & Tsai, J-Y. (2020). Developing a multi-level organization-public dialogic communication framework to assess social media-mediated disaster communication and engagement outcomes. Public Relations Review, 46(4), 1-9. doi: https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2020.101949
Mayfield, A. (2006). What is Social Media, Erişim Adresi: http://crmxchange.com/uploadedFiles/White_Papers/PDF/What_is_Social_Media_iCrossing_ebook.pdf (E. T. 01.06.2023).
McLuhan, M. (1960). Understanding media: the extensions of man. MA: MIT Press. Math, S. B., Nirmala, M. C., Moirangthem, S., & Kumar, N. C. (2015). Disaster management: mental health perspective. Indian Journal of Psychological Medicine, 37(3), 261-271. https://doi.org/10.4103/0253-7176.162915
Mathiyazhagan, T., Kaur, J., Ravindhar, M., & Devrani, G. P. (2015). Traditional media of communication. International Journal of Social Science, 4(1), 159-169.
McQuail, D., & Windahl, S. (2005). Commuiıcation models for the study of mass communication. (Çev: K. Yumlu), İmge Kitabevi.
Mora, N. (2008). Medya çalışmaları medya pedagojisi ve küresel iletişim. Altkitap.
Murthy, D., & Gros, A. J. (2016). Social media processes in disasters: Implications of emergent technology use. Social Science Research, 63, 356-370, doi: 10.1016/j.ssresearch.2016.09.015
Orsburn, E. M. (2012). The social media business equation: using online connections to grow your bottom line. Course Technology PTR.
Palen, L., & Hughes, A.L. (2018). Social media in disaster communication. In: Rodríguez, H., Donner, W., Trainor, J. (eds) Handbook of Disaster Research. Handbooks of Sociology and Social Research. Springer, Cham. doi: https://doi.org/10.1007/978-3-319-63254-4_24
Pantti, M., Wahl-Jorgensen, K., & Cottle, S. (2012). Disasters anda the media. Media, War & Conflict, Erişim Adresi: file:///C:/Users/ASUS-B%C4%B0LG%C4%B0SAYAR/Downloads/PDFSubmission.pdf (E. T. 15.08.2023)
Rasmussen, J., & Ihlen, Ø. (2017). Risk, crisis, and social media: A systematic review of seven years recearch. Nordicom Review, 1-17. doi: https://doi.org/10.1515/nor-2017-0393 Reilly, P., & Atanasova, D. (2016). A report on the role of the media in the information flows that emerge during crisis situations. Erişim Adresi: http://casceff.eu/media2/2017/02/D3.4-Media-in-the-information-flows-during-crisis-situation.pdf (E. T. 01.06.2023)
Resnyansky, L. (2015). Social media data in the disaster context. Prometheus, 33(2), 187-212. doi: http://dx.doi.org/10.1080/08109028.2015.1102497
Simon, T., Goldberg, A., & Adini, B. (2015). Socializing in emergencies—A review of the use of social media in emergency situations. International Journal of Information Management, 35(5), 609-619, doi: https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2015.07.001
Soydan, E., & Alpaslan, N. (2014). Medyanın doğal afetlerdeki işlevi. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 53-64.
Soylu, M. (2011). Afet okulu. Truva Yayınları.
Şahin, C., & Sipahioğlu, Ş. (2002). Doğal afetler ve Türkiye. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Turizm Sanayi Ticaret LTD. ŞTİ.
Şahinsoy, K. (2017). Kriz yönetimi açısından geleneksel ve sosyal medya. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 36, 1-19.
Tagliacozzo, S., & Magni, M. (2017). Government to citizens (G2C) communication and use of social media in the post-disaster reconstruction phase. Environmental Hazards (Taylor &Froncis Group), doi: 10.1080/17477891.2017.1339012
Toker, H. (2016). Doğal afetler, iletişim ve medya. Bütünleşik Afet Yönetimi İçinde, (Z. Karaman ve A. Altay, Ed.), İlkem Yayınları.
Umunç, C. (2022). Doğal afetlerde siyasi liderlerin kriz iletişimi ve sosyal medya söylemi: Recep Tayyip Erdoğan ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun Twitter paylaşımları. Nosyon: International Journal of Society and Culture Studies, 9, 24-51.
Usta, G. (2023). Dünya’da meydana gelen afetlerin istatistiksel olarak analizi (1900-2022). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 172-186.
Vural, A. M., Boztepe Taşkıran, H., Türkoğlu, S., Sarı, M., Maral, T., Keskin, R. K., Koparan, E., Yüncüoğlu, B., Gülnar, M., Ağca, M. E., Şahin, H., & Ünlü, T. T. (2022). Risk iletişiminde geleneksel medya: gazete haberlerinin deprem felaketleri örnekleminde analizi. Selçuk İletişim Dergisi, 15(2), 672-701.
We are social (2023). Digital 2023. Erişim Adresi: https:// https://wearesocial.com/uk/blog/2023/01/digital-2023/ (E. T. 25.05.2023).
We are social (2022). Digital 2022 Türkiye. Erişim Adresi: https://recrodigital.com/we-are-social-2022-turkiye-sosyal-medya-kullanimi-verileri/ (E. T. 25.05.2023).
Yates, D., & Paquette, S. (2011). Emergency knowledge managenment and social media Technologies: A case study of the 2010 Haitian Earhquake. International Journal of Information Management, 31(1), 6-13.
Yaylagül, L. (2014). Kitle iletişim kuramları egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Dipnot Yayınları Yeni Zamanlar Dizisi.
Yuliana, Y. (2023). The Role of media for communication during the disaster. Jurnal Studi Ilmu Sosial dan Politik, 3(1), 1-7. doi: https://doi.org/10.35912/jasispol.v3i1.1940
Yurdigül, Y., & Zinderen, İ. E. (2012). Yeni medya haber dili (Ayşe Paşalı olayı üzerinden geleneksel medya ve internet haberciliği karşılaştırması). The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, 2(3), 81-91.
Zincir, O., & Yazıcı, S. (2013). Kriz yönetimi ve afetlerde sosyal medya kullanımı. İ. Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 49, 65-82.