Serap Çabuk, Deniz Zeren, Nilüfer Gökdağlı

E-DEVLET SİSTEMİNE ADAPTASYONUN TEKNOLOJİ KABUL MODELİYLE ARAŞTIRILMASI

Öz Küreselleşmenin getirdiği rekabet artışıyla, sadece özel sektörde değil aynı zamanda kamu kurumlarında da yeni teknolojik gelişmelere ayak uydurulmak durumunda kalınmıştır. Kamu kurumlarının teknolojik hizmet sağlayabilmeleri e-devlet uygulamalarıyla mümkün olabilmektedir. Ancak, e-devletin sunduğu birçok yarara rağmen, bir yeniliğin kabulü toplumda yaşayan her birey için aynı şekilde gerçekleşmemekte, hatta yeniliği kabul etmeyen bireyler de söz konusu olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, e-devlet hizmetlerinin kabulünde etkili olabilecek faktörlerin rolünü teknoloji kabul modelini de kullanarak ortaya koyup, ilgili alanda daha derin bir anlayış oluşturmaktır. Adana il merkezinde 645 tüketiciyle gerçekleştirilen yüz yüze anketle toplanan veriler regresyon analizine tabi tutulmuştur. Buna göre, e-devlet sisteminin benimsenmesinde etkili olabilecek tüketicilerin kişilik özellikleri ve demografik faktörler gibi değişkenlerin teknoloji kabul modeli kapsamında e-devlet sistemini kullanmaya yönelik davranışsal niyete etkisi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Sonuçlar demografik faktörlere göre e-devlet sistemine adaptasyonun farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, kişilik özelliklerinden uyumluluk ve yeniliğe açıklık özelliklerinin e-devlet sisteminin kabulüne yönelik davranışsal niyet üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

E-devlet, teknoloji kabul modeli, kişilik özellikleri

PDF

___

Belanger, F. ve Carter, L. (2008). Trust and Risk in e-government Adoption. Journal of Strategic Information Systems, 17: 165-176. Bwalya, K.J. (2009). Factors Affecting Adoption of E-Government In Zambia. EJISDC, 38(4): 1-13. Carter, L. (2008). E-government diffusion: A comparison of adoption constructs. Transforming Government: People, Process, and Policy. 1(1). Carter, L. ve Belanger, F. (2005). The Utilization of E-Government Services: Citizen Trust, Innovation and Acceptance Factors. Info Systems J, 15: 5-25. Chiang, L. (2009). Trust and Security in The E-voting System. Electronic Government, an International Journal, 6(4): 343-360. Choudrie, J. ve Dwivedi, Y. (2005). Citizens Awareness and Adoption of e-Government Initiatives in the UK. E-Government Workshop '05. Brunel University, West London, UK. Colesca, S.E. ve Dobrica, L. (2008). Adoption and Use of E-government Services: The Case of Romania. Journal of Applied Research and Technology, 6(3): 204-217. Costa, P.T. ve McCrae, R.R. (1992). NEO PI-R Professional Manual Psychological Assessment Resources. Odessa, USA. Çarıkçı, O. (2010). Türkiye’de E-Devlet Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(12). Daştan, İ. ve Efiloğlu, K.Ö. (2016). E-Devlet Adaptasyonunda Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesine İlişkin Ampirik Bir Araştırma: Yalova Örneği. Ege Akademik Bakış, 16(1). Davis, F. (1986). A Technology Acceptance Model for Empirically Testing New End-user Information Systems: Theory and Results. United States: Sloan School of Management, Massachusetts Institute of Technology. Davis, F. (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use and User Acceptance of Ignacio, G.E. ve Martin, M.V. (2012). Big Five Personality Traits and Compulsive Buying Behavior: A Correlational Study. An Undergraduate Thesis, Mapua Institute of Technology. Information Technology. MIS Quarterly, 13(3): 319–339. Delibaş, K. ve Akgül, A.E. (2010). Dünyada ve Türkiye’de E-devlet Uygulamaları: Türkiye'de E-demokrasi ve E-katılım Potansiyellerinin Harekete Geçirilmesi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 13(1): 101–144. John, O. P. ve Srivastava, S. (1999). The Big-Five Trait Taxonomy: History, Measurement, and Theoretical Perspectives. Handbook of personality: Theory and research, 2: 102–138. Karagülmez, A. (2010). Elektronik Devlet Kavramı. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 1(2): 449-476. Lin, F., Fofanah, S. S., ve Liang, D. (2011). Assessing citizen adoption of e-Government initiatives in Gambia: A Validation of the Technology Acceptance Model in Information Systems Success. Government Information Quarterly, 28: 271–279. McElroy, J.C., Hendrickson, A.R., Townsend, A.M. ve DeMarie, S.M. (2007). Dispositional Factors in Internet Use. MIS Quarterly, 31: 809–820. Odabaş, H. (2009). E-Devlet Sürecinde Elektronik Belge Yönetimi. Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi. İstanbul, TÜRKİYE. Özbek, V., Alnıaçık, Ü., Koç, F., Akkılıç, M.E. ve Kaş, E. (2014). Kişilik Özelliklerinin Teknoloji Kabulü Üzerindeki Doğrudan ve Dolaylı Etkileri: Akıllı Telefon Teknolojileri Üzerine Bir Araştırma. International Review of Economics and Management, 2(1): 36-57. Rana, N., Dwivedi K. ve Williams, D.M. (2013). Evaluating Alternative Theoretical Models For Examining Citizen Centric Adoption of E-Government. Transforming Government: People, Process and Policy, 7(1): 27–49. Rehman, M., Kamal, M.M. ve Esichaikul, V. (2016). Adoption of E-Government Services in Pakistan: A Comparative Study Between Online and Offline Users. Information Systems Management, 33(3): 248-267. Rodrigues, G., Sarabdeen, J. ve Balasubramanian, S. (2016). Factors that Influence Consumer Adoption of E-Government Services in the UAE: A UTAUT Model Perspective. Journal of Internet Commerce, 15(1): 18-39. Sun, H., Zhang, P. (2006). The Role of Moderating Factorsin User Technology Acceptance. International Journal of Human-Computer Studies, 64: 53-78. Şataf, C., Çiçek, H.G. ve Dikmen, S. (2014). Kamu Hizmetlerinin Sunulmasında E-Devlet Uygulamalarının Toplumsal Algı Düzeyi Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9(2). Terraciano, A. ve Costa, P.T. (2004). Smoking and The Five Factor Model of Personality. Addiction, 99: 472–481. Venkatesh, V., Morris, M., Davis, G. ve Davis, F. D. (2003). User Acceptance of Information Technology: Toward a Unified View. MIS Quarterly, 27(3): 425-478. Venkatesh, V., Sykes, T.A. ve Venkatraman, S. (2014). Understanding E-Government Portal Use in Rural India: Role of Demographic and Personality Characteristics. Info Systems J, 24: 249-269. Wang, Q. ve Sun, X. (2016). Investigating Gameplay Intention of The Elderly Using an Extended Technology Acceptance Model (ETAM). Technological Forecasting & Social Change, 107: 59-68. Zeren, D. (2010). Mobil Hizmet İnovasyonlarının Kabulü: Türkiye Örneği. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi. Zhu, D., Lin, T.C. ve Hsu, Y. (2012). Using The Technology Acceptance Model to Evaluate User Attitude and Intention of Use For Online Games. Total Quality Management, 23(8): 965-980. https://www.turkiye.gov.tr/bilgilendirme?konu=siteHakkinda (20.01.2017). E-Government, http://www.itu.int/ITU-D/cyb/app/e-gov.html (02.02.2017). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması (2016), http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21779 (02.02.2017). Beş Büyük Faktör Kuramı, https://tr.wikipedia.org/wiki/Be%C5%9F_B%C3%BCy%C3%BCk_fakt%C3%B6r_kuram%C4%B1_(psikoloji) (02.02.2017).