Divânü Lügati't-türk'te gerçek anlamlılık düzleminde betimleyici duygu göstergesi olarak mutluluk

Dilde bir duyguyu ifade edebilmenin iki yolu vardır. Duygu, konuşanın ses tonuna, sözlerindeki vurguya ya da ünlemlere bakılarak konuşanın içinde bulunduğu duygu durumunun anlaşıldığı anlatımsal duygu göstergeleri ile ifade edilebilir, bunun yanında söz varlığı içindeki kavramların kullanılmasıyla betimleyici duygu göstergelerinden yararlanılarak da duygunun ifade edilmesi mümkündür. Temel duygu göstergelerinden olan mutluluk , istenilen bir şeyin gerçekleşmesi sonucu ortaya çıkan olumlu bir duygudur. Bu çalışmada, mutluluk duygusunun ifade edilişinin geçmişten günümüze yaşadığı değişimi görmek amaçlanarak Divânü Lügatit-Türkteki betimleyici duygu göstergeleri incelenecektir. Eserde, betimleyici duygu göstergelerinden gerçek anlamlı hangi temel ya da alt duygu ifadelerinden yararlanıldığına bakılacaktır.

Happiness in literality as descriptive emotion words in divanu lugati t-turk

In languages, there are two ways to state the emotion. Emotion can be expressed with tone, stress or exclamation, which is defined as expressive emotion words, besides it is possible to express by using concepts in vocabulary, which is defined as descriptive emotion words. Happiness, one of the basic emotion terms, is a possitive emotion. If something happened which is desired, happiness occurs. In this study, our aim is to determine alteration of happiness from past to present and to analyse descriptive emotion words in Divanu Lugati t-Turk. In this book, it will be researched basic or nonbasic literal emotion words.

PDF

___

Atalay, Besim (2006), Kâşgarlı Mahmud, Divanü Lûgat-it-Türk (Çeviri) Cilt I, TDK Yayınları: 521, Ankara.
Atalay, Besim (2006), Kâşgarlı Mahmud, Divanü Lûgat-it-Türk (Çeviri) Cilt II, TDK Yayınları: 522, Ankara.
Atalay, Besim (2006), Kâşgarlı Mahmud, Divanü Lûgat-it-Türk (Çeviri) Cilt III, TDK Yayınları: 523, Ankara.
Atalay, Besim (2006), Kâşgarlı Mahmud, Divanü Lûgat-it-Türk (Dizin) Cilt IV, TDK Yayınları: 524, Ankara.
Clauson, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-thirteenth Century Turkish, Oxford.
Çetinkaya, Bayram (2006), Türkiye Türkçesinde Mutluluk ve Üzüntü Göstergeleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Dankoff, Robert - James Kelly (1982), Maḥmūd al-Kāşgarī, Compendium of the Turkic Dialects (Dīwān Luġat at-Turk), Part I, Harvard University Press, USA.
Dankoff, Robert - James Kelly (1984), Maḥmūd al-Kāşgarī, Compendium of the Turkic Dialects (Dīwān Luġat at-Turk), Part II, Harvard University Press, USA.
Dankoff, Robert - James Kelly (1985), Maḥmūd al-Kāşgarī, Compendium of the Turkic Dialects (Dīwān Luġat at-Turk), Part III, Harvard University Press, USA.
İmer, Kâmile, Ahmet Kocaman, A. Sumru Özsoy (2011), Dilbilim Sözlüğü, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
Kövecses, Zoltan (2004), Metaphor and Emotion, Language, Culture and Body in Human Feeling, Cambridge University Press, United Kingdom.
Önler, Zafer (2007), Eski Türkçeden günümüze köŋül>gönül kelimesinin kullanımı, IV. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri II, 24-29 Eylül 2000, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Saraçbaşı, M. Ertuğrul (2010), Örnekleriyle Büyük Deyimler Sözlüğü I-II, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Schnall, Simone (2005), The pragmatics of emotion language, Psychological Inquiry, 16, 28-31.
Shaver, Philip, Judith Schwartz, Donald Kirson, Cary OConnor (1987), Emotion knowledge: further exploration of a prototype approach, Journal of Personality and Social Psychology, vol.52, 1061-1086.
Türkçe Sözlük (2005), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.