Tevhit ve Sıfatlar Hakkındaki Tartışmalar

Tevhit ve sıfatlar konusu, temel itikadî hususlardan birisidir. Özellikle de Allah’ın isim ve sıfatları, tevhit olgusunu belirleyen ve onu organize eden temel hususlardandır. Zira tarihsel süreçte tevhidin ispat edilmesi veya nefyedilmesi konusunda da, tamamen isim ve sıfatlar noktasından hareketle kanıtlama yapılmaya çalışılmıştır. Çünkü isim ve sıfatlar, temel dinî düşünceyi ortaya koyması kadar izlenecek ya da kendisine bağlı kalınacak olan itikat çizgisini belirtmesi bakımından da son derece önemlidir. Tevhid ve sıfatlar konusunu kendi döneminde tartışan isimlerden birisi de Muhammed b. Sâlih el-‘Useymîn’dir. el-‘Useymîn, kaleme aldığı eserinde yaşadığı dönemdeki dinî, itikadî ve mezhebî anlayışa paralel olarak ele almış olduğu tevhit ve sıfatlar konusuyla ilgili benimsediği mezhebî görüşüne göre açıklamalarda bulunmuştur. İşte bu çalışma, el-‘Useymîn’nin, kendi eserinde ele almış olduğu tevhit ve sıfatlar konusuyla ilgili açıklamalarını konu edinmektedir.

___

  • ‘Abdülcebbâr, el-Kâdî, el-Muhît bi’t-Teklîf, nşr.: ‘Ömer Seyyîd el-‘Azmî, el-Müessesetü’l- Mısriyyetü’l-‘Âmme, Kahire, 1965.
  • ‘Abdülhamîd, ‘İrfân, İslâm’da İtikâdî Mezhepler ve Akâid Esâsları, çev.: M. Saim Yeprem, Marifet Yay., İstanbul, 1994.
  • el-Bûtî, Muhammed b. Sa’îd Ramazan, es-Selefiyye –Merhaletün Zemeniyyetün Mübâreketün Lâ-Mezhebün İslâmiyyûn-, Dâr el-Fikr el-Mu‘âsır, Beyrut, 1411/ 1990.
  • Doğan, Hüseyin, “Ebu’l-Hasan el-Eş‘arî ve Kelâmdaki Yöntemi Üzerine (II)”, Kelâm Araş- tırmaları Dergisi (Kader), Cilt: XI, Sayı: II, (Bahar 2013), s.38-41. (Kelam.org).
  • İbn Teymiye, Takıyyuddîn ‘Ahmed (öl.728/1327), Mecmu‘u Fetâvâ, Riyâd, 1381.
  • el-Kirmânî, Muhammed b. Hamza b. Nasr, el-Burhân fî Tevcîhi Müteşâbihi’l-Kur’ân, tah.: ‘Abdülkâhir ‘Ahmed ‘Atâ, Beyrut, 1406/1986.
  • el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed, Kitâbu’t-Tevhîd, nşr.: Fethullâh Huleyf, Beyrut, 1970.
  • es-Sâbûnî, Ebû İsmâ’îl ‘Abdurrahmân, ‘Akîdetü’s-Selef ve’l-Ashâbü’l-Hadîs –er-Risâle fî İ‘tikâdi Ehli’s-Sünne ve Ashâbi’l-Hadîs ve’l-E’imme-, Dâru’l-Feth, Kahire, 1404/ 1984.
  • Wolfson, H. Austryn, Kelâm Felsefeleri (Müslüman-Hıristiyan ve Yahudi Kelâmı), çev.: Kâsım Turhan, Kitabevi, İstanbul, 2001.