MEHMET ŞİRİN AKÇA

Ortaöğretim Öğrencilerinin Cinsel Eğitim Konusundaki Düşünceleri

Cinsel eğitim, ailede başlayarak okulda devam eden ve bireylerin cinsellik ile ilgili konularda bilgilendirilmesi olarak ifade edilmektedir. Bu araştırma ile ortaöğretim öğrencilerinin cinsel eğitim konusundaki düşünceleri ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Güneydoğu Anadolu Bölgesi Mardin İli Dargeçit ilçesinde ortaöğretim kurumlarına devam eden tabakalı amaçsal örnekleme yöntemi (Stratified purposive sampling method) ile seçilen 432 öğrenciden oluşmaktadır. Veriler, öğrencilerin demografik özelliklerini ve cinsel eğitim konusundaki düşüncelerini belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan “Cinsel Eğitim Tarama Formu” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 20.0 istatistik paket programı kullanılarak sayı, yüzdelik ve farkın incelenmesinde x² testi kullanılmıştır. Araştırma bulguları, katılımcıların %53.7’sinin romantik bir ilişkisi olmadığını, %74.5’inin cinsel eğitim almadığını, %31.9’unun cinsel bilgilerini arkadaşlarından aldığını, %36.6’sının cinsellikle ilgili konularda arkadaşları ile konuştuklarını, %58.3’ünün cinsel eğitime ihtiyaç duyduğunu, %50.9’unun cinsel eğitim/cinsel sağlık ile ilgili bir ders almak istemediğini, %47.7’sinin cinsel eğitim sağlık çalışanları tarafından verilmesini istediğini, %47’sinin okullarda cinsel eğitimin lise kademesinde verilmesini istediğini, %29.6’sının cinsel yollarla bulaşan hastalıklar hakkında bilgilerinin hiç olmadığını, %53.7’sinin cinsel yollarla bulaşan hastalıklarla ilgili bilgi edinmeye ihtiyaç duymadığını göstermektedir. Sonuç olarak öğrencilerin cinsel eğitim konusunda bilgilerinin yetersiz olduğu ve eğitim almaya ihtiyaç duydukları görülmektedir. Ülkemizde bu konuda yapılan araştırmaların sayısı az ve bu konudaki çalışmalarda kullanılabilecek ölçme araçları yetersiz kalmaktadır. Bu yüzden yapılan araştırmaların sonuçları örneklem gruplarının özelliklerini yansıtmaktadır. Araştırma bulguları ilgili literatür doğrultusunda tartışılmıştır.

High School Student’s Thoughts about Sexual Education

Sexual education is defined as informing individuals about sexuality, starting in the family and continuing at school. With this research, it is aimed to reveal the thoughts of high school students on sexual education. The study group of the study consists of 432 students selected by the stratified purposive sampling method, who continue at high schools in Dargeçit district of Mardin Province in the Southeastern Anatolia Region. The data is collected via "Sexual Education Screening Form" prepared by the researchers in line with the literature in order to determine the demographic characteristics and thoughts of the students about sexual education. In the analysis of the data, utilizing the SPSS 20.0 statistical package program, the x² test was used to examine the number, percentage and difference. Research findings indicate that 53.7% of the participants did not have a romantic relationship, 74.5% did not receive sexual education, 31.9% received their sexual information from their friends, 36.6% talked with their friends on sexual matters, 58.3% needed sexual education, 50.9% of them do not want to take a course about sexual education / sexual health, 47.7% of them want to be taught by healthcare professionals, 47% of them want to be given sexual education in high school, 29.6% of them have knowledge about sexually transmitted diseases, 53.7% of them do not need information about sexually transmitted diseases. As a result, it is seen that students' knowledge about sexual education is insufficient and they need education. In our country, the number of studies conducted on this subject is low and the measurement tools that can be used in studies on this subject are insufficient. Therefore, the results of the researches reflect the characteristics of the sample groups. Research findings have been discussed in line with the related literature.

Keywords:

Sexual education, Sexuality High school students,

PDF

___

Acemoğlu, H. Ceylan, A. Saka, G. ve Ertem. M. (2005). Diyarbakır’ da Erken Yaş Evlilikleri. Aile ve Toplum, 2(9)
Alper, B., Can, E., Demirhan, F., Güleç, G., Yılmaz, M. ve Gündoğdu-Kalın, Y. (2019). Ortaöğretim Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü. Devlet Kitapları (İkinci Baskı).
Apter, D. (2009). Sexuality Education Programmes and Sexualhealth Services; Links for Better Sexual and Reproductive Health (SRH). Entre Nous, The European Magazine for Sexual and Reproductive Health, 69, 12–14.
Aydın, M. (2019). Lisans Öğrencilerinin Cinsel Sağlık Eğitimi ve Cinsel Sağlık İle İlgili Bilgi ve Görüşleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1) 1-13
Aydoğan, İ. (2011). Genel Liselerde Öğrenim Gören Kız Öğrencilerin Problemleri. Aile ve Toplum 7(24): 47-68.
Babacan, S. S. (2003). İnsan Seksüalitesinin Kültürelve Psikososyal Yönleri. Kastamonu Eğitim Dergisi 11(1): 131-6.
Başgül, U. F. (1997). 12-15 Yaş Grubu Ergenlerin Cinsel Eğitim Konusundaki Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Biri, A., Korucuoğlu, Ü., Yılmaz, E., Şimşek, Ç., Aksakal, N. ve İlhan, M. (2007). Adölesan Kızların Cinsel Bilgi Gereksinim Durumlarının Belirlenmesi. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Dergisi 5: 104-7.
Bulut, A., Nalbant, H., Çokar, M., Ortaylı, N., Akalın, A., Eylen, B. ve diğerleri (2008). Öğretmen ve Öğretmen Adayları İçin Cinsel Sağlık Eğitimi (5. Baskı). İstanbul: Uygun Matbaası.
Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (24. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (25. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırma Derneği (CETAD). Cinsel Yaşam ve Sorunları. 2008.
Çok, F. (2003). Ergenlerin cinsel eğitimi: Bir program denemesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Çok, F. ve Kutlu, Ö. (2010). Ergenlerin cinsel eğitimi bir program denemesi, Ankara: Pegem Yayınevi.
Değer, V. B. (2016). Kızıltepe İlçe Merkezi’ndeki Ortaöğretim Okulları’nda 9.Ve 10.Sınıf Öğrencilerinde Üreme Sağlığı/Cinsel Sağlık Eğitiminin Bilgi, Tutum Ve Davranışlarına Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Deniz, Ü., Tüfekçi, A. ve Önder, Ö. (2013). Öğretmen Adaylarının Cinsellik Konusundaki Tutumlarının Cinsiyet ve Cinsel Deneyimlerine Göre İncelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (9) Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksbd/issue/16222/169900
Eliküçük, A. ve Sönmez, S. (2011). 6 Yaş Çocuklarının Cinsel Gelişim ve Eğitimiyle İlgili Ebeveyn Görüşlerinin İncelenmesi. Aile ve Toplum, 12, 7
Esen, E. (2015). Lise Öğrencilerine Yönelik Cinsel Sağlık Eğitimi Programının Geliştirilmesi, Uygulanması ve Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
Fonner, V.A., Armstrong, K.S., Kennedy, C.E., & O'Reilly, K.R. (2014). School Based Sex Education and HIV Prevention in Lowand Middle-İncome Countries: A Systematic Review and Meta-Analysis. PLoS One, 9(3).
Gürsoy, E. ve Gençalp, N. S. (2010). Cinsel sağlık eğitiminin önemi. Aile ve Toplum, 6(23), 29-36.
Hardoff D, Tamir A. & Palti H. (1999). Attitudes and Practices of Israeli Physicians toward Adolescent Health Care: A National Survey. J Adolesc Health 25: 35-9.
Haşıloğlu, M.A. & Yağcıoğlu, H.B. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin İnsanlarda Üreme, Büyüme Ve Gelişme Konusu Dersinde Hissettiği Duyguların, Yaşadığı Sorunların Ve Düşüncelerin Belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi 25(5), 2057-2070
International Technical Guidance on Sexuality Education (UNESCO 2018). Son erişim tarihi: 09.03.2020 https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000260770
İnsan Kaynağı Geliştirme Vakfı (2006). Öğretmen ve öğretmen adayları için cinsel sağlık eğitimi. İstanbul: Renk Matbaası: 2006.
Joy, A. (2018). Sex Education among High School Students: A Need Analysis. International Journal of Social Sciences, 4(1), 611-618 DOI: https://dx.doi.org/10.20319/pijss.2018.41.611618
Kansu Çelik, H., Özel, Ş. Ve Engin Üstün, Y. (2018). Adolesanlarda Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı. Jinekoloji - Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi 15(4) 184-188
Kara, B., Hatun, Ş., Aydoğan, M., Babaoğlu, K. ve Gökalp, A. S. (2003). Kocaeli İlindeki Lise Öğrencilerinde Sağlık Açısından Riskli Davranışların Değerlendirilmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 46:30-7.
Kara Ulu, N., Demir, H., Taşar, M. A. Ve Dallar, Y. B. (2015. Ankara’da Düşük Sosyoekonomik Düzeyi Olan Bir Bölgede Ergenlerin Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Hakkındaki Bilgi Düzeyleri. Türkiye Çocuk Hast Derg/Turkish J Pediatr Dis 1: 32-38
Kaya, F., Serin, Ö. ve Genç, A. (2007). Eğitim Fakültesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Cinsel Yaşamlarına İlişkin Yaklaşımlarının Belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007: 6 (6)
Kelefang, B. (2008). Sexuality education in Sweden: A Study based on research and young people’s service providers in Gothenburg. http://gupea.ub.gu.se /bitstream/2077/17923/1/gupea_2077_17923_1.pdf adresinden 05 Ocak 2020 tarihinde erişildi.
Kumcağız, H., Balcı Çelik, S., Barut, Y. ve Koçyiğit, M. (2013). Psikolojik Danışman Adaylarının Cinsel Sağlık Eğitimi Dersine İlişkin Görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 14(3) 227- 242
MEB Tebliğler Dergisi, (2019). Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü. MEB Tebliğler Dergisi, 82, 2736
Noonan, R. J. (1999). Director of Sex Quest The Sex Institute, Assessing Right-Wing Opposition to Sex Education. (Paper Presented at the IV. World Congress of Sexology in the Plenary Session).
Özgüven, İ. E. ve Bilge, F. (1998). Lise Öğrencilerinin Cinsel Konulara Bakışı. VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. (9–11 Eylül 1998). Konya.
Pound P, Langford R, Campbell R. (2016). What do young people think about their school-based sex and relationship education? A qualitative synthesis of young people’s views and experiences. BMJ Open, 6:e011329. doi:10.1136/bmjopen-2016- 011329
Public Health Agency of Canada (PHAC). (2008). Canadian guidelines for sexual health education. Ottawa: Public Health Agency of Canada.
Savaşer, S., Balcı, S., Ceylan, N. ve ark. (2011). Lise Öğrencilerinin Hepetit B Hastalığı ve Hastalıktan Korunmaya Yönelik Farkındalık Durumu. Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi 19(1): 1-8.
Set, T., Dağdeviren, N. ve Aktürk, Z. (2006). Ergenlerde Cinsellik. Genel Tıp Derg, 16(3).
Sexuality Information and Education Council of the United States (SIECUS). (1996). Guidelines For Comprehensive Sexuality Education (2nd Ed.). New York: SIECUS.
Sexuality Information and Education Council of the United States (SIECUS). (2006). Guidelines For Comprehensive Sexuality Education. New York: SIECUS.
Siyez, D. M. ve Siyez E. (2007). Ergenlerin Cinsel Yaşam Deneyimlerinin Bazı Psiko-Sosyal Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Türk Üroloji Dergisi, 33(1), 56-63.
Stevens, S. J., Thompson, E. M., Vinson, J., Greene, A. R., Powell, C., Licona, A. C., & Russell, S. T. (2013). Informing Sexuality Education Through Youth-Generated Anonymous Questions. Sex Education, 13(SUPPL 1), 84-98. https://doi.org/10.1080/14681811.2013.781020
Şentürk, G.E. (2006). Ortaöğretim Kurumlarına Devam Eden Öğrenciler İle Bu Kurumda Çalışan Öğretmenler ve Yöneticilerin Cinsellikle İlgili Yanlış İnanışla Bilgi ve İnanışlarının Belirlenmesi ve Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Tapia, R. (2018). Sex Education among Latino Adolescents. Unpublished Master Thesis. California State University, Monterey Bay.
Topbaş, M., Çan, G. ve Kapucu, M. (2003). Trabzon’da Bazı Liselerdeki Adolesanların Aile Planlaması ve Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Hakkındaki Bilgi Düzeyleri. Gülhane Tıp Dergisi, 45(4), 331-337.
Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA), (2013). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Ettütleri Enstitüsü, T.C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, Yayın No: NEE-HÜ.14.01
UNESCO (2009). Cinsel Eğitim Üzerine Uluslararası Teknik Rehber: Okullar, Öğretmenler ve Sağlık Eğitimcileri İçin Bir Kanıt Bilgilendirmeli Yaklaşım. Paris, UNESCO. http://unesdoc.unesco.org/images/0018/001832/183281e.pdf, 05.01.2020 tarihinde erişildi.
Yanıkkerem, E. Ve Üstgörül, S. (2019). Cinsel Sağlık Dersi Alan ve Almayan Hemşirelik Öğrencilerinin Cinsel Sağlık Eğitimi Hakkındaki Düşünceleri. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(1) 12-27 Doı:10.33715/İnonusaglik.469855
Yelken, Z. (1996). Anne ve Babaların 3-6 Yaş Dönemindeki Çocuğun Cinsel Gelişim ve Cinsel Eğitim Konusundaki Bilgi Düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Yücesan, A. ve Ayaz-Alkaya, S. (2018). Okullarda Göz Ardı Edilen Bir Konu: Cinsel Sağlık Eğitimi. Med J SDU / SDÜ Tıp Fak Derg 25(2):200-209 DOI: 10.17343/sdutfd.342828
Vivancos, R., Abubakar, I., Howard, P.P. & Hunter, P.R. (2013). School-Based Sex Education is Associated with Reduced Risky Sexual Behaviour and Sexually Transmitted İnfections İn Young Adults. Public Health, 127: 53-57.
Weaver, H., Smith, G. ve Kippax, S. (2005). School-Based Sex Education Policies and Indicators of Sexual Health among Young People: A Comparison of the Netherlands, France, Australia and the United States. Sex Education, 5(2), 171-188.
World Health Organization. Developing sexual health programmes. WHO/RHR/HRP/10.22, 2010