Mehmet TÜTÜNCÜ, Tolga İZGÜ, Başar SEVİNDİK, Yeşim MENDİ

Siklamende Türler Arası Melezleme Olanaklarının Araştırılması

Siklamen Myrsinaceae familyasına ait özellikle Akadeniz havzasın dağılmış 23 tür ile yayılış göstermektedir. Topalamda 23 türün 12’ si Türkiye’de doğal olarak yayılış göstermektedir ve 6 tanesi endemiktir. Türler arası melezleme yeni çeşitler elde etmek için önemli bir tekniktir. Siklamen türleri gibi türlerde melezleme sonrası abortif hybrid embriyo oluşumu gibi melezleme bariyerleri meydana gelmektedir. Melezleme sonrası oluşan abortif embriyoların rejenerasyonu için, yeni türlerin elde edilmesi amacıyla embriyo kurtarma tekniği uygulanmaktadır. Bu çalışmada ticari siklamen türü olan ‘Maxora’, Türkiye’de doğal olarak yayılış gösteren C. persicum ve C. coum türlerinde karşılıklı melezleme yapılmış ve embriyo kurtarma amacıyla tozlamadan 35. gün sonra ovül kültürü yapılmıştır. Çiçek tomurcuğu içerisinden ovüller izole edilmiş ve ½ MS + 2.0 mg/l 2,4-D + 0.8 mg/l 2iP ve ½ MS + 0.4 mg/l BA + 0.4 mg/l GA3 içeren besi yerinde kültüre alınmıştır. Eksplantlardan ½ MS 2.0 mg/l 2,4-D + 0.8 mg/l 2iP besi yerinde %30 oranında kallus oluşumu sağlanmıştır. Elde edilen kalluslardan embriyoya dönüşüm oranı % 19, bitkicik oluşumu ise %12 olarak belirlenmiştir İn vitro rejenerasyon çalışmaları sonucunda elde edilen bitkilerde aklimatizasyon oranı % 29.41 olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

C. persicum, C. coum, ovül, tozlanma, döllenme

PDF

___

Curuk, P., Sogut, Z., Bozdogan, E., Izgu, T., Sevindik, B., Tagipur, E. M., Da Silva, j. A. T., Serçe, Kaçar Y. A., S., Mendi, Y. Y. (2015). Morphological characterization of Cyclamen sp. grown naturally in Turkey: Part I. South African Journal of Botany, 100, 7-15.
Ewald,A. (1996) Interspecific hybridization between Cyclamen persicum Mill, and C. purpurascens Mill. Plant Breed. 115: 162– 166.
Grey-Wilson, C. (2002a). Sprenger's alpine cyclamen. PLANTSMAN-LONDON-, 1(3), 173-177.
Grey-Wilson C (2002b) Cyclamen (A guide for gardeners, horticulturists and botanists). B.T. Bastsford, England
Ishizaka H, Uematsu J (1990) Production of interspecific hybrids between Cyclamen persicum Mill. and C. repandum Sibth. Sm. through ovule culture. Japan J Breed 40 (suppl 1): 60–61
Ishizaka H, Uematsu J (1992) Production of interspecific hybrids of Cyclamen persicum Mill. and C. hederifolium Aiton by ovule culture. Japan J Breed 42: 353–366
Ishizaka H, Uematsu J (1994) Amphidiploids between Cyclamen persicum Mill. and C. hederifolium Aiton induced through colchicine treatment of ovules in vitro and plants. Breed Sci 44: 161–166.
Ishizaka H, Uematsu J (1995a) Interspecific hybrids of Cyclamen persicum Mill. and C. purpurascens Mill. produced by ovule culture. Euphytica 82: 31– 37.
Ishizaka H, Uematsu J (1995b) Amphidiploids between Cyclamenpersicum Mill. and C. purpurascens Mill. induced by treating ovules with colchicine in vitro and sesquidiploids between the amphidiploid and the parental species induced by conventional crosses. Euphytica 86: 211–218.
Ishizaka,H., H.Yamada and K.Sasaki (2002) Volatile compounds in the flowers of Cyclamen persicum, C. purpurascens and their hybrids. Sci. Hortic. 94: 125–135. Ishizaka,H. (2008) Interspecific hybridization by embryo rescue in the genus Cyclamen. Plant Biotechnol. 25: 511–519.
Ishizaka,H. and E.Kondo (2004) Production of amphidiploid of tetraploid Cyclamen persicum and tetraploid C. purpurascens by ovule culture. J. Japan. Soc. Hort. Sci. 73 (Suppl. 2): 207.
İzgü, T., Sevindik, B., Çürük, P., Şimşek, Ö., Kaçar, Y. A., da Silva, J. A. T., & Mendi, Y. Y. (2016). Development of an efficient regeneration protocol for four Cyclamen species endemic to Turkey. Plant Cell, Tissue and Organ Culture (PCTOC), 127(1), 95-113.
Kaçar, Y. A., Dönmez, D., Biçen, B., Erol, M. H., Şimsek, Ö., & Mendi, Y. Y. (2020). Micropropagation of Spathiphyllum with Temporary Immersion Bioreactor System. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 8(5), 1195-1200.
Kameari,N., E.Kondo, M.Nakayama, N.Tanikawa, Y.Morita, Y. Kurihara, T.Saotome and H.Ishizaka (2010) Analysis of flower pigments and volatile compounds of hybrids between yellowflowered cultivar (Cyclamen persicum) and fragrant wild species (C. purpurascens). Breed. Res. 12 (Suppl. 1): 53.
Kocak, M., Izgu, T., Sevindik, B., Tutuncu, M., Curuk, P., Simsek, O., Aka Kaçar Y., Teixeria da Silva J., Mendi, Y. Y. (2014). Somatic embryogenesis of Turkish Cyclamen persicum Mill. Scientia Horticulturae, 172, 26-33.
Kurt, O., Çelik, N., Göre, M., Kurt, H. 2019. Threats to Biodiversity Bio-Trafficking in Turkey. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7(sp2), 46-51.
Murashige, T., Skoog, F., 1962. A Revised Medium for Rapid Growth and Bio Assays with Tobacco Tissue Cultures. Physiologia plantarum, 15(3), 473-497.
Nitsch JP (1951) Growth and development in vitro of excised ovaries. Amer J Bot 38: 566–577.
Özhatay, N., Byfıeld, A., 2005. Türkiye’nin 122 önemli bitki alanı, Doğal Hayatı Koruma Vakfı, s.1-24, İstanbul, 476 s.
Sevindik, B. 2018. Siklamende Anter Ve Ovül Kültürü Yöntemleri İle Haploid Bitkilerin Elde Edilmesi. Çukuova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. Sf:177.
Sevindik, B., İzgü, T., Tütüncü, M., Çürük, P., Söğüt, Z., Mendi, Y. Y. (2017). Effects Of Different Plant Growth Regulators On Ovule Culture Of Turkish Cyclamen Persicum Mill. And Commercial Variety “Maxora F1”. Alatarım, 16(2):1-9.
Sibusawa, N., & Ogawa, K. (1997). Production of interspecific hybrids between Cyclamen persicum Mill. and C. rohlfsianum Aschers. or C. persicum and C. libanoticum Hildebr. Bulletin of the Tokyo Metropolitan Agricultural Experiment Station (Japan), 9-15.
Takamura, T., Imose, Y., Nagita, Y., Tanaka, M. (2006). Effects of Nitrogen Source and Gellan-Gum Concentration in Medium on Plant Regeneration from Somatic Embryos in Cyclamen (Cyclamen persicum Mill.). Journal of Society of High Technology in Agriculture (Japan).
Takamura, T. (2007). Cyclamen. In Flower Breeding and Genetics (pp. 459-478). Springer, Dordrecht.
Uysal, H., Seyis, F., Kurt, O. (2007). Tarla Bitkilerinde Melezleme Bariyerlerinin Aşilmasinda Alternatif Bir Yöntem: Embriyo Kültürü. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 22(1), 116-122.
Tütüncü, M., Özcan, M., Mendi, Y. Y. (2019). Bazı siklamen türlerinde farklı doku kültürü ortamlarının gynogenesis üzerine etkileri. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 34(3), 239-249.
White PR. (1963). The Cultivation of Animal and Plant Cells. Roland Press, New York, p 228
Winkelmann, T. (2010). Clonal propagation of Cyclamen persicum via somatic embryogenesis. In Protocols for in vitro propagation of ornamental plants (pp. 281-290). Humana Press.
Yamashita H, Takamura T (2007) Production of interspecific hybrids between Cyclamen persicum and C. colchicum, or C. persicum and C. mirabile. Hort Res (Japan) 6 (suppl 2): 587.