Kırmızıörümcek Tetrancyhus urticae Koch (Acari: Tetranychidae)’nin Adana’da Yerfıstığında Yaygınlık ve Zarar Durumunun Belirlenmesi1

Bu çalışma 2019-2020 yıllarında Adana ili yerfıstığı yetiştiriciliği yapılan alanlarda Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) kırmızı formun zarar durumu ve yaygınlığının belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmalar periyodik ve periyodik olmayan arazi çıkışları şeklinde yürütülmüştür. Periyodik olmayan arazi çıkışları Ceyhan, Yumurtalık, Yüreğir ve Karataş ilçelerinde survey çalışmaları şeklinde yapılmıştır. Periyodik arazi çıkışları her iki yılda da yerfıstığı ekimlerinin en yoğun yapıldığı Ceyhan ilçesinde üretici koşullarında gerçekleştirilmiştir. Çalışmalar her iki yılda da 1. ürün yerfıstığı üretim sezonunu içeren Mayıs – Eylül ayları arasında yürütülmüştür. Çalışma sonucunda sörvey yapılan arazilerin %18’inde T. urticae varlığı saptanmıştır. Genel olarak T. urticae yoğunluğunun 0.2 ile 2 adet/yaprakçık arasında değiştiği belirlenmiştir. Sörvey sonuçlarına bağlı olarak en fazla T. urticae ile bulaşık tarla yoğunluğu %33 ile Yumurtalık’ta yer alırken bunu %13 ile Ceyhan ilçesi izlemiştir. Örnekleme alanlarında en sık karşılaşılan avcı akar türü ise Neoseiulus sharonensis (Riwnay & Swirskii) (Acari: Phytoseiidae) olmuştur. Bulgulara bağlı olarak Adana ilinde yer fıstığı yetiştiriciliğinde T. urticae yoğunluğunun düşük saptanması ile birlikte tür potansiyel zararlı olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tetranychus urticae, yerfıstığı, popülasyon gelişmesi, Adana

PDF

___

Anonim, (2015) Yerfıstığı sektör raporu. https://www.dogaka.gov.tr/assets/ upload/dosyalar/wwwdogakagovtr_620_kb1o20ne_yerfistigi-sektor-raporu-2015.pdf. Erişim Tarihi: 10 Ekim 2021.
Bolland, H.R., Gutierrez, J., Flechtmann, C. H. (1998) World catalogue of the spider mite family (Acari: Tetranychidae). Netherlands: Brill. 392 pp.
Calvo, F. J,, Bolckmans, K. Belda, J. E. (2009) Development of a biological control-based IPM method for Bemisia tabaci for protected sweet pepper crops. Ent Exp Appl 133: 9-18.
Chant, D.A., McMurtry, J. A. (2007) Illustrated keys and diagnoses for the genera and subgenera of the Phytoseiidae of the world (Acari: Mesostigmata). West Bloomfield: Indira Publishing House. 220 pp.
Croft, B. A., McMurtry, J.A., Luh, H-K. (1998) Do literature records of predation reflect food specialization and predation types among phytoseiid mites (Acari: Phytoseiidae)? Exp Appl Acarol 22:467–480.
Da Silva, C. A. D., Gondim Jr., M. G. C. (2016) First record and characteristics of damage caused by the spider mite Tetranychus neocaledonicus André on peanuts in the State of Paraíba, Brazil. Bragantia 75(3): 331-334.
Deniz, M., Ayaydın, A. (2015) Çine ilçesinde yerfıstığı tarımı. Coğrafyacılar Derneği Uluslararası Kongresi Bildiriler Kitabı 21-23 Mayıs, Gazi Üniversitesi, Ankara, 223-233 s.
Döker, İ., Kazak, C., Karut, K. (2016) Contributions to the Phytoseiidae (Acari: Mesostigmata) fauna of Turkey: morphological variations, twelve new records, re-description of some species and a revised key to the Turkish species. Sys Appl Acarol 21(4): 505- 527.
Gay, W.H., Abney, M.R. (2016) Acaricidal control of two spotted spider mites in peanut. Arthropod Manag Tests 42(1):1.
Gianessi, L. (2009) The benefits of insecticide use: peanuts. Croplife Foundation, Crop Protection Research Institute.
Gimenez-Ferrer, M. R., Erb, A. W., Bishop, L., Scheerens, J. C. (1994) Host-Pest relationships between the twospotted spider mite (Acari: Tetranychidae) and strawberry cultivars with differing levels of resistance. J Econ Entomol 87(1): 168–175.
Helle, W., Sabelis, M.W. (eds) (1985) Spider Mites their Biology, Natural Enemies and Control. Elsevier, Amsterdam, vol. 1A, 403pp.
Islam, T. (2019) Host plant-induced susceptibility of two-spotted spider mite Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) to some reduced-risk acaricides. Am J Agric Biol Sci 14:11-15.
İşler, N., Gözüyeşil, R. (2016) Osmaniye ilinde yerfıstığı yetiştiriciliği ile ilgili sorunların saptanması. Tarla Bitk Merk Araşt Enst Derg 25 (2):36-41.
Jeppson, L. R., Keifer, H. H. Baker, E. W. (1975) Mites Injurious to Economic Plants. Berkeley: University of California Press.
Johnson, D. R., Campbell, W. V., Wynne, J. C. (1980) Fecundity and feeding preference of the twospotted spider mite on domestic and wild species of peanuts. J Econ Entomol 13: 575-576.
Jordan, D. L., Brandenburg, R. L., Bailey, J. E., Johnson, P. D., Royals, Β. M., Curtis, V. L. (1999) Cost effectiveness of pest management strategies in peanut (Arachis hypogaea h.) grown in North Carolina. Peanut Sci 26: 85-94.
Kadiroğlu, A. (2018) Yerfıstığı Yetiştiriciliği. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Antalya. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ batem/Belgeler/Kutuphane/Teknik%20Bilgiler/yerfistigi%20yetistiriciligi.pdf. Erişim Tarihi: 18 Kasım 2021.
Khan, M.M., Ali, M. W., Hafeez, M., Fan, Z. Y., Ali, S., Qiu, B. L. (2021) Lethal and sublethal effects of emamectin benzoate on life-table and physiological parameters of citrus red mite, Panonychus citri. Exp Appl Acarol 85: 173–190.
Melville C.C., Zampa, S.F., Savi, P. J, Michelotto, M. D., Andrade, D. J. (2019) Peanut cultivars display susceptibility by triggering outbreaks of Tetranychus ogmophallos (Acari: Tetranychidae). Exp Appl Acarol 78:295–314.
McMurtry, J. A., G. Jde M, Sourassou, N. F. (2013) Revision of the lifestyles of phytoseiid mites (Acari: Phytoseiidae) and implications for biological control strategies. Syst Appl Acarol 18 297–320.
Parlakay, O. (2011) Türkiye’de Yerfıstığı Tarımında Teknik ve Ekonomik Etkinlik. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Sedaratian, A., Fathipour, Y., Moharramipour, S. (2009) Evaluation of resistance in 14 soybean genotypes to Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae). J Pest Sci 82: 163–170.
Yılmaz, M., Şahin, C. B., Yıldız, D., Demir, G., Yıldız, R., & İşler, N. (2022) Dünyada ve Türkiye’de Yerfıstığı (Arachis hypogaea) üretiminin genel durumu, önemli sorunları ve çözüm önerileri. Muş Alparslan Üniv Tarım ve Doğa Derg 2(1): 8-17.