Ailesel meme kanseri öyküsü olan ve olmayan kadınlarda meme kanseri tanılama davranışları

Amaç: Bu çalışmada ailesel meme kanseri öyküsü olan ve olmayan kadınlarda meme kanseri korkusu, risk algısı, meme kanseri bilgisi ve meme kanseri tanılama davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı- kesitsel tipte yapılan araştırma, Aralık 2019 – Nisan 2020 tarihleri arasında bir şehir hastanesinin Onkoloji ve Kemoterapi ünitesinde meme kanseri tedavisi gören 308 aile öyküsü olan ve diğer servislerde tedavi gören aile öyküsü olmayan 523 hasta yakını kadın ile yüz yüze görüşme yöntemi ile yapılmıştır. Bulgular: Aile öyküsü olan kadınların olmayan kadınlara göre on yıl içindeki meme kanseri risk algısının 1,938 kat, meme kanseri korku puanının 1,073 kat ve Geniş Kapsamlı Meme Kanseri Bilgi Testi (GKMKBT) tedavi edilebilirlik puanının 3,269 kat arttığı belirlenmiştir. Sonuç: Çalışmada aile öyküsü olan kadınların meme kanseri tanılama davranışlarının (KKMM yapma, KMM yaptırma, 40 yaş üstü kadınlarda mamografi çektirme) aile öyküsü olmayanlara göre anlamlı şekilde arttığı ancak her iki grupta da hala istendik düzeyde olmadığı belirlendi.

Breast cancer diagnosis behaviors in women with and without a family history of breast cancer

Purpose: The aim of this article was to investigate the relationship between the fear of breast cancer, perceived risk, knowledge of breast cancer, and breast cancer diagnosis behaviors in women with and without a family history of breast cancer. Materials and Methods: The study used a descriptive and cross-sectional design and was carried out through face-to-face interviews between December 2019 and April 2020 with 308 women who had a family history of breast cancer and were receiving breast cancer treatment in the Oncology and Chemotherapy unit of a city hospital and 523 patient relatives who were receiving treatment in other services of the hospital and had no family history of breast cancer. Results: The perceived risk of breast cancer in ten years by women with a family history of breast cancer, compared to that of women with no family history, increased by 1,938 times, the fear of breast cancer score increased by 1,073 times and that the Comprehensive Breast Cancer Knowledge Test (CBCKT) score increased by 3,269 times. Conclusion: The breast cancer diagnosis behaviors of women with a family history (performing BSE, having a CBE, having a mammogram in women aged over 40) increased significantly compared to those who did not have a family history, but that it was still not at the desired level in both groups.

___

  • 1. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A.Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: Cancer J. Clin. 2018;68:394-424.
  • 2. Griva F, Anagnostopoulos F, Madoglou S. Mammography screening and the theory of planned behavior: suggestions toward an extended model of prediction. Women Health. 2009;49:662-681.
  • 3. Turkey Source: Globocan inn: İnternatıonal Agency for research on cancer, ed: World Health Organization, 2018.
  • 4. George TO, Allo TA, Amoo EO, Olonade O. Knowledge and Attitudes about Breast Cancer among Women: A Wake-Up Call in Nigeria. Open Access Maced J Med Sci. 2019;7:1700-5.
  • 5. TC Sağlık Bakanlığı. Türkiye Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2017. Ankara, Sağlık Bakanlığı, 2017.
  • 6. Kırca N, Tuzcu A, Gözüm S. Breast cancer screening behaviors of first degree relatives of women receiving breast cancer treatment and the affecting factors. Eur J Breast Health. 2018;14:23-8.
  • 7. Secginli S. Mammography self-efficacy scale and breast cancer fear scale: psychometric testing of the Turkish versions. Cancer Nurs. 2012;35:365-73.
  • 8. Hashemi-Ghasemabadi M, Taleghani F, Kohan S, Yousefy A. Living under a cloud of threat: the experience of Iranian female caregivers with a first- degree relative with breast cancer. Psychooncology. 2017;26:625-31.
  • 9. Raveis VH, Pretter S. Existential plight of adult daughters following their mother's breast cancer diagnosis. Psychooncology. 2005;14:49-60.
  • 10. Whitney CA, Dorfman CS, Shelby RA, Keefe FJ, Gandhi V, Somers TJ. Reminders of cancer risk and pain catastrophizing: relationships with cancer worry and perceived risk in women with a first-degree relative with breast cancer. Fam Cancer. 2019;18:9-18.
  • 11. Dundar PE, Ozmen D, Ozturk B, Haspolat G, Akyıldız F, Çoban S et al. The knowledge and attitudes of breast self-examination and mammography in a group of women in a rural area in western Turkey. BMC Cancer. 2006;6:43.
  • 12. Hailey BJ, Carter CL, Burnett DR. Breast cancer attitudes, knowledge, and screening behavior in women with and without a family history of breast cancer. Health Care Women Int. 2000;21:701-15.
  • 13. Koçyiğit O, Erel S, Kısmet K, Kılıçoğlu B, Sabuncuoğlu MZ, Akkuş M. A. Polikliniğe başvuran kadınların meme kanseri, meme muayenesi ve mamografi hakkında bilgi düzeyi: il merkezinde yapılan bir çalışma. Nobel Med J. 2011;7:19-25.
  • 14. Bertoni N, de Souza MC, Crocamo S, Szklo M, de Almeida LM. Is a family history of the breast cancer related to women's cancer prevention behaviors? Int J Behav Med. 2019;26:85-90.
  • 15. Sağlık Bakanlığı Meme Kanseri Tarama Programı Ulusal Standartları, 2017.
  • 16. Fouladi N, Pourfarzi F, Mazaheri E, Asl HA, Rezaie M, Amani F. et al. Beliefs and behaviors of breast cancer screening in women referring to health care centers in northwest Iran according to the champion health belief model scale. Asian Pac J Cancer Prev. 2013;14:6857-62.
  • 17. Whelehan P, Evans A, Wells M, MacGillivray S. The effect of mammography pain on repeat participation in breast cancer screening: a systematic review. Breast. 2013;22:389-394.
  • 18. Kardan-Souraki M, Moosazadeh M, Khani S, Hamzehgardeshi Z. Factors related to breast cancer screening in women in the northern part of iran: a cross-sectional study. Open Access Maced J Med Sci. 2019;7:637-42.
  • 19. Rosner BA, Colditz GA, Hankinson SE, Sullivan- Halley J, Lacey JV, Bernstein L. Validation of Rosner- Colditz breast cancer incidence model using an independent data set, the California Teachers Study. Breast Cancer Res Treat. 2013;142:187-202.
  • 20. Sohbet R, Karasu F. Kadınların Meme Kanserine Yönelik Bilgi, Davranış ve Uygulamalarının İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6:113-121.
  • 21. Champion VL, Skinner CS, Menon U, Rawl., Giesler RB, Monahan P et al. A breast cancer fear scale: psychometric development. J Health Psychol. 2004;9:753-62.
  • 22. Schwartz MD, Taylor KL, Willard KS. Prospective association between distress and mammography utilization among women with a family history of breast cancer. J Behav Med. 2003;26:105-117.
  • 23. Stager JL. The comprehensive Breast Cancer Knowledge Test: validity and reliability. J Adv Nurs. 1993;18:1133-1140.
  • 24. Başak ŞC. Üniversite öğrencilerinde meme kanseri bilgi seviyesi: geniş kapsamlı meme kanseri bilgi testi’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Okan Üniversitesi, 2015.
  • 25. Cohen M. First-degree relatives of breast-cancer patients: cognitive perceptions, coping, and adherence to breast self-examination. Behav Med. 2002;28:15- 22.
  • 26. Madlensky L, Vierkant RA, Vachon CM, Pankratz SV, Cerhan JR, Vadaparampil ST et al. Preventive health behaviors and familial breast cancer. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2005;14:2340-5.
  • 27. Özaydın AN, Güllüoğlu BM, Ünalan PC, Gorpe S, Cabioğlu N, Öner BR et al. Bahçeşehir'de oturan kadınların meme kanseri bilgi düzeyleri, bilgi kaynakları ve meme sağlığı ile ilgili uygulamaları. Meme Sagligi Dergisi. 2009;5:101-110.
  • 28. Açıkgöz A, Çehreli R, Ellidokuz H. Kadınların kanser konusunda bilgi ve tutumları ile erken tanı yöntemlerine yönelik davranışları. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2011;25:145-54.
  • 29. Kartal A, İnci FH, Koşt N, Çınar Özen İ. Kadınlara ev ortamında verilen bireysel eğitimin kendi kendine meme muayenesi uygulamasına yönelik sağlık inançlarına etkisi Pamukkale Tıp Dergisi. 2017;1:7-13.
  • 30. Sönmez Y, Nayir T, Köse S, Gökçe B, Kişioğlu AN. Bir sağlık ocağı bölgesinde 20 yaş ve üzeri kadınların meme ve serviks kanseri erken tanısına ilişkin davranışları. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakltesi Dergisi. 2012;19:124-30.
  • 31. Yıldırım AD, Özaydın AN. İstanbul Moda‟da oturan kadınların meme kanseri ile ilgili bilgileri, bilgi kaynakları ve meme kanseri taramalarına katılımları. J Breast Health. 2014;10:47-56.
  • 32. Amoran OE, Toyobo OO. Predictors of breast self- examination as cancer prevention practice among women of reproductive age-group in a rural town in Nigeria. Niger Med J. 2015;56:185-9.
  • 33. Hossain MS, Ferdous S, Karim-Kos HE. Breast cancer in South Asia: a Bangladeshi perspective. Cancer Epidemiol. 2014;38:465-70.
  • 34. Kwok C, Endrawes G, Lee CF. Cultural beliefs and attitudes about breast cancer and screening practices among Arabic women in Australia. Cancer Nurs. 2016;39:367-74.
  • 35. Kawar LN. Jordanian and Palestinian immigrant women's knowledge, affect, cultural attitudes, health habits, and participation in breast cancer screening. Health Care Women Int. 2009;30:768-82.
  • 36. Trask PC, Paterson AG, Wang C, Hayasaka S, Milliron KJ, Blumberg LR et al. Cancer specific worry interference in women attending a breast and ovarian cancer risk evaluation program: impact on emotional distress and health functioning. Psychooncology. 2001;10:349-360.
  • 37. Hailey BJ, Carter CL, Burnett DR. Breast cancer attitudes, knowledge, and screening behavior in women with and without a family history of breast cancer. Health Care Women Int. 2000;21:701-15.
  • 38. Lippert MT, Eaker ED, Vierkant RA,Remington PL. Breast cancer screening and family history among rural women in Wisconsin. Cancer Detect Prev. 1999;23:265-72.
  • 39. Çal A, Kabataş Yildiz M, Aydin Avci I. Examination of knowledge and fear levels of breast cancer with the spiritual characteristics of nurses. Front Public Health. 218;6:331:1-7.
  • 40. Kayan S. Kadınların meme kanseri bilgi düzeyleri ile meme kanseri korkuları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Denizli, Pamukkale Üniversitesi, 2019.
  • 41. Labrie NH, Ludolph R, Schulz PJ. Investigating young women’s motivations to engage in early mammography screening in Switzerland: results of a cross-sectional study. BMC Cancer. 2017;17:1-10.
  • 42. Chirico A, Lucidi F, Mallia L, D'Aiuto M, Merluzzi TV. Indicators of distress in ne wly diagnosed breast cancer patients. Peer J. 2015;3:e1107.
Cukurova Medical Journal-Cover
  • ISSN: 2602-3032
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1976
  • Yayıncı: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Ameliyat sonrası akut ağrı yoğunluğunun değerlendirilmesinde dört farklı ağrı ölçeğinin karşılaştırılması

Aysel GÜRKAN, Kadriye ALDEMİR, Işıl IŞIK ANDSOY, Asiye GÜL

Baş Etme Yanıtları Envanteri Kısa Formunun Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği

Gülçin UYANIK, Medine YILMAZ, Berfin BİNGÖL, Esra KARADAYI, Dilan ESATOĞLU, Sevilay TANRIVERDİ

Erken ve geç başlangıçlı intrauterin gelişme geriliğinin perinatal sonuçları

Gülmira ALİYEVA, Mete SUCU

Diyete protein eklenmesi sporcuların kardiyovasküler sistemini etkiler mi?

Songul USALP, Hatice Soner KEMAL, Onur AKPINAR, Levent CERİT, Hamza DUYGU

Kardiyovasküler hastalığı olan bireylerde tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemlerinin kullanımı

Sevban ARSLAN, Esma GÖKÇE, Sevgi DENİZ DOĞAN, Refiye ÖZGEN, Hamide ŞİŞMAN, Dudu ALPTEKİN, Derya GEZER

Kan basıncı ölçümünde birinci basamak sağlık hizmetlerinde görev alan hekimlerin güncel kılavuzlara uyumu

Çağatay ÇAVUŞOĞLU, Ahmet Alper KIYKIM, Kenan TURGUTALP, Simge BARDAK

Papiller ürotelyal neoplazilerde sitokeratin-20 ekspresyonunun önemi

Onur CEYLAN, İbrahim KARABULUT

Psikotik bozukluğu olan yatan erkek hastalarda psikoaktif madde kullanımının klinik değişkenler ile ilişkisi

Mahmut Onur KARAYTUĞ, Lut TAMAM, Mehmet Emin DEMİRKOL, Zeynep NAMLI, Caner YEŞİLOĞLU

Deneysel epilepsi modelinde KCNQ1 ve KCNQ3 genlerinin ekspresyon düzeyleri

Özlem COŞKUN, Ozlem OZTOPUZ, Turgay ÇOKYAMAN

Kan eozinofil-bazofil oranı, eozinofil-lenfosit oranı ve bazofil-lenfosit oranı değerleri gebelikteki intrahepatik kolestazın şiddetini tahmin edebilir mi?

Derya KANZA GÜL, Ayça ŞOLT