Kültürel Miras Olarak Tarımsal Peyzajın Önemi: Karabiga, Çanakkale Örneği

Kültürel peyzaj değerleri görsel peyzajı belirleyen en önemli öğelerden biridir. Çevre peyzajının zamana bağlı olarak değişiminde; yöre insanının yaptığı faaliyetler yani o bölgenin kültürü etkilidir. Bu nedenle kültürel peyzaj her bölgeye göre farklılık gösterir. Bir bölgede yapılan faaliyetlerin niteliği ve alanın kullanımı bölgenin geleceği için çok önemlidir. Alanın çevresel peyzajını etkileyen en önemli kültürel faktörlerden biri de tarımsal üretimdir. Tarımsal üretim arazi şeklini, alan kullanımını ve bunlara bağlı olarak görsel peyzajı değiştirirken, görsel etki de mevsimlere bağlı olarak değişecektir. Karabiga beldesi, Biga ilçesindeki ilk yerleşim yerlerinden olması nedeni ile tarım kültürü açısından çok eskidir. Marmara Denizi'nin güneybatısında, Anadolu toprakları kıyısında bulunan belde, bağları, bahçe bitkileri ve şarap üretimi ile ünlüdür. Bu çalışmanın amacı, ilk yerleşiminden bugüne tarımsal üretimin etkin olduğu Karabiga bölgesinin tarımsal kültürel miras olarak belirlenmesinin sağlanmasıdır. Çalışma yönteminde Karabiga’ nın tarım arazilerinin karakterleri, yerleri ve değişimleri, tarımsal faaliyet türleri, önemli yerel ürünler çevre ile ilişkili olarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda; bölgede tarımsal faaliyetlerin gittikçe terk edilerek sanayi yatırımlarının artmakta olduğu belirlenmiştir. Bölgede tarımsal kültür açısından üretimi yapılan en önemli ürünler belirlenmiştir. Bunların geleneksel üretim ve kullanım yöntemlerinin gelecek nesiller için miras olarak bırakılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Karabiga, kültürel miras

PDF

___

Akyol, M., 2011. Kentsel tarımın tarihi gelişimi ve kentsel tarım tasarım kriterlerinin belirlenmesi. İ.T.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 121s.
Ainley, S., Smale, B., 2010. A profile of Canadian agritourists and the benefits they seek. Journal of Rural and Community Development. 5 (1-2): 58–75.
Anonim 1. Türkçe bilgi. Canlı uydu haritası-uydu görüntüsü HD 2018 görüntü. https://www.turkcebilgi.com/%C3%A7anakkale/harita . (Erişim: 10.12.2018).
Anonim 2. Çanakkale fiziki haritası. Çanakkale özel web sitesi. (Erişim: 7.12.2018). http://www.canakkaleili.com/wp-content/uploads/2009/11/Canakkale_fiziki_haritasi.jpg
Birnbaum, C.A., 1994. Protecting Cultural Landscapes-Planning, Treatmentand Management of Historic Landscapes. ASLA; Washington, D.C. National Park Service Preservation Briefs. http://www2.cr.nps.gov/hli (Erişim: 10.4.2016).
Butler, R., Michael, C., Jenkins, J. M., 1998. Tourism and Recreation in Rural Areas. Wiley: 261, USA.
Cengiz, S., Görmüş, S., Ateşoğlu, A., 2014. Uzaktan algılama aracılığıyla tarımsal peyzaj karakterizasyonu. 5. Uzaktan Algılama-Cbs Sempozyumu (Uzal-Cbs 2014). 14-17 Ekim, İstanbul. https://www.kongresistemi.com/root/dosyalar/uzalcbs2014/210.pdf. (Erişim: 11.9.2018).
Demirbaş, Topçu, E., 2015. The growing problem between urban expansion and sustainability of agricultural lands, Kırcami example in Antalya. The Graduate School of Natural and Applied Sciences of Middle East Tecnical University, Phd. Thesis. 256 s.
Dirik, H., 2005. Kırsal Peyzaj Planlama ve Uygulama İlkeleri. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4559. Orman Fakültesi Yayın No: 486. İstanbul Üniversitesi Basım ve Yayınevi Müdürlüğü. 453s. İstanbul.
Erduran, F., Uzun, O., Çetinkaya, G., Dilek, F., Açıksöz, S., 2012. Determination of the cultural landscape values of Lake Suğla in Turkey. International Journal of Food, Agriculture & Environment – JFAE. 10(2): 949-955.
Erduran Nemutlu, F., 2017. Kırsal alan kültürel peyzaj değerlerinin belirlenmesi: Troya’dan dört köy örneği (Çanakkale-Türkiye). COMU Journal of Agriculture Faculty. 5/1: 87-98.
Gül, A., 2000. Peyzaj insan ilişkisi ve peyzaj mimarlığı. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A/1: 97-114.
Güneroğlu, N., Bekar, M., 2016. Agriculturel Landscape Values of Turkey. Environmental Sustainability and Lanscape Management. Edit: Efe R., Cürebal İ., Gaf A., Toth B., Eds. St. Kliment Ohridski University Press:119-137. Sofia.
Gürsu, E., 2015. Tarih ve Denizin Buluştuğu Nokta Karabiga (Priapos-Kulipiga). Karabiga Belediyesi. ISBN:978-605-8027-1-3
İsmep, 2014. İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi. İstanbul Valiliği Proje Koordinasyon Birimi (İPKB), (İSMEP). İstanbul Valiliği İstanbul İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (İstanbul AFAD) İstanbul Proje Koordinasyon Birimi (İPKB).
Korgavuş, B., 2012. Sosyo-ekonomik ve doğal çevre faktörlerinin kültürel peyzaja etkileri: Rize merkez ilçesi örneği. İ.T.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi. Marin, M.C., 2010. Türkiye’de Küçük ve Orta Büyüklükteki Kentlerin Kırsal ve Dengeli Bölgesel Kalkınma Üzerindeki Etkilerinin Bir İncelemesi. TUBİTAK Projesi (107K520), Kahramanmaraş Peyzaj Mimarları Odası, Yayın No:4, Ankara.
Şahin, Ş., Perçin, H., Kurum, E., Uzun, O., Bilgili, B.C., 2013. Bölge-Alt Bölge (İl) İçeriğinde Peyzaj Karakter Analizi ve Değerlendirmesi Ulusal Teknik Klavuzu. Ankara Üniversitesi, TUBİTAK KAMAG 1007 Programı, Proje No: 109G074 PEYZAJ-44, 148 s, Ankara.
Parris, K., 2004. European Agricultural Landscapes Supply and Demand: Implications of Agricultural Policy Reform. R.G.H. Jongman (Eds.). The New Dimensions of The European Landscape: 7-37, Dordrecht, The Netherlands.
Turner, M.G., Gardner, R.H., 2015. Landscape Ecology in Theory and Practice. Springer Nature. 482 s. Switzerland AG.
Uzun, O., Dilek, F., Çetinkaya, G., Erduran, F., Açıksöz, S., 2012. Peyzaj Planlama. Konya İli, Bozkır-Seydişehir-Ahırlı-Yalıhüyük İlçeleri ve Suğla Gölü Mevkii Peyzaj Yönetimi, Koruma ve Planlama Projesi. TC Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı. 183s. Ankara.