Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası Uygulama Sonuçları Üzerine Bir Araştırma: Ortadoğu Anadolu (TRB) Bölgesi Örneği

Tarımsal üretim, doğası gereği birçok risk ve belirsizlikle karşı karşıyadır. Bu risk ve belirsizlikler tarımsal üretimde ve üreticilerin gelirlerinde büyük kayıplara neden olmaktadır. Bu durum gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkeleri, tarımsal üretimde karşılaşılan risklerle mücadeleye yönelik politika geliştirmeye ve uygulamaya yöneltmiştir. Bu bağlamda Türkiye‟de tarımsal üretimi tehdit eden riskler 2005 yılında çıkarılan 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu ile sigorta kapsamına alınmıştır. Araştırmanın temel amacı, Ortadoğu Anadolu (TRB) bölgesinde 2007–2015 Ağustos döneminde gerçekleştirilen bitkisel ürün sigortası uygulama sonuçlarını ortaya koymak ve değerlendirmektir. Araştırmada kullanılan veriler, Tarım Sigortaları Havuzundan (TARSİM) temin edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; TRB bölgesinde bitkisel ürün sigortası yaptıran üretici sayısı 2007 yılında 2890 kişi iken, 2015 Ağustos ayı itibariyle bu rakam 10036 kişiye yükselmiştir. Bölgede bitkisel ürün sigortası yaptıran üreticilerin en yüksek olduğu il Malatya (%87,80), en düşük olduğu il Bingöl (%0,03)‟dir. Bölgede 2007 yılında sigortalı alan 74694 da iken, 2014 yılında 311386 da yükselmiştir. Bölgenin bitkisel ürün sigortası prim üretim değeri 2007 yılında 5,4 milyon TL iken, 2015 Ağustos ayı itibariyle 94,2 milyon TL‟ye yükselmiştir. Bölgenin toplam bitkisel ürün sigortası prim üretim değerinden aldığı pay 2007 yılında %11,57 iken bu oran 2014 yılında %10,89‟a gerilemiştir

Anahtar Kelimeler:

Bitkisel ürün sigortası, Ortadoğu Anadolu (TRB), Türkiye

A Research on the Results of Implementation of the State Subsidized Crop Product Insurance: A Case of Mid-East Anatolia Region (TRB)

Agricultural production, because of its nature, faces several risks and uncertainties. These risks and uncertainties cause a big loss in agricultural production and the income of the producers. This situation has forced both developed and developing countries to develop and implement policies directed towards fighting the risks in agricultural production. In this connection, the risks that threaten the agricultural production in Turkey have been taken under the coverage of insurance by the Agricultural Insurance Law numbered 5363 enacted in 2005. The primary objective of this study is to put forward and evaluate the results of the implementation of the crop product insurance in Mid–Eastern Anatolia Region during 2007–2015 August periods. The data for this study obtained from the Data Pool of the Agricultural Insurance (TARSIM). According to the results of the study, the number of crop product insured producers which was 2890 in 2007 increased to 10036 by August 2015. The number of the crop product insured producers is the highest in Malatya (87.80%) and the lowest in Bingöl (0.03%) in the region. The area under insurance was 74694 da in 2007 rose to 311386 da in 2015. The value of crop product insurance premium production in the region was 5.4 million TL in 2007. This figure has risen to 94.2 million TL in 2015 August. The share of the region in total insurance premium production value was 11.57 % in 2007. This figure has fallen to 10.89% in 2014

Keywords:

Crop product insurance, Mid–Eastern Anatolia (TRB), Turkey,

PDF

___

Abdulmalik, R.O., Oyinbo, O., Sami, R.A., 2013. Determinants of crop farmers participation in agricultural
insurance in the Federal Capital Territory, Abuja, Nigeria. Greener Journal of Agricultural Sciences. 3 (1): 21–26.
Akçaöz, H., Özkan, B., Kızılay, H., 2006. Antalya İlinde tarımsal üretimde risk yönetimi ve tarım sigortası uygulamaları. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 3 (2): 93–103.
Akinola, B.D., 2014. Determinants of farmers‟ adoption of agricultural insurance: the case of poultry farmers‟ in
Abeokuta Metropolis of Ogun State, Nigeria British Journal of Poultry Sciences. 3 (2): 63–41.
Akintunde, O.K., 2015. Determinants of poultry farmers‟ participation in livestock insurance in Southwest
Nigeria. Asian Journal of Poultry Science. 9 (4): 233–241.
Aslan, A., Atay, S., Paksoy, M., 2012. Malatya İlinde bitkisel ürün sigortaları uygulamalarına üreticilerin yaklaşımı. X. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (5–7 Eylül 2012, Konya) Bildirileri. 1156–1160.
Aydoğan, M., Topçu, N., Özyazıcı, G., Ceyhan, V., 2013. Samsun İli meyve üreticilerinin tarım sigortalarına eğilimlerinin belirlenmesi, İç Anadolu Bölgesi 1. Tarım ve Gıda Kongresi (2–4 Ekim 2013, Niğde) Bildiriler. 233–239.
Birinci, A., İkikat Tümer, E., 2006. The attitudes of farmers towards agricultural insurance: The case of Erzurum. Turkey, Die Bodenkultur. Austrian Journal of Agricultural Research. 57 (2): 49–55.
Çetin, B., 2007. Tarım Sigortaları. Nobel Yayın No: 1110, Ankara.
Çukur, F., Saner, G., Çukur, T., Uçar, K., 2008. Malatya İlinde kayısı üreticilerinin riskin transferinde tarım sigortasına bakış açılarının değerlendirilmesi: Doğanşehir ilçesi–Polatdere Köyü örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 45 (2): 103–111.
Dinler, T., 2004. Avrupa Birliği ve Türkiye tarımında risk yönetim programları. http: //www.zmo.org.tr /resimler/ekler/60b491b917d4185_ek.pdf?tipi=14&sube= (Erişim tarihi: Ağustos 2015).
Dinler, T., Yaltırık, A., Çetin, B., Özkan, B., Gülçubuk, B., Sürmeli, E., Ekmen, E., Saner, G., Akçaöz, H., Karahan Uysal, Ö., Karaaslan, S., Kıymaz, T., 2005. Tarımda risk yönetimi ve tarım sigortaları. Ziraat Mühendisliği 6. Teknik Kongresi (3–7 Ocak 2005, Ankara) Bildirileri. 1209–1232.
Engürülü, B., Demirtaş, M., Saçlı, Y., 2014. Türkiye‟de tarım sektöründe risk yönetimi. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (3–5 Eylül 2014, Samsun) Bildirileri. 1068–1076.
Engürülü, B., Karlıoğlu, A., 2013. Dünyada ve Türkiye‟de tarım sigortaları. İç Anadolu Bölgesi 1. Tarım ve Gıda Kongresi (2–4 Ekim 2013, Niğde) Bildirileri. 138–147.
Farayola, C.O., Adedeji, I.A., Popoola, P.O., Amao, S.A., 2013. Determinants of participation of small scale commercial poultry farmers in agricultural insurance scheme in Kwara State, Nigeria. World Journal of Agricultural Research. 1 (5): 96–100.
İkikat Tümer, E., 2004. Erzurum merkez ilçe köylerindeki çiftçilerin tarım sigortası ile ilgili eğilimleri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
İkikat Tümer, E., 2011a. Bitkisel ürün sigortası yaptırma isteğinin belirlenmesi: Tokat İli örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 42 (2): 153–157.
İkikat Tümer, E., 2011b. Erzurum, Erzincan ve Bayburt illerinde (TRA I bölgesi) çiftçilerin riske karşı tutumları ve olası sigorta primlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
İkikat Tümer, E., Birinci, A., Miran, B., 2010. Çiftçilerin sel ve kuraklık sigortası yaptırma isteğini etkileyen faktörlerin analizi: TRA1 bölgesi örneği. IX. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (22–24 Eylül 2010, Şanlıurfa) Bildirileri. 199–205.
İpekçioğlu, Ş., Işgın, T., Monis, T., Saner, G., Bilgiç, A., 2010. Güneydoğu Anadolu bölgesinde devlet destekli bitkisel ürün sigortası yaptırma istekliliğinin belirlenmesi. IX. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (22– 24 Eylül 2010, Şanlıurfa) Bildirileri. 259–265.
Karaca, A., Gültek, A., İntişah, A.S., Engürülü, B., Karlıoğlu, A., 2010. Türkiye‟de tarım sigortaları uygulamaları. Ziraat Mühendisliği 7. Teknik Kongresi (11–15 Ocak 2010) http://www. zmo.org.tr/resimler/ekler/28ac9c427302b7a_ek.pdf (Erişim tarihi: Ağustos 2015).
Karahan Uysal, Ö., Saner, G., Engürülü, B., Naseri, Z., 2014. Dünyada ve Türkiye‟de tarım sigortalarındaki gelişmelerin düşündürdükleri. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (3–5 Eylül 2014, Samsun) Bildirileri. 1042–1050.
Karamürsel, D., Emre, M., Öztürk, F.P., Sarısu, H.C., Karamürsel, Ö.F., Emre, R.A., Öztürk, G., Altıntaş, A., 2014. Isparta ilinde üreticilerin bitkisel ürün sigortası uygulamalarına yaklaşımı. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (3–5 Eylül 2014, Samsun) Bildirileri. 1051–1059.
Mahul, O., Stutley, C.J., 2010. Goverment support to agricultural insurance: Challenges and options for developing countries. The World Bank Washington D.C. 53881. https://openknowledge. worldbank.org/bitstream/handle/10986/2432/538810PUB0Gove101Official0Use0Only1.pdf?sequence= 1 (Erişim tarihi: Ağustos 2015).
Mumcu, U., 2009. Tarımı gelişmiş ülkelerde ve Türkiye‟de tarımsal destekleme uygulamalarında tarım sigortalarının yeri. Doktora Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
NRAC, 2012. Feasibility of agricultural insurance products in Australia for weather–related production risks. http://www.agriculture.gov.au/SiteCollectionDocuments/ag–food/drought/ec/nrac/work–prog/insurance/ nrac–agricultural–insurance–report.pdf (Erişim tarihi: Ağustos 2015).
Özcan, M., 2012, Tarımsal işletmelerde risk yönetimi ve bir alan Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Patrick, A.A., 2010. Poultry farmers‟ response to agricultural insurance in Delta State, Nigeria. Journal of Agricultural Science. 1 (1):43–47.
Pezikoğlu, F., Ergun, M.E., Öztürk, M., Altıntaş, A., Uçar, M., 2012. Bursa ilinde bitkisel ürün sigortası uygulamalarına yönelik üretici yaklaşımı. X. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (5–7 Eylül 2012, Konya) Bildirileri. 1098–1102.
Saner, G., Karahan Uysal, Ö., Engürülü, B., Ceyhan, V., Sayılı, M., Vuruş Akçaöz, H., Naseri, Z., 2015. Türkiye‟de tarımda risk yönetimi ve sigorta uygulamaları. Ziraat Mühendisliği 8. Teknik Kongresi (12– 16 Ocak 2015, Ankara) Bildirileri. 1501–1527.
Sayın, B., Çelikyurt, M.A., Kaya, N., 2014. Üretici gözüyle tarım sigortaları uygulamaları. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (3–5 Eylül 2014, Samsun) Bildirileri. 1077–1084.
Tan, S., Everest, B., Özen, A., 2012. Üreticilerin tarım sigortası konusunda talep ve eğilimlerinin incelenmesi: Çanakkale İli Lâpseki İlçesi örneği. X. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (5–7 Eylül 2012, Konya) Bildirileri. 1207–1214.
TARSİM, 2009. Tarım Sigortaları Havuzu 2008 yılı faaliyet raporu. İstanbul.
TARSİM, 2010. Tarım Sigortaları Havuzu 2009 yılı faaliyet raporu. İstanbul.
TARSİM, 2012. Tarım Sigortaları Havuzu 2011 yılı faaliyet raporu. İstanbul.
TARSİM, 2015a. Tarım Sigortaları Havuzu 2014 yılı faaliyet raporu. İstanbul.
TARSİM, 2015b. Tarım Sigortaları Havuzu 2015/1110–2085 sayılı Raporu.
Taşcı, R., Karabak, S., Demirtaş, R., Gülçubuk, B., 2014. Ankara, Çorum ve Kayseri İllerinde çiftçilerin risk yönetimi ve tarım sigortası uygulamaları. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (3–5 Eylül 2014, Samsun) Bildirileri. 1035–1041.
Vandeveer, M.L., Loehman, E.T., 1994. Farmer response to modified crop Insurance: A case study of corn in Indiana. American Journal of Agricultural Economics. 76 (1):128–140.
Yavuz, G.G., 2010. Polatlı İlçesinde üreticilerin tarım sigortası yaptırmaya karar verme sürecinde etkili faktörlerin analizi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.