İhsan BULUT, Berna ÖZOĞUL, Burak MANAV, Metehan KURTLU

Antalya Döşemealtı İlçesinde Küçükbaş Hayvan Barınakları Yatakların Yerleşme ve Kır Meskenleri Açısından Değerlendirilmesi

Kır yerleşmeleri ve meskenleri beşeri coğrafya konuları içerisinde en çok tartışılan; tanımları ve adlandırılmaları ile nitelikleri açısından uzun zaman içerisinde az, kısa mesafelerde de çok değişkenlik gösteren konuların başında gelmektedir. Bu çalışmada Antalya ilinin Döşemealtı ilçesinde bulunan yatak yerleşmelerinin özellikleri üzerinde durulmuş, yatak kavramının analizi yapılarak kır yerleşmeleri açısından önemi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın amacı, bölgedeki yatak yerleşmelerinin fonksiyonel özelliklerini, kuruluş yeri seçiminde etkili olan faktörleri, kullanılan malzemeleri ve yataklardaki faaliyetleri ortaya koyabilmektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmış; saha araştırması, görüşme ve doküman analizi çalışmaları yapılmıştır. Öncelikle ilgili alanyazın taranmış olup, farklı zamanlarda arazi çalışmaları yapılarak küçükbaş hayvancılık faaliyetlerinde yıllardan beri yatak kullanıldığı tespit edilen, yatak sahipleri ile detaylı görüşmeler yapılmıştır. Arazi çalışmaları neticesinde tespit edilen yatakların dağılışı; Arcgis 10.4.1 programı kullanılarak haritalanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kır yerleşmeleri, Yatak, Küçükbaş Hayvancılık

An Evaluation of Ovine Shelters and Hovels in terms of Settlement and Rural Housing in Dosemealti District of Antalya

Rural settlements and dwellings are one of the most discussed subjects in human geography. They are one of the subjects that demonstrate little change over a long time in terms of definitions, naming, and qualities, but however, greatly vary over short distances. This study highlights the attributes of the sheepcote (yatak) settlements in the Dosemealti district of Antalya province, and analyzes the importance of sheepcotes for rural settlement. The study aims to reveal the functional features of the sheepcote settlements in the region, the factors affecting the selection of the establishment site, the materials used, and the actions in the sheepcotes. Qualitative research methods were used in the study, and field research, interview, and document analysis studies were carried out. Primarily, the relevant literature was reviewed, and later field studies at different times were conducted; detailed interviews were conducted with sheepcote owners, who were found to have been using sheepcotes for sheep and goat farming activities for years. The sheepcotes’ distribution determined in field studies was mapped using the ArcGIS 10.4.1 program.

Keywords:

Rural settlements, Sheepcote, Ovine Livestock,

PDF

___

Alkan, Z. (1972). Ağılların planlanması. Ankara: Ankara Üniv. Yayın. No:245. google scholar
Aslan, H. ve Uzal Seyfi, S. (2015). Alternative barn design applicable in different environmental condition for goat breeding. Journal of International Environmental Application & Science, 10(4), 421-428. google scholar
Bulut, İ. ve Özoğul, B. (2019). Anadolu konut kültüründe hanay ve haneyli evler kavramı üzerine genel bir değerlendirme. S. Erbilen Üçışık, G. Şahin (Ed.), Beşeri ve iktisadi coğrafya araştırmaları-Prof. Dr. Nuran Taşlıgil’e armağan kitabı içinde (s. 183-196). İstanbul: Eski Babil Yayınları. google scholar
Döşemealtı Belediyesi 2020-2024 Stratejik Planı, (2021, 8 Nisan). [Podcast]. Erişim adresi: http://www.dosemealti.bel.tr/tr/m/ stratejik-plan/2020-2024-donemi-stratejik-plan.html google scholar
Elibüyük, M. ve Güzel, A. (2003). Şanlıurfa ilinde dönemlik ve geçici bir yerleşme: Hollik. Coğrafi Bilimler Dergisi, 1(1), 55-67. google scholar
Ertin, G. (1998). Tarım hayvancılık, ormancılık, madenler ve enerji kaynakları, Türkiye’de sanayi, ulaşım, Türkiye’de turizm, ticaret. N, Serter (Ed). Türkiye Coğrafyası kitabı içinde (s. 119-226). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. google scholar
Günal, R. (2006). Tekirdağ ili merkez ilçeye bağlı köylerde bulunan koyun ağıllarının yapısal özelliklerinin belirlenmesi ve geliştirilebilme olanaklarının araştırılması.(Yüksek Lisans Tezi) Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ. google scholar
Güzel, A. (2012). Şanlıurfa ilinde hırbe yerleşmeleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 1-17. google scholar
Hadimli, H., Karakuzulu, Z. ve Birinci, S. (2010). Akseki ilçesindeki göçebe hareketler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 348-359. google scholar
Hayli, S. (2012). Az bilinen bir yerleşme tipi “palangalar” ve Erzincan ovasında palanga yerleşmesi örnekleri. Türk Coğrafya Dergisi, 58, 43-52. google scholar
Karaboran, H. (1985). İki eğreti yerleşme şekli: Banı ve pey. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 39, 83-104. google scholar
Kemal, Y. (1988). Binboğalar Efsanesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
Kılıç, T. ve Başkaya, Z. (2016). Bilecik ilinde saya yerleşmeleri. Turkish Studies, 11(18), 113-134. google scholar
Koca, H. (2011). İlk çekirdeğini banı yerleşmesi oluşturan Kalecik köyünün monoğrafyası. Doğu Coğrafya Dergisi, 6(4), 117-158. google scholar
Köse, A. (2011). İvrindi çevresinde saya yerleşmeleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 1(1). google scholar
Tanoğlu, A. (1966). Beşeri coğrafya nüfus ve yerleşme. İstanbul: İ.Ü. Yay. google scholar
Tümertekin, E. ve Özgüç, N. (2009). Beşeri coğrafya (insan-kültür-mekan). İstanbul: Çantay Kitabevi. google scholar
Türkiye İstatistik Kurumu (2021, 11 Mayıs). [Podcast]. Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr google scholar
Uğurlu, N. ve Uzal, S. (2007). Besi sığırcılığında sosyal gruplu açık sistem mikro yapı tasarımı. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 21(43), 68-74. google scholar
Yılmaz, C. (2002). Kırsal yerleşmeler I terminolojik sorunlar. Palmiye Kitapları. Samsun. google scholar
Zaman, M. (2000). Tonya ilçesinde oba-yayla yerleşmeleri ve yaylacılık. Doğu Coğrafya Dergisi, 3, 221-244. google scholar
Zaman, M. (2007). Doğu Karadeniz kıyı dağlarında yaylalar ve yaylacılık. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yay. No: 960, Fen Edebiyat Fak. Yay. No:105, Araştırmalar Serisi No: 75. google scholar
Zaman, M., Birinci, S. ve Hadimli, H. (2012). Anadolu’da Yaylacılık Kültürü. V. Can, K. Şahin, M. K. Uçar (Ed.), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı 10. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (s. 27-38). İstanbul: Aktif Matbaa. google scholar