Çocuk Kitaplarında Çocuk Kahramanların Etkileşimde Bulunduğu Doğa Elemanları Üzerine Bir Araştırma

Günümüzde küresel çapta doğaya yönelik ilginin arttığı görülmektedir. İnsan ilgileriyle doğrudan ilişkili bir tür olarak edebiyat da bu ilgiye yönelik içeriklerle donatılmıştır. Yetişkin edebiyatının yanı sıra çocuk edebiyatında da doğa ile ilgili, kahramanları doğa elemanları olan ve mekân olarak doğayı kullanan eserler kaleme alınmıştır. Pek çok eserde çocuklara günlük yaşam deneyimi kazandırma ve ahlaki değer öğretimi amacıyla doğaya yer verildiği görülmektedir. Çocuğun bu yolla çok yönlü gelişmesi beklenmektedir. Çocuk kitaplarında doğa, çoğunlukla kişileştirilerek sunulsa da doğaya özgün özellikleriyle yer veren eserler de bulunmaktadır. Bu araştırmanın amacı kahramanı çocuk olan hikâyelerde kendisi olması özelliğiyle kahramanla etkileşimde bulunan doğa elemanlarını tespit etmektir. Araştırma kapsamında 6 - 12 yaş grubuna hitap eden 30 çocuk kitabındaki 50 hikâye örneklem olarak seçilmiştir. Kitaplardaki veriler analiz edilmiş ve sınıflandırılmıştır. Sınıflandırma sonucunda çocuk kahramanların hayvan, bitki, su, toprak, gökyüzü, doğa olayları ve hava ile etkileşimde bulunduğu tespit edilmiştir. Kahramanların en fazla etkileşimde bulunduğu doğa elemanı hayvanlarken en az etkileşimde bulunduğu doğa elemanı doğa olaylarıdır.

Keywords:

çocuk edebiyatı doğa, doğa elemanları,

PDF

___

Ateş, H. (2012). Gülsüm Cengiz’ İn Öykülerinin Çocukta Doğa Sevgisi ve Çevre Bilinci Geliştirme Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İzmir. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Büyüköztürk, Ş. Kılıç Çakmak, E. Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 21. bs. Pegem Akademi Yayınları. Ankara.
Canbay, H. Çetinkaya Edizer, Z. (2012). Behiç Ak’ın Çocuk Kitaplarında Doğacı Zekâ. GEFAD / GUJGEF. c.32(1). 83-101. http://gefad.gazi.edu.tr/article/view/5000078428/5000072649 Erişim Tarihi: 23. 08. 2019
Louv, R. (2017). Doğadaki Son Çocuk.( Temürcü, C., Çev.). 17.bs. Ankara. TÜBİTAK Yayınları.
Onur, B. (2016). Çocuk, Çevre, Doğa: Çevre ve Yurttaşlık Eğitimi. Ankara. İmge Kitabevi.
Özdemir, O. (2016). Ekolojik Okuryazarlık ve Çevre Eğitimi. Ankara. Pegem Akademi.
İlboğa, M. Aygül, H. (2015). Birlikte Yaşama Kültürü Bağlamında İnsan-Doğa Diyalektiği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi. 52. 64-78. http://dergipark.org.tr/abuhsbd/issue/32946/366097 Erişim Tarihi: 23. 08. 2019
Rahn, S. (1995). Green worlds for children. The Lion and the Unicorn, 19(2), 149. https://ekaynaklar.mkutup.gov.tr:2169/docview/1307995959?accountid=15272 Erişim Tarihi: 23. 08. 2019
Şimşek, T. (2002). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Rengarenk Yayınları.
TEMA. (2013). Minik TEMA İstanbul Projesi, İstanbul’da Doğa ve Çocuk İlişkisi Araştırması Raporu. İstanbul. https://www.istka.org.tr/media/24636/%C4%B0stanbul-da-%C3%A7ocuk-ve-do%C4%9Fa-%C4%B0li%C5%9Fkisi-ara%C5%9Ft%C4%B1rma-raporu.pdf Erişim Tarihi: 23. 08. 2019
Türkiye İstatistik Kurumu. (2018). Yıllara ve Cinsiyete Göre İl/İlçe Merkezleri ve Belde/Köyler Nüfusu (1927-2018). http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist Erişim Tarihi: 10.01.1019
Uğurlu, S. B. (2013). Resimli Çocuk Kitaplarında Hayvan Karakter Kullanımı. Tukish Studies. 8(4 ). 1381-1393. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423932996.pdf Erişim Tarihi: 20. 08. 2019
Yıldırım, A. Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 10.bs. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, O. (2016). Kurgusal Nitelikli Çocuk Kitaplarında Ayı Karakteri, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 5(2). 801-817. http://www.anadiliegitimi.com/download/article-file/226755 Erişim Tarihi: 20. 08. 2019

Çocuk Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi-Cover

Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2018
Yayıncı: Oğuzhan YILMAZ

Arşiv