0-2 Yaş Aralığındaki Bebeklerin Uyku Düzenini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi

Amaç: Bu araştırma, 0-2 yaş aralığındaki bebeklerin uyku düzenini etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı Beykoz ilçesindeki bir Aile Sağlığı Merkezine “çocuğunu ya da kendisini muayene veya tedavi ettirmek amacıyla başvuran” ve “0-2 yaş aralığında bebeğe sahip 60 anne” katılmıştır. Örnekleme, “kolaylı örnekleme tekniği” kullanılarak ulaşılmıştır. Betimleyici bir çalışmadır. Araştırmada iki adet form kullanılmıştır. Bu formlar araştırmacı ve danışmanı tarafından hazırlanmıştır. “Ebeveyn-Bebek Bilgi Formu”nda ebeveynlerin ve bebeklerin sosyo-demografik bilgilerini öğrenebilmek için sorulara yer verilmiştir. “Anne Görüşme Formu” nitel ve nicel sorulardan oluşmaktadır. Bebeklerin uyku düzenlerini etkileyen faktörler hakkında bilgi toplayabilmek için hazırlanmıştır. Karma yöntem ile hazırlanan araştırmanın bulguları “SPSS for Windows 22.0” ile analiz edilmiş; verilerin analizinde frekans analizi ve ki-kare testi kullanılmıştır. Analizler sonucunda 0,05’ten küçük bir p değeri (p≤ 0,05) istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Annelerin %38,3’ünün bebeklerinin uyku ortamında “ortamdaki ses ve ışığı aynı anda” düzenlediği; %65’inin bebeğini kendileriyle aynı odada beşiğinde yatırdığı; bebeklerin %95’ine uykuya geçerken annenin eşlik ettiği; %55’inin gece uykuya dalmada zorluk yaşadığı; %43,3’ünün gece uykusuna annesinin memesini emerek daldığı; %71,9’unun gece uykusuna geçerken uyku objesi olarak “emzik” tercih ettiği görülmüştür. Çalışmada “bebeklerin ay aralıkları ile uyku pozisyonları karşılaştırıldığında, aralarında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olduğu (p=0,025)” görülmüştür. Sonuç: Çalışma sonucu, örneklem grubundaki annelerin bebeklerinin uyku düzenleri, uyku rutinleri, uyku ortamları ve uyku hijyenleri konusundaki algılarını yansıtmaktadır. Bunun yanı sıra yapılan ki-kare sonucuyla bebeklerin ay aralıklarının uyku pozisyonları üzerinde etkili olduğuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bebek, Uyku Alışkanlıkları, Uyku Düzeni

Investigating the Factors Affecting the Sleep of Babies Between 0-2 Years of Age

Objective: This research has been carried out to investigate the factors affecting the sleep of babies between 0-2 years of age. Materials and Method: The participants of the study are composed of 60 mothers with babies between the ages of 0-2 years who applied to a family health center in the Beykoz district of Istanbul Provincial Health Directorate to have their children or themselves examined or treated. The research is a descriptive study that uses the convenience sampling technique. The researcher and advisor prepared two forms for use in the study. The questions on the Parent-Baby Information Form are intended for learning the parents’ and babies’ sociodemographic information, and the Mother Interview Form contains qualitative and quantitative questions that were prepared to collect information about the factors affecting their babies’ sleep patterns. The research findings were obtained using mixed methods and analyzed using the program SPSS. Frequency analyses and chi-squared tests were also used to analyze the data. The analysis results consider p values less than 0.05 (p ≤ 0.05) to be statistically significant. Results: The mothers were mostly determined to simultaneously regulate the environmental sounds and lights in their babies’ sleep environment, with the majority of them putting their babies in their cribs in the same room as them. The study learned that the majority of mothers accompany their babies when they go to sleep, and most of the babies have difficulty falling asleep at night. Most of the babies were determined to fall asleep at night by suckling on their mother’s breast and to prefer a pacifier as a sleeping aid after falling asleep at night. According to the research results, when comparing the babies’ sleeping positions at monthly intervals, a statistically significant difference was seen to occur between them (p=0.025). Conclusion: The study results reflect the perceptions of the mothers in the sample group regarding their babies’ sleep patterns, sleep routines, sleep environments, and sleep hygiene. In addition, the chi-squared results showed the monthly intervals to affect the babies’ sleep positions.

Keywords:

Infants, Sleeping Habits, Sleep Patterns,

PDF

___

Kaynak H. Uyku uyuyamamak mı uyanamamak mı? İstanbul: Milliyet Yayınları; 1998. google scholar
Gerrig Richard ZP. Psikolojiye Giriş/ Psikoloji ve Yaşam. 19th ed. Ankara: Nobel Yayıncılık; 2012.p.141-148. google scholar
Owens JA, Witmans M. Sleep problems. Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care 2004; 34(4):154-79. google scholar
Ward TM, Rankin S, Lee KA. Caring for children with sleep problems. Journal of Pediatric Nursing 2007; 22(4):283-96. google scholar
Sağlık Bakanlığı TC, Eğitimi S, Müdürlüğü G. Eğitimciler için eğitim rehberi çocuk ve ergen sağlığı modülleri. Ankara: İlkay Ofset Matbaacılık; 2008. google scholar
Yavuzer H. Ana-baba ve çocuk. 27th ed. İstanbul: Remzi Kitabevi; 2017. google scholar
Ferber R. Çocuklarda Uyku Sorunları ve Çözümleri (O. Tuncay, Çeviri). 3rd ed. Tuncay O, editor. İstanbul: Gün Yayıncılık; 2011. google scholar
Gaylor EE, Goodlin-Jones BL, Anders TF. Classification of young children’s sleep problems: A pilot study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 40(1):61-7,2001. google scholar
Goodlin-Jones BL, Burnham MM, Gaylor EE, Anders TF. Night waking, sleep-wake organization, and self-soothing in the first year of life. J Dev Behav Pediatr. 22(4):226-33,2001. google scholar
Weissbluth M. Healthy sleep habits happy child. 3rd ed. New York: Ballantıne Books; 2015. google scholar
Jana L, Shu J. Heading home with your newborn from birth to reality. 2nd ed. Elk Grove Village: American Academy of Pediatrics; 2011. google scholar
Wailoo M, Ball HL, Fleming, Ward-Platt. Infants bed-sharing with mothers: Helpful, harmful, or don’t we know? Archives Disease In Childhood 2004; 89:1081-2. google scholar
Davis KF, Parker KP, Montgomery GL. Sleep in infants and young children. Journal of Pediatric Health Care 2004; 18(2):65-71. google scholar
Wolfson AR, Montgomery-Downs HE, editors. The Oxford handbook of ınfant, child, and adolescent sleep and behavior. Oxford University Press; 2013. google scholar
Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. 25th ed. Ankara: Pegem Akademi; 2019.p.155-165. google scholar
Karaçal Ş. Konya ilinde yaşayan 0-17 yaş grubu çocuklarda uyku bozukluklarının sıklığı. Konya: Selçuk Üniv. 2010. google scholar
Çevik HN. Annelerin bebek uyutmaya yönelik geleneksel tutum ve uygulamalarının ve bilgi düzeylerinin incelenmesi. Erzurum: T.C. Atatürk Üniv. 2014. google scholar
Zeren E. 0-12 aylık bebeği olan annelerin güvenliği uyku çevresi oluşturmaya yönelik bilgi ve uygulamaları. Yozgat: T.C. Yozgat Bozok Üniv. 2019. google scholar
De Seze R, Fabbro-Peray P, Miro L. GSM radiocellular telephones do not disturb the secretion of antepituitary hormones in humans. Bioelectromagnetics 1998; 19:271-8. google scholar
Kahn A, Van de Merckt C, Rebuffat E, Mozin MJ, Sottiaux M, Blum D, et al. Sleep problems in healthy preadolescents. Pediatrics 1989; 84(3). google scholar
Boran P, Ay P, Akbarzade A, Küçük S, Ersu R. Genişletilmiş “Bebek Kısa Uyku Anketi”nin Türkçe’ye çevirisi ve bebeklerde uygulanması. Marmara Medicine Journal 2014; 27(3):178-83. google scholar
Ruiz Botia I, Cassanello Penarroya P, D^ez Izquierdo A, Martmez Sânchez JM, Balaguer Santamaria A. Sudden infant death syndrome: Do the parents follow the recommendations? An Pediatr 2020; 92(4):222-8. google scholar
Stearns PN, Rowland P, Giarnella L. Children’s sleep: Sketching historical change. Journal of Social History 1996; (30):345-66. google scholar
Daşdemir F. Yaşamın ilk üç yılında uyku sorunları ve etkili uyku ekolojisi etmenleri. İzmir: T.C. EgeÜniv. 2012. google scholar
Başkale H, Turan T. Bedtime rituals and routines of Turkish children and perceptions of their mothers. Journal Turkish Sleep Medicine 2017; (4):22-9. google scholar
Calhoun SL, Fernandez-Mendoza J, Vgontzas AN, Liao D, Bixler EO. Prevalence of insomnia symptoms in a general population sample of young children and preadolescents: Gender effects. Sleep Medicine 2014; 15(1):91-5. google scholar
Simola P, Laitalainen E, Liukkonen K, Virkkula P, Kirjavainen T, Pitkaranta A, et al. Sleep disturbances in a community sample from preschool to school age. Child Care Health Development 2012; 38(4):572-80. google scholar
Arısoy A, Canbulat N, Ayhan F. Annelerin bebek bakımında kullandıkları geleneksel uygulamalar: tanımlayıcı bir çalışma. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilim Dergisi 2014; 17(1). google scholar
Gözün Kahraman Ö, Ceylan Ş. 0-3 yaş grubu çocukların uyku alışkanlıklarının belirlenmesi/ Determining the sleeping habits of toddlers aged 0-3. Journal of History Culture and Art Research 2018; 7(3):607. google scholar
Anuntaseree W, Mo-Suwan L, Vasiknanonte P, Kuasirikul S, Choprapawan C. Night waking in Thai infants at 3 months of age: association between parental practices and infant sleep. Sleep Medicine 2008; 9(5):564-71. google scholar
Kondolot M, Yalçın S, Yurdakök K. Sadece anne sütü alım durumuna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastanesi Dergisi 2009; 52(3):122-7. google scholar
Sülü Uğurlu E, Çakal MM, Avşar A. Annelerin 0-1 yaş arası bebeklerinde emzik kullanma durumları. ACU Sağlık Bilim Dergisi 2017; (1):10-5. google scholar
Hunt CE, Lesko SM, Vezina RM, McCoy R, Corwin MJ, Mandell F, et al. Infant sleep position and associated health outcomes. Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine 2003; 157(5):469-74. google scholar
Sadeh A, Mindell JA, Luedtke K, Wiegand B. Sleep and sleep ecology in the first 3 years: A web-based study. J Sleep Res 2009; 18(1):60-73. google scholar
Koturoğlu G, Akşit S, Kurugöl Z. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Polikliniği’nde izlenen bebeklerin yatış pozisyonunun değerlendirilmesi. Türk Pediatr Arşivi 2004; 39(2):78-82. google scholar
Çelik Y, Meral C, Öztürk B, Purisa S. Çocuk polikliniğinde izlenen bebeklerin uyuma pozisyonlarının değerlendirilmesi. Ani Bebek Ölümü Sendromu Çocuk Dergisi 2010; 10(4):179-82. google scholar
Cohenca-Shiby D, Schonbach-Medina S. The relationship between mothers’ attachment orientations and their ınfants’ sleep patterns. Child Development Research 2013. google scholar
Özbörü Aşkan Ö, Keskindemirci G, Kılıç A, Gökçay G. Bebeklerde uyku güvenliğinin değerlendirilmesi: bir pilot çalışmanın ön sonuçları. Çocuk Dergisi 2018; 18(3):135-9. google scholar
Hirai AH, Kortsmit K, Kaplan L, Reiney E, Warner L, Parks SE, et al. Prevalence and factors associated with safe ınfant sleep practices. Pediatrics 2019; 144(5): 1-12. google scholar