Yasemin DURDURAN, Güllü EREN, Mehtap YÜCEL, Tahir Kemal ŞAHİN

Aile Sağlığı Merkezlerine Başvuran Bireylerin, Çocuk İhmal ve İstismarı Hakkındaki Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi

Amaç: Araştırma ile aile sağlığı merkezlerine (ASM) başvuruda bulunan erişkin bireylerin çocuk ihmal ve istismarı konusundaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitsel türde planlandı ve 01.08.2019- 15.09.2019 tarihleri arasında belirlenen ASM’lere başvuran 18 yaş ve üzeri 207 kişide yapıldı. Çalışma için, katılımcıların sosyodemografik özelliklerini, çocuk ihmal ve istismarı hakkındaki tutumlarını ve bilgi düzeylerini sorgulayan 38 sorudan oluşan anket formu kullanıldı. Katılımcıların bilgi düzeyini ölçmek için hazırlanan ve 22 ifadeden oluşan son bölümde, ifadelere verilen doğru yanıtlar 1 puan, yanlış yanıtlar 0 puan olarak hesaplandı. Hesaplanan puanın yükselmesi ile çocuk ihmal ve istismarı hakkında bilgi düzeyinin yükseldiği kabul edildi. Verilerin analizinde, bağımsız gruplarda Student t-testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon analizi ve chaid analizi kullanıldı. İstatistiksel olarak p<0,05 olan durumlar anlamlı kabul edildi. Bulgular: Araştırmaya dâhil edilen 207 katılımcının yaş ortalaması 38,61±13,98 olup, %53,6’sı erkekti. İstismar olayında en fazla kimden şüphelenilir sorusuna, katılımcıların %57’si “tanımadığı kişilerden” cevabını verdi. Katılımcıların bilgi düzeyini ölçmek için hazırlanan ve 22 ifadeden oluşan son bölümden aldıkları toplam puan ortalaması 15,17±3,31’di. Çocuk ihmal ve istismarı konusunda, bireylerin bilgi düzeyi üzerinde; eğitim düzeyi ve çocuk sahibi olmamanın etkili olduğu tespit edildi. Sonuç: Katılımcıların yarısından fazlasının istismar olayında tanımadığı kişilerden şüphelenecekleri belirlenmiştir. Eğitim düzeyi ve çocuk sahibi olmamanın bireylerin bilgi düzeyi üzerindeki en önemli değişkenler olduğu tespit edilmiştir .

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, İstismar, İhmal, Ebeveyn

Evaluating the Knowledge and Attitudes Individuals Applying to Family Health Centers Have Regarding Child Neglect and Abuse

Aim: The study aims to evaluate the knowledge and attitudes of adult individuals who’ve applied to family health centers (FHC) regarding child neglect and abuse. Materials and Methods: The study has been planned as a cross-sectional study and was conducted on 207 people aged 18 years and older who’ve applied to family health centers (FHCs) between August 1 to September 15, 2019. The study uses a questionnaire consisting of 38 questions to gather information about the participants’ sociodemographic characteristics, as well as their attitudes and knowledge levels regrading child neglect and abuse. The last section of the study was prepared to measure the participants’ knowledge levels using 22 statements, with correct answers to the statements being scored as 1 point and incorrect answers as 0 points. Higher calculated scores are accepted to show higher knowledge level about child neglect and abuse. The Student’s t-test, oneway analysis of variance, Pearson correlation analysis, and chi-squared automatic interaction detection (CHAID) analysis were used for analyzing the data, with a p < 0.05 being considered statistically significant. Results: The mean age of the 207 participants included in the study is 38.61 years old (SD = 13.98), with 53.6% being male and 46.4% being female. To the question of “who is most suspected” in the abuse incident, 57% of the participants answered “from people they don’t know”. The mean score obtained from the last section, which had prepared 22 statements to measure the participants’ knowledge levels, was 15.17 (SD = 3.31). On the level of knowledge of individuals on child neglect and abuse; It was determined that education level and not having children were effective. Conclusion: More than half the participants were identified to likely suspect people they did not know in the event of abuse. Education level and not having children were determined to be the most important variables affecting individuals’ knowledge levels.

Keywords:

Children, Abuse, Neglect, Parents,

PDF

___

WHO. Preventing Child Maltreatment: A Guide to Taking Action and Generating Evidence. 2006. Erişim Adresi: https://apps.who. int/iris/handle/10665/43499 Erişim Tarihi: 02.09.2022 google scholar
Cicchetti D. Socioemotional, Personality, and Biological Development: Illustrationsfrom a Multilevel Developmental Psychopathology Perspectiveon Child Maltreatment. Annual Review Of Psychology. 2016; 67:187-211. google scholar
WHO. Report of The Consultation On Child Abuse Prevention, 1999, Geneva. Erişim Adresi: https://apps.who.int/iris/ handle/10665/65900 Erişim Tarihi: 02.07.2022 google scholar
WHO. World report on violence and health, 2002,Geneva. Erişim Adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/ handle/10665/42495/9241545615_eng.pdf Erişim Tarihi: 02.07.2022 google scholar
WHO. Child Maltreatment. Erişim Adresi: https://www.who.int/ news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment. Erişim Tarihi: 02.07.2022 google scholar
Kaplan SJ, Pelcovitz D, Labruna, V. Child and adolescent abuse and neglect research: A review of the past 10 years. Part I: Physical and emotional abuse and neglect. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 1999;38(10):1214-1222. google scholar
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Çocuk ihmal ve istismarı Erişim Linki:https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/ruh-sagligi/ ihmal-istismar.html. Erişim Tarihi: 02.08.2022 google scholar
Green AH. Child sexual abuse: Immediate and long-term effects and intervention. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 1993;32(5):890-902. google scholar
Özgentürk İ. Çocuk istismarı ve ihmal. International Journal of Human Sciences. 2014;11(2):265-278. google scholar
Asil H, Özdemir Ç. Çocuk İstismarına Kapsamlı Bir Bakış: Durum Analizi Ve Uygun Stratejilerin Modellenmesi. Prochil Projesi (Çocuk İstismarını Tespit ve Önlemeye Yönelik Öğretmen Yeterliliklerinin Güçlendirilmesi). Kayseri,2020. google scholar
Berkela SR, Prevooa MJL, Lintinga M, Pannebakkerc FD, Alinka LRA. Prevalence of child maltreatment in the Netherlands: An update and crosstime comparison”. Child Abuse & Neglect. 2020;103:1-11. google scholar
Kılınç Eltantawy M. Suriyeli ebeveynlerin istismar farkındalığının bazı değişkenlere göre incelenmesi: Malatya ili örneği. (Tez). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, 2022. google scholar
Pappachan B, Philip J, Pinto J, Kurian N, Rodrigues V. Knowledge of mothers regarding prevention of child abuse. IJNH. 2017;3(1):7-10. google scholar
Rajendra K. Knowledge of mothers regarding child abuse ın rural areas. IOSR J Humanit Soc Sci. 2016;21(7):32-33. google scholar
Söyünmez S, Zülkar Y, Turan F, İşler Dalgıç A. Awareness about abuse of parents who have children with epilepsy. Epilepsi. 2020; 27(2): 102-112. google scholar
Beyazıt U, Can G. Çocuk istismarı potansiyelini yordayan faktörlerin incelenmesi. Mediterr J Humanit. 2018; 8(1): 87-99. google scholar
Zülkar Y, Söyünmez S, Turan F, İşler Dalgıç A. Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip ebeveynlerin istismar konusundaki farkındalıkları. J Psychiatric Nurs. 2021;12(4):288-296. google scholar
T.C. Milli Eğitim Müdürlüğü. Çocuk ihmal ve istismarı hakkında genel bilgi. Erişim Linki: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2018_04/05104328_1.Yocuk_Yhmal_ve_YstismarY_ HakkYnda_Genel_Bilgi.pdf. Erişim Tarihi: 02.08.2022 google scholar
Aktay M. İstismar ve İhmalin Çocuk Üzerindeki Etkileri ve Tedavisi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi. 2020;1(2):169-184. google scholar
UNICEF. Türkiye’de çocuk istismarı ve aile içi şiddet araştırması özet raporu. Erişim adresi: https://www.unicef.org/turkey/raporlar/ türkiyede-çocuk-istismari-ve-aile-içişiddet-araştirmasi-özet-raporu-2010. Erişim Tarihi: 02.08.2022 google scholar
Keser N, Odabaş E, Elibüyük S. Ana-Babaların Çocuk İstismarı ve İhmali Konusundaki Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi. 2010;4(3):150-157. google scholar
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Bebek, Çocuk, Ergen İzlem Protokolleri 2018. Erişim Linki: https://hsgm.saglik. gov.tr/depo/birimler/cocuk_ergen_db/dokumanlar/yayinlar/ Kitaplar/Bebek_Cocuk_Ergen_Izlem_Protokolleri_2018.pdf Erişim Tarihi: 02.08.2022 google scholar
Yıldırım İ. Ebeveynlerin Çocuk İstismarı ve İhmaline Yönelik Bilgi, Tutum ve Farkındalık Düzeyleri. (Tez). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, 2019. google scholar
Yıldız G. Çocuk ve adolesan hastaların ebeveynlerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik bilgi, farkındalık, tutum ve deneyimlerinin değerlendirilmesi. (Tez). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, 2022. google scholar
Putnam FW. Ten-Year Research Update Review: Child Sexual Abuse. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2003;42(3):269-278. google scholar
Üstündağ A, Şenol F, Mağden D. Ebeveynler Çocuk İstismarına Yönelik Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi ve Bilinçlendirilmesi. Hacettepe University Faculty Of Health Sciences Journal. 2015;1(2):212-227. google scholar
Bilge YD, Taşar MA, Kılınçoğlu B, Özmen S, Tıraş Ü. Alt Sosyoekonomik Düzeye Sahip Anne-Babaların Çocuk İstismarı Ve İhmali Hakkındaki Bilgi Düzeyleri, Deneyimleri Ve Kullandıkları Disiplin Yöntemleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2013;14(1):27-35. google scholar
Keleş Ş, Toros F, Aksu GG, İncel İ. Cinsel istismara uğrayan ergenlerde bağlanma stili, ana-baba tutumu, depresyon ve anksiyetenin değerlendirilmesi. Cukurova Medical Journal. 2022;47(3):1024-1032. google scholar
Aksüt Y. Çocuk cinsel istismarının sosyolojik analizi Malatya Çocuk İzlem Merkezi uygulaması. (Tez). Malatya: İnönü Üniversitesi, 2020. google scholar
Ademoğlu MÇ. İlköğretimde görev yapan öğretmenlerin çocuk ihmal ve istismarına ilişkin farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi. (Tez). Yalova: Yalova Üniversitesi, 2022. google scholar
Demir H. Edirne İli Aile Sağlığı Merkezlerinde Görevli Hekimlerin Çocuk İstismarı Ve İhmali Hakkında Bilgi, Farkındalık ve Tutumlarının Belirlenmesi. (Tez). Edirne: Trakya Üniversitesi, 2013. google scholar
Meraki S, Var EÇ. Alt-sosyo ekonomik düzeye sahip ailelerin çocuk istismarı ve ihmali konusunda farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2019;1(3):1-12. google scholar
Ayan S, Kocacık F. Çocuk istismarı: Sivas (Türkiye) örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2009;6(1):953-968. google scholar
Karasu F, Bilgen F. Anneleri tarafından çocuklara uygulanan duygusal ve fiziksel istismar/ihmal davranışları. Kilis 7 Aralık üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 2017;7(13):22-34. google scholar
Şimşek Ş, Gençoğlan S. Cinsel istismar mağdurlarında istismar süresi ve sıklığı ile travma belirtileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dicle Medical Journal. 2014;1:166-171 google scholar