Üniversite Öğrencilerinin Yeme Tutumu, Öz-Etkililik ve Etkileyen Faktörler

Amaç: Bu araştırma üniversite öğrencilerinde yeme tutumu, öz-etkililik ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapıldı.Yöntem: Bu tanımlayıcı araştırma 525 üniversite öğrencisi ile yürütüldü. Veriler tanıtıcı form, yeme tutumu testi (YTT-40) ve öz-etkililik-yeterlik ölçeği ile toplandı. Verilerin değerlendirmesinde, tanımlayıcı istatistikler, ki-kare analizi, Mann-Whitney U testi, Spearman korelasyon analizi ve lojistik regresyon analizi kullanıldı.Bulgular: Öğrencilerin YTT-40 puan ortalaması 17.91±11.10’idi. Kız öğrencilerin YTT puan ortalaması (18.67±11.30) erkek öğrencilerden (16.79±10.73) istatistiksel olarak anlamlı yüksekti (z=-2.39, p=0.01). YTT puanı 30’un üstünde olan öğrenci oranı 18-19 yaş grubunda %7.1, 20-21 yaş grubunda %10.9, 22-24 yaş grubunda ise %17.6 olarak bulundu (x²=7.732; p<0.05). Yeme bozukluğu riski, aşırı kilolu / obez olan öğrencilerde normal kilolu olanlara göre 2 kat daha fazla, zayıf olanlarda ise normal kilolu öğrencilere göre 2.9 kat daha düşük bulundu. YTT puanı 30, 30’un üstünde ve altında olanların öz-etkililik puan ortalamaları arasında fark bulunmadı.Sonuç: Aşırı kilolu / obez olanlar, vücut ağırlığından memnun olmayanlar, diyet yapanlar ve stres durumunda beslenmesinin etkileneceğini belirten öğrenciler yeme bozuklukları açısından riskli bulundu.

Anahtar Kelimeler:

Yeme bozuklukları, öz-etkililik, yeme tutumu, YTT-40, üniversite öğrencileri

The eating attitudes of the university students, self-efficacy and affecting factors

Objective: This research was performed to figure out eating attitudes of students, self- efficacy and factors that influence it.Method: This descriptive research was conducted with 525 university students. The data were collected with an identifier form, eating attitude test (EAT-40) and self- efficacy scale. In order to evaluate data, descriptive statistics, chi-square analysis, Mann-Whitney U test, Spearman correlation analysis and logistic regression analysis were used.Results: The mean score of the EAT-40 was 17.91±11.10. There was a statistically significant difference (z=-2.39, p=0.01) between the mean EAT-40 score of female students (18.67±11.30) and male students (16.79±10.73). The rate of students with EAT-40 score over 30 were found as 7.1% in the 18- 19 age group, 10.9% in the 20- 21 age group and 17.6% in the 22-24 age group (x²=7.732; p<0.05). The eating disorder risk of the over weight and obese students was two times more than the students with normal weight, while the eating disorder risk of the weak students was 2.9 times lower than the students with normal weight. There was no difference between the mean self-efficacy score of the ones whose EAT-40 score was over 30 and under 30. Conclusions: The students being overweight and obese, being not happy about their weights, being on a diet and stating that their nutrition would be affected in case of stress were found at risk in terms of the eating disorder.

Keywords:

Eating disorders, self- efficacy, eating attitude, EAT-40, university students,

PDF

___

Favora A, Ferrara S, Santonastaso P. The spectrum of eating disorders in young women: a prevalence study in general population sample. Psychosomatic Medicine. 2003; 65(3): 701-708.
Tam C, Cherry FN, Chak MY. Disordered eating attitudes and behaviours among adolescent in Hong Kong: prevalence and correlates. Journal of Pediatrics Child Health. 2007; 47: 811-817.
Farahani SJ, Chin YS, Nasir MTM, Amiri P. Disordered Eating and its Association with Overweight and Health-Related Quality of Life Among Adolescents in Selected High Schools of Tehran. Child Psychiatry Hum Dev. 2014; 1: 1-8.
Vançelik S, Önal S, Güraksın A, Beyhu E. Üniversite öğrencilerinin beslenme, bilgi ve alışkanlıkları ile ilişkili faktörler. TSK Koruryucu Hekimlik Bülteni. 2007; 6(4): 242-248.
Fairburn CG, Mphil DM, Cooper Z. Risk factors for anorexia nervosa: Three integrated case-control comparison. Arch Gen Psychiatry. 1999; 56(4): 468-476.
Tam C, Cherry FN, Chak MY. Disordered eating attitudes and behaviours among adolescent in Hong Kong: prevalence and correlates. J Paediatr Child Health. 2007; 43: 811-817.
Loth K, Berg Van Den P, Eisenberg ME, Neumark-Sztainer D. Stressful life events and disordered eating behaviors: findings from project. Eat. Journal of Adolescent Heath. 2008; 12(43): 514-516.
Nola JP, Carolyn LM, Parsons AM. “Diet, Nutrition, Prevention, and Health Promotion”. Health Promotion in Nursing Practice, Fifth Edition. 2002; p.1102-1120.
Power Y, Power L, Canadas M. Low socioeconomic status predicts abnormal eating attitudes in Latin American female adolescents. Eating Disorders. 2008; 16(2): 136-145.
Barker M, Robinsons S, Wilman C, Barker DJ. Behavior, body composition and diet in adolescent girls. Appetite. 2000; 35(2): 161- 170.
Can S. Nişantaşı Obezite Taraması. Türkiye Obezite Araştırma Derneği Yayını, İstanbul. 2003; s. 65-72.
Grabe S, Ward LM, Hyde JS. The role of the media in body image concerns among women: A meta-analysis of experimental and correlational studies. Psychological Bulletin. 2008; 134 (3): 460-476.
Dunkley TL, Wertheim EH, Paxton SJ. Examination of a model of multiple sociocultural influences on adolescent girls’ body dissatisfaction and dietary restraunt. Adolescence. 2001; 36: 265-279.
Jones JM, Bennett S, Olmsted MP, Lawson ML, Rodin G. Disordered eating attitudes and behaviours in teenaged girls: a school-based study. CMAJ. 2001; 165(5): 547-552.
Yılmaz B. Ankara Üniversitesindeki Öğrencilerin Beslenme Durumları, Fiziksel Aktiviteleri ve Beden Kitle İndeksleri Kan Lipidleri Arasındaki Ilişkiler. H.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 2007.
Ünsal A, Tozun M, Ayrancı Ü, Arslantaş D. Türkiye’nin batısındaki bir ilçede lise öğrencilerinde olası yeme bozukluğu görülme sıklığı ve ilişkili faktörler. Dirim Tıp Gazetesi. 2010; 85(3): 110-112.
Aksayan S, Gözüm S. Olumlu sağlık davranışlarının başlatılması ve sürdürülmesinde öz-etkililik algısının önemi. Cumhuriyet Üniversitesi Cumhuriyet Hem Der. 1998; 2(1): 35-42.
Prestwich A, Kellar I, Parker R, MacRae S, Learmonth M, Sykes B, Taylor N, Castle H. How can self-efficacy be increased? Meta-analysis of dietary interventions. Health Psychology Review. 2014; 8(3): 270-285.
Bandura A. Self efficacy toward unifying theory of behavior change. Psychological Review. 1997; 84(3): 191-215.
Wilson LB, Hollins T, Clopton JR. Construction and validation of the healthy eating and weight self-efficacy (HEWSE) scale. Eating Behaviors. 2014; 15: 490-492.
Clark MM, Abrams DB, Niaura RS, Eaton CA, Rossi JS. Self-efficacy in weight management. J Consult Clin Psychol. 1991: 59(5); 739-744.
Benedikt R, Wertheim EH. Eating attitudes and weight-loss attempts in female adolescents and their mother. Journal of Youth and Adolescence. 1998; 27(1): 50-62.
Garner DM, Garfinkel PE. The eating attitudes test: an index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychol Med. 1979; 9: 273-279.
Savaşır I, Erol N. Yeme tutum testi: anoreksiya nervoza belirtileri indeksi. Psikoloji Dergisi. 1989; 7: 19-25.
Gözüm S, Aksayan S. Öz-Etkililik-yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenirlilik ve geçerliliği. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekoukul Dergisi. 1999; 2(1): 21-34.
Aslan H, Alparslan N. Bir grup üniversite öğrencisinde yeme tutumu ile obsesif kompulsif belirtiler, aleksitimi ve cinsiyet rolleri arasındaki ilişki. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. Turk J Child Adolesc Ment Health. 1998; 5(2): 61-69.
Benedikt R, Wertheim EH. Eating Attitudes and Weight-Loss Attemptsin Female Adolescents and Their Mother. Journal of Youthand Adolescence. 1998; 27(1): 50-62.
Doyle AC, Grange D, Goldschmidt A, Wilfley DE. Psychosocial and Physical Impairment in Overweight Adolescents at High Risk for Eating Disorders. Obesity. 2007; 15(2): 145-154.
Erol A, Toprak G, Yazıcı F. Psychologicaland Physical Correlates of DisorderedEating in Male and Female Turkish College Students. Psychiatryand Clinical Neurosciences. 2006; 60(3): 551-557.
Siyez DM, Uzbas A. Bir Grup Üniversite Ögrencisinin Anoreksik Yeme Tutumları Arasındaki Iliski. New Symposium Journal. 2006; 44(1): 37-43.
Ünalan D, Öztop DB, Elmalı F, Öztürk A, Konak D, Pırlak B, Güneş D. Bir Grup Sağlık Yüksekokulu Öğrencisinin Yeme Tutumları ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İlişki. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2009; 16(2): 75-81.
Neumark-Sztainer D, Wall M, Story M, Fulkerson JA. AreFamily terns Associated With Disordered Eating Behaviors Among Adolescents? Journal of Adolescent Health. 2004; 35: 350-359.
Sanlıer N, Yabancı N, Alyakut Ö. An Evoluation of Eating Disorders Amonga Group of Turkish University Students. Appetite. 2008; 51: 641-645.
Garibagaoglu M, Budak N, Öner N, Saglam Ö, Nisli K. Üç Farklı Üniversitede Eğitim Gören Kız Ögrencilerin Beslenme Durumları ve Vücut Ağırlıklarının Değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2006; 15(3): 47-180.
Vançelik S, Önal S, Güraksın A, Beyhu E. Üniversite Öğrencilerinin Beslenme, Bilgi ve Alıskanlıkları ile Iliskili Faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007; 6(4): 242-248.
Thomas CL, James AC, Bachmann MO. EatingAttitudes in English Secondary School Students: Influences of Ethnicity, Gender, Mood and Social Class. J. Eatdisord. 2002; 31(1): 92-96.
Forman V, Hoffman. High Prevalence of Abnormal Eating and Weight Control Practices Among U.S. High-School Students. Eating Behaviors. 2004; 5(2): 325-336.
Kocabasoglu N. Yeme bozuklukları. Yeni Symposium. 2001; 39(2): 95-99.
O’dea JA, Jennifer A, Abraham S. FoodHabits, Body Image, An Weight Control Practices Of Young Male And Female Adolescents. Australian Journal Of Nutrition And Dietetic. 1996; (53): 32-39.
Polat A, Yücel B, Genç A, Meteris H. Bir Grup Üniversite Ögrencisinde Yeme Davranısı Özellikleri: Bir Ön Çalısma. KÜ Tıp Fakültesi Nöropsikiyatri Arsivi. 2005; 42(1-2-3-4-):5-8.
Toro J, Gomez-Peresmitre G, Sentis J. Eating Disorders And Body Image in Spanish and Mexian Female Adolescents. Soc Psychiatry Epidemiol. 2006; 41(1): 556-565.
Sassoon E. Self-efficacyand self-esteem in a group of adolescents with anorexianervosa. Department of psychology. 2006 (Doctoral dissertation). (http://hdl.handle.net/10210/1644).
Keskin G, Orgun F. Ögrencilerin Öz-Etkililik Yeterlik Düzeyleri ile Basa Çıkma Stratejilerinin Incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Derg. 2006; 21(7): 92-99.