FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL'İN CANAVAR PİYESİNİN İNCELENMESİ

Öz Türk edebiyatında Faruk Nafiz Çamlıbel şair, siyasetçi, öğretmen; deneme, makale, roman ve hikâye yazarı olarak bilinir. ‘Canavar’ 1925 yılında yayınlanmış; hece ölçüsü ile kaleme alınan, üç perdelik manzum tiyatro eseridir. Canavar tiyatro eserinde, birbirini seven nişanlı Ahmet ile Zeynep’in evlenebilme sürecinde yaşadıkları engeller, iki aşığın kavuşmak için yaşadıkları, tiyatronun ana konusudur. Bu aşk ortaya konulurken, Anadolu köylüsünün nasıl yalnız bırakıldığı, eşrafın, köylüyü nasıl baskı altında tuttuğu, jandarmayı emrinde kullandığı, muhtarı eli kanlılıklarıyla korkuttukları etkileyici bir biçimde ortaya konulmuştur. Faruk Nafiz Çamlıbel’in, halkın yaşantılarından çıkardığı konuları halkın söyleyiş ve nazım biçimleriyle dile getirmesi sonraki kuşakların takipçiliğine neden olmuştur. Çalışmamızda, Piyes nedir? Sorusunun cevabını bulmak için Martin Esslin, Metin And, gibi araştırmacıların fikirlerine başvurulmuştur. Piyes, tiyatro kavram bilgilendirilmesi yapıldıktan sonra, tiyatronun Türk tarihindeki Tanzimat, Servet-i Fünun, Milli Mücadele, Cumhuriyet dönemindeki seyrine göz atılmıştır. Ahmet Hamdi Tanpınar, Kenan Akyüz gibi edebiyat araştırmacılarının düşünceleri yansıtılmıştır. Faruk Nafiz Çamlıbel’in hayatına, edebi anlayışına ve tiyatroculuğuna değinilmiştir. Manzum tiyatro kavramı sonrasında Canavar tiyatro eserinin, yapı ve içerik olarak incelemesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Faruk Nafiz Çamlıbel, Tiyatro, Canavar, Yapı, İçerik

Anahtar Kelimeler:

FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL, TİYATRO CANAVAR, YAPI İÇERİK

PDF

___

1. Kubbealtı Lugatı, http://lugatim.com/ (erişim tarihi 02.08.2022).
2. Esslin, Martin. Dram Sanatının Alanı. çev. Özdemir Nutku, İstanbul: YKY,1996. s. 22.
3. And, Metin. Tiyatro Kılavuzu. Basım yeri belirtilmemiş: Milliyet Yayınları, 1973. s. 29-30.
4. And, Metin. Başlangıcından 1983’e Türk Tiyatro Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları, 2014. s. 12-14.
5. Akyüz, Kenan. Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri 1860-1923. İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 1995. s. 57-58.
6.Tanpınar, Ahmet Hamdi. “Türk Edebiyatında Cereyanlar”, Edebiyat Üzerine Makaleler, Hazırlayan: Zeynep Kerman. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2000. s. 126.
7. Tunçel, Ayşe Ulusoy. Türk Edebiyatında Manzum Tiyatro Formunun Doğuşu. Tiyatro Araştırmaları Dergisi 24: 1300-1523.
8. Kaplan, Ramazan. “Kurgulama Tekniği Bakımından Cemile Hikâyesi” Doğumunun 70. Yıl Dönümünde Cengiz Aytmatov Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: AKM Yayınları. s.119. 9. Özakman, Turgut. Oyun ve Senaryo Yazma Tekniği. Ankara: Bilgi Yayınevi, 2014. s. 39.
10. Nutku, Özdemir. Dram Sanatı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2001. s. 249.
11. Friedman, Norman. “Romanda Yapı Şekilleri”, Stevick, Philip. Roman Teorisi. çev. Sevim Kantarcıoğlu. Ankara: Gazi Eğitim Fakültesi Yayını, s.141.
12.“Trajik kahramanın yaptığı hatayla bahtında bir dönüşüm olmasıyla ortaya çıkan durum(…)”Nutku, Dram Sanatı, s. 47.
13. Aktaş, Şerif. Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları, 1991. s. 153-158.
14. Ünsal, Hasan. Necip Fazıl Kısakürek’in İlk Dönem Oyunları Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi, 100. Yıl Üniversitesi, 2007. s. 83.
15.Çamlıbel, Faruk Nafiz. Canavar. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri, 1965.