Tip 1 Diyabetli Diyetisyenlerin Ortoreksiya Nervoza ve Yeme Tutumu Açısından Değerlendirilmesi

Giriş ve Amaç: Çalışma Tip 1 diyabetli diyetisyenleri ortoreksiya nervoza (ON) ve yeme tutumları açısından değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 37 Tip 1 diyabetli diyetisyen (erkek: %18,9, kadın: %81,1), kontrol grubu olarak 41 Tip 1 diyabet tanısı olmayan diyetisyen (erkek: %19,5, kadın: %80,5) olmak üzere toplam 78 gönüllü dahil edilmiştir. Gereç ve Yöntemler: Katılımcılara Ortoreksiya Nervoza Ölçeği (ORTO-11), Yeme Tutum Testi (YTT-40), Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi Kısa Form (IPAQ-Kısa Form) ve sosyodemografik bilgileri sorgulayan anket formu uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmadaki Tip 1 diyabetli diyetisyenlerin ORTO-11 test puan ortalamaları 27,11±4,19 olup %21,6’sının ON eğilimi gösterdiği, kontrol grubunun ise ORTO-11 test puan ortalamaları 27,12±5,01 olup %24,4’ü ON eğilimi gösterdiği tespit edilmiştir. YTT-40 test puan ortalamaları Tip 1 diyabetli diyetisyenlerde 12,89±6,05 olup %97,3 oranında yeme davranış bozukluğu açısından düşük riskli grupta yer aldıkları bulunmuştur. Kontrol grubunda ise YTT-40 test puan ortalamaları 11,46±5,19 olup tamamının yeme davranış bozuklukları açısından düşük riskli grupta yer aldığı bulunmuştur. ORTO-11, YTT-40 puan ortalamaları ve fiziksel aktivite (MET) skorları açısından iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Beden kütle indeksi (BKİ) açısından Tip 1 diyabetli diyetisyenler Tip 1 diyabetli olmayan diyetisyenlere göre yüksek oranda normal sınıfta yer almıştır ve bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p0,05). Tüm katılımcıların fiziksel aktivite düzeyi, BKİ sınıfı ve vitamin mineral kullanımı parametrelerinin ON eğiliminde olma durumu ile ilişkisi Tip 1 diyabetli olup olmamalarına göre farklılık göstermemiştir (p>0,05). Sonuç: Tip 1 diyabet tanısı olan diyetisyenlerin BKİ’lerinin Tip 1 diyabet tanısı olmayan diyetisyenlere göre daha yüksek oranda normal sınıfta olduğu, diyetisyenlerin Tip 1 diyabet tanısı almış olup olmamalarının ORTO-11, YTT-40 ve IPAQ sonuçları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Tip 1 Diyabet, Ortoreksiya Nervosa, Yeme Tutumu, Diyetisyen

Evaluation of Type 1 Diabetic Dietitians in Terms of Orthorexia Nervoza and Eating Attitude

Objective: The aim of this study is to explore the orthorexia nervosa and eating attitudes of dieticians with the type 1 diabetes. The study included 78 volunteer dieticians in total, 37 of the dieticians with the type 1 diabetes (18.9% males, 81.1% females) and 41 of the dieticians without the type 1 diabetes (19.5% males, 80.5% females). Materials and Methods: The ORTO11, the Eating Attitude Test EAT-40, the International Physical Activity questionnaire short form (IPAQ short), Sociodemographic Information Short Survey Form were administered to the participants. Results: The study found out that the ORTO-11 test point average of the dieticians with the type 1 diabetes was 27.11±4.19 and 21.6% had a orthorexic tendency, while the ORTO-11 test point average of the dieticians without the type 1 diabetes was 27.12±5.01 and 24.4% had a orthorexic tendency. As the study pointed out that the Eating Attitude Test-40 point average of the dieticians with the type 1 diabetes was 12.89±6.05 and 97.3% were in the low-risk group eating disorder, the Eating Attitude Test-40 point average of the dieticians without the type 1 diabetes was 11.46±5.19 and all of them were in the low-risk group eating disorder. It wasn’t found a significant statistical difference between two groups in terms of the ORTO-11, the EAT-40, and the Physical Activity Scores (p>0.05). The study indicated that the dieticians with the type 1 diabetes were at the high rate of normal category regarding body-mass index when compared to the dieticians without the type 1 diabetes. This difference was regarded as a significant difference (p

Keywords:

Type-1 Diabetes, Orthorexia Nervosa, Eating Attitude, Dietitian,

PDF

___

Tokem, Y, Diyabet Yönetiminde Tıbbi Beslenme Tedavisi ve Hemşirelik Yaklaşımları, Diyabet Hemşireliği, Editör: Fadıloğlu Ç, Meta Basım Matbaacılık, İzmir, 2004, 39-54.
Powers, M.A, Richter, S, Ackard, D, Gerken, S, Meier, M, Criego, A, Characteristics of persons with an eating disorder and type 1 diabetes and psychological comparisons with persons with an eating disorder and no diabetes, International Journal of Eating Disorders, 2012, 45, 252–256.
Tate, A.E, Liu, S, Zhang, R, Yilmaz, Z, Larsen, J.T, Petersen, L.V, et al., Association and Familial Coaggregation of Type 1 Diabetes and Eating Disorders: A Register-Based Cohort Study in Denmark and Sweden, Diabetes Care, 2021, 44, 1143–1150.
Cerrelli, F, Manini, R, Forlani, G, Baraldi, L, Melchionda, N, Marchesini, G, Eating Behavior Affects Quality Of Life İn Type 2 Diabetes Mellitus, Eating and Weight Disorders Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 2005, 10(4), 7.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders; American Psychiatric Association: Arlington, VA, USA, 2013, ISBN 0-89042-555-8.
Donini, L.M, Marsili, D, Graziani, M.P, Imbriale, M, Canella, C, Orthorexia nervosa: A preliminary study with a proposal for diagnosis and an attempt to measure the dimension of the phenomennon, Journal Eating Weight Disorders, 2004, 92(2), 151-157.
Grammatikopoulou, M.G, Gkiouras, K, Polychronidou, G, Kaparounaki, C, Gkouskou, K.K, Magkos, F, Goulis, D.G, Obsessed with Healthy Eating: A Systematic Review of Observational Studies Assessing Orthorexia Nervosa in Patients with Diabetes Mellitus, Nutrients, 2021, 13(11), 3823.
WHO, World Health Organization. Obesity: Preventing and managing the global epidemic, World Health Organization, 2000, 894.
Garner, D.M, Garfinkel, P.E, The Eating Attitudes Test: An index of the symptoms of anorexia nervosa, Psychological Medicine, 1979, 9(2), 273-279.
Savaşır, I, Erol, N, Yeme Tutum Testi: Anoreksiya Nervoza Belirtileri İndeksi, Psikoloji Dergisi, 1989, 7(23), 19-25.
Ergüney-Okumuş, F.E, Sertel-Berk, H.Ö, Yeme Tutum Testi Kısa Formunun (YTT-26) üniversite örnekleminde Türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi, Psikoloji Çalışmaları, 2019, 40(1), 57-78.
Oğur, S, Aksoy, A, Selen, H, Üniversite öğrencilerinin yeme davranışı bozukluğuna yatkınlıkları: Bitlis Eren Üniversitesi örneği, Bitlis Eren Unıversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2016, 5(1), 14-26.
Donini, L.M, Marsili, D, Graziani, M.P, Imbriale, M, Canella, C, Orthorexia nervosa: Validation of a diagnosis questionnaire, Journal of Eating Weight Disorders, 2005, 10, 28-32.
Arusoğlu, G, Kabakçı, E, Köksal, G, Merdol, T.K, Ortoreksiya nervoza ve Orto-11’in Türkçeye uyarlama çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi, 2008, 19(3), 283-292.
Sağlam, M, Arıkan, H, Savcı, S, International Physical Activity Questionnare: Realiability and validity of the Turkish version; Perceptual and Motor Skills, 2010, 11(1), 278-284.
Tekeroğlu, H, Comparıson of addıtıve sugar consumptıon of 1st and 4th grade students of Yeditepe Unıversıty Department of Nutrıtıon and Dıetetıcs, Master Thesis, Yeditepe University Institute Of Health Sciences, Istanbul, 2018, 95.
Ünal Özen, G, Diyetisyen ve Diyetisyen Adaylarının Sürdürülebilir Beslenme Konusundaki Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi], Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi, 2019.
Joseph, M, Shyamasunder, A.H, Mammen, P, Thomas, N, Type 1 diabetes mellitus and eating disorders, International Journal of Diabetes in Developing Countries, 2017, 37(4), 502-506.
Gören, A.N, Karbonhidrat sayımı yapan Tip 1 diyabetik yetişkin bireylerin sağlıklı yeme takıntısı ve yeme davranış bozukluğunun biyokimyasal ve antropometrik ölçümlerle ilişkisinin belirlenmesi [Doktora Tezi] Ankara, Türkiye, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2015.
Kaya, Z, Beslenme ve Diyetetik Bölümü öğrencilerinde sağlıklı yeme takıntısının (ortoreksiya nervoza) değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi] İstanbul, Türkiye, Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2018.
Ege, K.B, Beslenme ve Diyetetik Bölümü öğrencilerinde yaşam doyumunun besin seçimi ve ortoreksiya nervoza eğilimine etkisinin araştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. Tekirdağ, Türkiye, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2020.
Alvarenga, M, Martins, M, Sato, K, Vargas, S, Philippi, S, Scagliusi, F, Orthorexia nervosa behavior in a sample of Brazilian dietitians assessed by the Portuguese version of ORTO-15. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity. 2012, 17(1), 29-36.
Kinzl, J.F, Hauer, K, Traweger, C, Kiefer, I, Orthorexia nervosa in dieticians, Psychotherapy and Psychosomatics, 2006, 75(6), 395-396.
Çağlar, N, Diyetisyenlerde sağlıklı beslenme takıntısı (ortoreksiya) belirtilerinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi] İstanbul, Türkiye: İstanbul Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2019.
Baş, Y, Diyetisyenlerde sağlıklı beslenme takıntısı (ortoreksiya nervoza) ve yeme tutumlarının saptanması [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, Türkiye: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2014.
Kamanlı, B, Tip 2 diyabetli bireylerde beslenme durumu ve sağlıklı beslenme takıntısı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi], Ankara, Türkiye, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2017.
Bosi, Bağcı, A.T, Çamu, R.D, Güler, Ç. Prevalence of orthorexia nervosa in resident medical doctors in the faculty of medicine, Appetite, 2007, 49(3), 665.
Altıntop, A.M, Adölesan dönemdeki kız öğrencilerde ortoreksiya (sağlıklı beslenme takıntısı) görülme sıklığı [Yüksek Lisans Tezi], İstanbul, Türkiye, İstanbul Okan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2016.
Ünalan, D, Öztop, D.B, Elmalı, F, Öztürk, A, Konak, D, Pırlak, B, Güneş, D, Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2009, 16(2), 75-81.
Karabekir, M, Tıp fakültesi öğrencilerinde yeme tutumu ile depresyon, anksiyete ve dürtüsellik arasındaki İlişki [Uzmanlık Tezi]. Ankara, Türkiye, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, 2020.
Çetin, E.F, Ankara Halk Sağlığı Müdürlüğü ve merkez ilçelerin toplum sağlığı merkezlerinde çalışan sağlık personelinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi [Uzmanlık Tezi], Ankara, Türkiye, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, 2015.
Türkol, E, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde ihtisas yapan asistanların, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ruhsal sağlık durumu, [Uzmanlık Tezi], Malatya, Türkiye, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, 2012.
Garipoğlu, G, Arslan, M, Öztürk, S.A, Beslenme ve Diyetetik Bölümünde okuyan kız öğrencilerin ortoreksiya nervoza eğilimlerinin belirlenmesi, Istabul Sabahattin Zaim Universitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2019, 1(3), 23-27.