Sigara Kullananlarda Sağlıklı Yaşam Davranışları İle Anksiyete Ve Depresyon İlişkisinin Araştırılması

Amaç: Sigara bırakma polikliniğine başvuran kişilerin sosyodemografik ve sigara içme öyküsüne göre anksiyete ve depresyon düzeylerini değerlendirmek, anksiyete ve depresyon ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Materyal ve Metod: Çalışmaya bir eğitim ve araştırma hastanesindeki sigara bırakma polikliniğine başvurmuş, başka herhangi bir hastalığı bulunmayan, Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HAD) ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ II) uygulanmış olan hastalar alınmış, sosyodemografik özellikleri, Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi (FNBT) ve sigara kullanımı öyküsü retrospektif olarak incelenmiş ve istatistiki değerlendirmeler yapılmıştır. Bulgular: Çalışmaya alınan 73 kişinin 43’ü(%58,9) erkek, 30’ü(%41,1) kadındı. Ortalama HAD Anksiyete (HAD-A) puanı 8,74±3,55; HAD Depresyon (HAD-D) puanı 7,04±3,74; SYBDÖ II toplam skoru 125,44±20,07 olarak bulundu. HAD-A ortalama puanları cinsiyet ve eğitim durumu ile ilişkili bulunmuştur. Mavi yakalı çalışanlarda HAD-A, HAD-D ortalamaları beyaz yakalı çalışanlara göre yüksek bulunmuştur (sırasıyla p=0,015; p=0,002). HAD-A ve HAD-D değerleri ile SYBDÖ II toplam skoru ile alt ölçeklerden manevi gelişim, stres yönetimi, ve fiziksel aktivite skorları arasında negatif yönde orta düzeyde istatistiksel olarak anlamlı korelasyon bulunmuştur. Ayrıca HAD-A değerleri ile sağlık sorumluluğu skorları arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı korelasyon gözlenmiştir. Sonuç: Sağlıklı yaşam biçimi davranışları birbirleriyle ve anksiyete ile depresyon düzeyi ile etkileşim göstermektedir. Sigara kullanmanın yanısıra diğer sağlığı geliştirici davranışların da gerektiği kadar uygulanmaması, manevi gelişim ve stres yönetiminde yeterli olunamaması nedeniyle anksiyete ve depresyon düzeyleri artabilir.Sigara bırakma sürecinde hastalara bütüncül yaklaşım benimsenmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Sigara bırakma, anksiyete, depresyon, sağlıklı yaşam tarzı

Investigating the Relationship Between Health-Promoting Lifestyle Profile and Anxiety and Depression in Current Smokers

Aim: The aim was to evaluate the anxiety and depression levels according to the sociodemographic features and smoking history and also to determine the association of anxiety and depression with health promoting lifestyle behavior. Material and Methods: Patients who have been admitted to the smoking cessation outpatient clinic of a tertiary hospital without any comorbidities and who had Hospital Anxiety Depression(HAD) and Health-Promoting Lifestyle Profile II (HPLP-II) in hospital records were included to this retrospective study. Sociodemographic features, Fagerström Test for Nicotine Dependence (FTND) and smoking behavior history were investigated retrospectively and statistically evaluated.Results: Among 73 patients 43(58,9%) were men,30(41,1%) were women.HAD Anxiety(HAD-A) mean score was 8,74±3,55; HAD Depression(HAD-D) mean score was 7,04±3,74 and HPLP II mean total score was 125,44±20,07. Gender and educational status were associated with HAD-A mean scores. In blue-collar workers, mean HAD-A and HAD-D scores were higher than white-collar workers (p=0,015; p=0,002, respectively). A medium negative significant correlation was found between HAD-A ve HAD-D scores and HPLP II total scores and subscales of spiritual development, stres management and physical acitvity. Also a medium negative correlation was observed between HAD-A scores and health responsibility scores. Conclusion: Different health promoting lifestyle behavior interact with each other and anxiety and depression. Besides smoking lack of practicing other health promoting behavior, inadequate spiritual development and stres management anxiety and depression levels may increase. A holistic approach should be adopted towards patients during smoking cessation.

Keywords:

Smoking cessation, anxiety, depression, healthy lifestyle,

PDF

___

1. Drope J, Schluger N, Cahn Z, Drope J, Hamill S, Islami F, Liber A, Nargis N, Stoklosa M. 2018. The Tobacco Atlas. Atlanta: American Cancer Society and Vital Strategies. Erişim: https://tobaccoatlas.org/wp-content/uploads/2018/03/TobaccoAtlas_6thEdition_LoRes_Rev03 18.pdf. Son erişim:15.10.2018.
2. Ergüder T. Küresel Tütün Kullanımı Salgını ve Kontrolü. TJFMPC, 2018;12(4)301-306.
3.World Health Organization. WHO report on the global tobacco epidemic 2017 Monitoring tobacco use and prevention policies. http://www.who.int/tobacco/surveillance/policy/country_profile/tur.pdf?ua=1.Erişim: 15.10.2018.
4. Benowitz NL. Nicotine Addiction. The New England journal of medicine. 2010;362(24) : 2 295 -2303.
5. Le Moal M, Koob GF. Drug addiction: pathways to the disease and pathophysiological perspectives. Eur Neuropsychopharmacol. 2007;17:377–93
6. Köroğlu E. Psikonozoloji Tanımlayıcı Klinik Psikiyatri. HYB Yayıncılık, Ankara, 2004, s. 257-325.
7. Fergusson DM,1 Goodwin RD AND L. J. Horwood LJ. Major depression and cigarette smoking: results of a 21-year longitudinal study. Psychological Medicine, 2003, 33, 1357–1367.
8. Byeon H. Association among smoking, depression, and anxiety: findings from a representative sample of Korean adolescents. Patton B, ed. PeerJ. 2015;3:e1288.
9. Richardson A, He J-P, Curry L, Merikangas K. Cigarette smoking and mood disorders in U.S. adolescents: Sex-specific associations with symptoms, diagnoses, impairment and health services use. Journal of psychosomatic research. 2012;72(4):269-275.
10. Munafo`MR, Araya R. Cigarette smoking and depression:a question of causation. The British Journal of Psychiatry 2010;196, 425–426.
11. Boden JM, Fergusson DM, Horwood LJ. Cigarette smoking and depression: tests of causal linkage using a longitudinal birth cohort. Br J Psychiatry 2010; 196: 440–46.
12. Prochaska JJ, Spring B, Nigg CR. Multiple Health Behavior Change Research: An Introduction and Overview. Preventive medicine. 2008;46(3):181-188.
13. Esen AD, Kafadar D, Arıca S. Sigara Bırakma Polikliniğine Başvuran Kişilerin Sağlık Anksiyetesi Ölçeği ile Değerlendirilmesi. Euras J Fam Med 2018;7(1):5-13.
14. Lim BC, Kueh YC, Arifin WN, Ng KN. Validation of health promoting lifestyle profile-II: a confirmatory study with a Malaysian undergraduate students sample. Education in Medicine Journal. 2016;8(2):65-77.
15. Pender NJ, Barkauskas VH, Hayman L, Rice VH, Anderson ET Health promotion and disease prevention: Toward excellence in nursing practice and education. Nursing Outlook,1992; 40(3): 106-112.
16.Walker SN, Sechrist KR & Pender NJ .The Health Promoting Lifestyle Profile development and psychometric characteristics. Nursing Research,1987; 36(2): 76-80.
17.Walker S, Sechrist K, & Pender N. The Health-Promoting Lifestyle Profile II. Omaha: University of Nebraska Medical Center, College of Nursing; 1995.
18.Nacar M, Baykan Z, Cetinkaya F, et al. Health promoting lifestyle behaviour in medical students: a multicentre study from Turkey. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 2014;15(20),8969-74.
19. Pomerleau CS, Majchrezak MI, Pomerleau OF. Nicotine depen¬dence and the Fagerstrom Tolerance Questionnaire: a brief re¬view. J Substance Abuse 1989;1:471-7.
20. Heatherton TF, Kozlowski LT, Frecker RC, Fagerström KO. The Fagerström Test for Nicotine Dependence: a revision of the Fagerström Tolerance Questionnaire. Br J Addict 1991;86:1119-1127.
21. Uysal MA, Kadakal F, Karşidağ C, et al. Fagerstrom test for nico¬tine dependence: reliability in a Turkish sample and factor anal¬ysis. Tuberk Toraks 2004;52:115-21.
22. Zigmond AS, Snaith RP. The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr Scand 1983;67:361-70.
23. Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S. Validity and Reliability of Turkish Version of Hospital Anxiety and Depression Scale. Turk Psikiyatri Derg 1997;8:280-7.
24. Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’ nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi HYO Dergisi 2008;12:1-13.
25. Chation MO, Cohen JE, O’Loughli J, Rehm J. A systematic review of longitudinal studies On the association between depression and smoking in adolescents. BMC Public Health 2009 9:1–11.
26. Morozova M, Rabin RA, George TP. Co-morbid tobacco use disorder and depression: A re-evaluation of smoking cessation therapy in depressed smokers. Am J Addict. 2015;24(8):687-94.
27. Taylor G, McNeill A, Girling A, Farley A, Lindson-Hawley N, Aveyard P. Change in mental health after smoking cessation: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2014;13;348:g1151.
28. Altan L, Bingöl Ü, Sağırkaya Z, Sarandöl A, Yurtkuran M. Romatoid Artritli Hastalarda Anksiyete ve Depresyon. Romatizma, 2004; 19(1), 7-13.
29. Hacıhasanoğlu R,Karakurt P,Yıldırım A,Uslu S. Bir Sağlık Ocağına Başvuran Kronik Hastalığı Olan Bireylerde Anksiyete ve Depresyon. TAF Prev Med Bull 2010; 9(3):209-216
30. Alberts NM, Sharpe D, Kehler MD, Hadjistavropoulos HD. Health anxiety: comparison of the latent structure in medical and non-medical samples. J Anxiety Disord 2011;25:612–4.
31.Ünal S, Özcan E. Depresyonda Hazırlayıcı, Ortaya Çıkarıcı ve Koruyucu Etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2000; 1(1): 41-47.
32. Mykletun A, Overland S, Aarø LE, Liabø HM, Stewart R. Smoking in relation to anxiety and depression: evidence from a large population survey: the HUNT study. EurPsychiatry. 2008 ;23(2):77-84. 33.Fluharty M,Taylor AE,Grabski M,Munafò MR.The Association of Cigarette Smoking With Depression and Anxiety.A Systematic Review.Nicotine & Tobacco Research,2017,3–13
34. Gülseren L,Hekimsoy Z,Gülseren Ş, Bodur Z, Kültür S. Diabetes Mellituslu Hastalarda Depresyon Anksiyete,Yaşam Kalitesi ve Yetiyitimi.Türk Psikiyatri Dergisi 2001;12(2):89-98.
35. Ergün D, Ergün R, Ergan B, Kurt ÖK. Occupational Risk Factors and the Relationship of Smoking with Anxiety and Depression. Turk Thorac J. 2018 ;19(2):77-83.
36. Savaşan A, Ayten M, Ergene O.Koroner Arter Hastalarında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Umutsuzluk. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi - Journal of Psychiatric Nursing 2013;4(1):1-6
37. Savoy SM, Penckofer S. Depressive symptoms impact health-promoting lifestyle behaviors and quality of life in healthy women. J Cardiovasc Nurs. 2015;30(4):360-72.