İnme Sonrası Hasta ve Bakım Verenlerin Aile İçi İlişkilerinin Değerlendirilmesi

İnme, beyni besleyen damarların pıhtı ile tıkanması ya da kanaması sebebi ile beyinde bir odağın beslenememesidir. İnmeden sonra hastanın yaşamında fiziksel kayıpların yanında psiko-sosyal açıdan da çeşitli sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı hasta ve bakım verenlerin inmeden sonra aile içi ilişkilerde yaşadıkları sorunları belirlemektir. Araştırma evrenini Bursa İlker Çelikcan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesinde yatarak inme tedavisi gören hastalar ve hastaya bakım veren aile üyeleri oluşturmaktadır. Bu hastalardan araştırmaya dâhil edilme kriterlerini karşılayan 10 hasta ve 10 bakım veren araştırmanın örneklemini oluşturmuş ve amaçlı örneklem yöntemi kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemiyle tasarlanan araştırmada araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler sırasında ses kaydı alınmıştır.Bu görüşmeler sonucunda elde edilen bulgularla aile içi ilişkiler ana teması altında katılımcıların görüşmelerine ilişkin olarak kullandıkları benzeşik ifadeler ele alınarak alt temalar oluşturulmuş ve temalar MOXQDA programında oluşturulan kodlamaların altına yerleştirilerek kod matrisk analizi ile görünür hale getirilmiştir. Araştırmada hem hastaların hem de bakım veren aile üyelerinin kullanılan benzeşik ifadeleri ile oluşan alt temalar şu şekildedir; “rollerde değişiklik”, “yakınlaşma”, “uzaklaşma”, “cinsel ilişki sorunları”. Elde edilen bulgulara göre hem hasta hem de bakım verenlerde aile içinde bir rol değişim olduğu, inmeden sonra bazı ailelerde aile üyeleri arasında yakınlaşma olurken bazılarında gerginlik ve münakaşa nedeniyle uzaklaşma olduğu ve cinsel yaşamda önemli değişiklikler olduğu görülmektedir.Bu araştırma sonucunda inme hastalığının kişilerin aile ilişkilerine olumsuz etkilerde bulunduğu ortaya konmuştur. Buna göre tedavi ve rehabilitasyon sürecinde ailelerin desteklenme ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu noktada aile ilişkilerinin değişen koşullara uyumunu sağlayabilmesi için aileyle çalışmayı amaçlayan sosyal hizmet uygulamalarının gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Stroke is that the blood vessels can not be feeded the brain for due to clogging or hemorrhage. After the stroke, there are various psycho-social problems as well as physical losses in the life of the patient. The aim of this study is to identify the problems patients and caregivers have experienced in family relationships after the stroke. The population of the research is composed of patients who have been hospitalized in Bursa İlker Celik Physical Therapy and Rehabilitation Hospital for stroke treatment and family members who give care to the patient. Ten patients and 10 caregivers is constituted the sample and the purposeful sampling method was used. The semi-structured interview form prepared by the researchers was used in the research designed in the qualitative research method. Voice recordings were taken during the interviews. As a result of these interviews, sub-themes were formed by taking into consideration the similar expressions that participants used in their interviews under the main theme of intra-family relations. Quotations that participants emphasized analogous expressions were placed under the encodings created in the MAXQDA program and visualized by code matrices analysis. Sub-themes formed by the expressions of both patients and carers in the research are as follows; "Change in roles", "rapprochement", "departure", "sexual intercourse problems". According to the findings, it is seen that there is a role change in the family both the patients and the caregivers, in some families it is seen that there is a rapprochement between the family members, some are disturbed due to tension and disagreement and there are significant changes in sexual life. As a result of this research, it has been revealed that stroke has negative effects on family relations. Accordingly, families need to be supported during the treatment and rehabilitation process.

PDF

___

Bilgili, N, Gözüm, S. İnmeli hastaların evde bakımı: Bakım verenler için rehber. Dokuz eylül üniversitesi hemşirelik fakültesi elektronik dergisi. 2014; 7(2):128-150. Erişim Adresi: http://www.deuhyoedergi.org/index.php/DEUHYOED/article/view/ 88/76. Erişim Tarihi: 13.12.2017.

Burkman, K. The Stroke Recovery Book A Guide for Patients and Families. Second Edition. Addicus Books Omaha, Nebraska, 2010.

Miller, R M. Konuşma, Dil, Yutma ve İşitsel Rehabilitasyon. İçinde: Delisa J. A. eds. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon İlkeler Uygulamalar. Çeviren: Altay Z E, Arasıl T. 4. Baskı, Güneş Kitabevi, İzmir; 2007.

Dalyan, Aras, M, Çakçı, A. İnme Rehabilitasyonu. İçinde: Oğuz H, Dursun E, Dursun N, eds. Tıbbi Rehabilitasyon (2. Baskı). Nobel Tıp Kitabevleri İstanbul. 2004. S:589-619.

Kulaksızoğlu, I B. Nörolojik hastalıkların psikiyatrik yansımaları. İÜ İstanbul Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, 2009. Erişim Adresi: http://www.itfnoroloji.org/psikiyatrik/Psikiyatrik.htm. Erişim Tarihi: 23.12.2017.

Yeşilyurt S. Toplumda Yaşayan Kronik Hemiplejik Hastalarda Üst Ekstremite Fonksiyonları ve Gövde Kontrolü İle Düşme, Düşme Korkusu, Denge ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişki. Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, 2010, Konya (Danışman: Doç. Dr. Funda Levendoğlu)

(http://www.stroke.org/we-can-help/caregivers-and-family. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016).

Ue B. Social Work and the Stroke Patient. Clinical Orthopaedics and Related Research 1978; (131):101-103. Erişim Adersi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/657605 Erişim Tarihi. 12.11.2017

Krysik J L, Finn J E. Etkili Uygulama İçin Sosyal Hizmet Araştırması. Nika Yayınevi, Ankara, 2015.

Öztürk Y, Soy D, Öztürk M, Mutluay B, Altunkaynak Y, Sözmen V, Baybaş S. İnmeden Bir Yıl Sonraki Yaşam Kalitesi ve Fonksiyonel Bağımsızlığın Değerlendirilmesi. Düşünen Adam, 2002; 15(2):17-121

Dayapoğlu N, Tan M. (2009). İnmeli Hastaların Aileden Algıladıkları Sosyal Destek. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2009; 12(4):41-44 Erişim Adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/29483 Erişim Tarihi:12.12.2017.

Satink T, Cup E H, Ilott I, Judith Prins J, Swart B J, Maria W, Sanden N. Patients’ Views on the Impact of Stroke on Their Roles and Self: A Thematic Synthesis of Qualitative Studies Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2013; 94:1171-1183. Erişim adresi: http://www.archives-pmr.org/article/S0003-9993(13)00032-4/pdf Erişim Tarihi: 06.11.2017.

Monga T N, Lawson J S, Inglis J. Sexual dysfunction in stroke patients. Archives of Physcial Medicine and Rehabilitation, 1986; 67(1): 19–22 Erişim Adresi: http://www.archives-pmr.org/article/0003-9993(86)90488-0/pdf Erişim Tarihi: 02.01.2018

İnci, F H, Bayık Temel A. İnmeli Hastaya Bakım Veren Aile Bireylerinin Gereksinimleri: Sistematik İnceleme. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2016; 3(3):28-43. ErişimAdresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/330440. ErişimTarihi:20.12.2017

Burnette, D. Social relationships of latino grandparent caregivers: A Role Theory Perspective. Copyright. The Cerontological Society of America The Cerontologist.1999; 39(7):49-58. Erişim Adresi: https://watermark.silverchair.com Erişim Tarihi: 21.12.2017.

Özer, S. Kalp Yetersizliğinde Aile/Bakım Verici Yükü. Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 2010; 1(1):3-7. Erişim Adresi: http://www. journalagent.com/kvhd/pdfs/KVHD_1_1_3_7.pdf Erişim Tarihi:20.12.2017.

Han, B, Halley W E. Family Caregiving for Patients With Stroke Review and Analysis Beth Han, MA; 1999; 30: 1478-1485. Erişim Adersi: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.563.6317&rep=rep1&type=pdf. Erişim Tarihi: 21.10.2017.

Sağlam, Z, Koç Z, Çınarlı T. Korkmaz M. Altmış beş yaş ve üzeri bireylere bakım veren hasta yakınlarının bakım verme yükü ile etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Samsun sağlık bilimleri dergisi arşiv, 2013; 1(2):40-60.

Stroke Association. Sex after stroke. Produced by the Stroke Association’s Information Service; England and Walse; 2017.

Stroke Association. Feeling overwhelmed. The emotional impact of stroke. Life After Stroke Campaıgn Report, England and Walse; 2013.

Simonelli C, Tripodi F, Rossi R, Fabrizi A, Lembo D, Cosmi V, Pierleoni L. The influence of caregiver burden on sexual intimacy and marital satisfaction in couples with an Alzheimer spouse. Blackwell Publishing Ltd Int J Clin Pract, 2007; 62(1): 47–52. Erişim Adresi: http://sci-hub.tv/10.1111/j.1742-1241.2007.01506.x Erişim Tarihi: 20.12.2017.

Korpelainen, J T, Kauhanen M L, Kemola H, Malinen U, Myllylä VV. Sexual dysfunction in stroke patients. Acta Neurol Scand, 1998; 98(6):400-5. Erişim Adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9875618 Erişim Tarihi: 21.12.2017.