Sinan Erdem SATILMIŞ, Yavuz ÖNTÜRK, Damla ÖZSOY, Abdurrahman YARAŞ

Üniversite Öğrencilerinin Serbest Zaman Doyumu ve Dijital Oyun Bağımlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin serbest zaman doyumu ve dijital oyun bağımlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ile bazı demografik değişkenler açısından karşılaştırmanın yapılmasıdır. Araştırmanın evrenini, Yalova Üniversitesinde eğitim-öğretimine devam eden öğrencilerin arasından kolayda örneklem yöntemi ile seçilen ve gönüllü katılım sağlayan 195 kadın ve 246 erkek olmak üzere toplamda 441 kişi oluşturmaktadır. Katılımcılara kişisel bilgi formu ve verilerin toplanması amacıyla “Serbest Zaman Doyumu Ölçeği” (SZDÖ) ve “Üniversite Öğrencileri için Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği” (ÜÖ-DOBÖ) uygulanmıştır. Elde edilen verilerin istatistik analizlerinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, Bağımsız Gruplar T Testi ve Pearson Korelasyon Testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, SZDÖ’nün ÜÖ-DOBÖ ile arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Sonuç olarak üniversite öğrencilerinden oluşan örneklem grubunun yüksek düzeyde serbest zaman doyumu olduğu, düşük düzeyde dijital oyun bağımlısı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların serbest zaman doyumları arttıkça dijital oyun bağımlılık seviyelerinin azaldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bağımlılık, Doyum, Dijital Oyun

Examination of the Relationship between University Students' Leisure Time Satisfaction and Digital Game Addiction Levels

The aim of the study is to examine the relationship between university students' leisure satisfaction and digital game addiction levels and to compare them in terms of some demographic variables. The population of the research consists of 441 people, 195 female and 246 male, who were selected by easy sampling method among the students who continue their education at Yalova University and participated voluntarily. In order to collect personal information form and data, the “Leisure Satisfaction Scale” (LSS) and “Digital Game Addiction Scale for University Students” (DGAS-US) were applied to the participants. In the statistical analysis of the obtained data, percentage, frequency, arithmetic mean, Independent Groups T Test and Pearson Correlation Test were applied. As a result of the findings, it was seen that there was a negative and low-level significant relationship between LSS and DGAS-US. As a result, it was determined that the sample consisting of university students had a high level of leisure time satisfaction and a low level of digital game addiction. In addition, it was determined that as the leisure time satisfaction of the participants increased, their digital game addiction levels decreased.

Keywords:

Addiction, Satisfaction, Digital Game,

PDF

___

Aksoy, Z., ve Erol, S. (2021). Türk ergenlerde dijital oyun bağımlılığı ve yaşam tarzı davranışları. Klinik ve Deneysel Sağlık Bilimleri, 11(3), 589-597. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1823155
Anand, V. (2007). A Study of time management: The Correlation between video game usage and academic performance markers. CyberPsychology & Behavior, 10(4), 552–559. https://doi.org/10.1089/cpb.2007.9991PDF/EPUB
Arda, Ü., Kaya, R., ve Çakır, V.O. (2021). Serbest zaman etkinliği olarak dijital oyunlar ve toplumsal cinsiyet. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(38), 5791-5818. https://doi.org/10.26466/opus.748560
Ardahan, F., ve Yerlisu-Lapa, T. (2010). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman tatmin düzeylerinin cinsiyete ve gelire göre incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 21(4), 129-136. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbd/issue/16387/171397
Arslan, S. (2011). Serbest zaman kullanımı: Sıradan serbest zaman etkinlikleri ve sistemli serbest zaman zaman etkinlikleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 1-10. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/erziefd/issue/6008/80099
Beard, J.G., ve Ragheb, M.G. (1980). Measuring leisure satisfaction. Journal of Leisure Research, 12, 20-33. https://doi.org/10.1080/00222216.1980.11969416
Bhagat, S., Jeong, E.J., ve Kim, D.J. (2020). The role of individuals’ need for online social interactions and interpersonal incompetence in digital game addiction. International Journal of Human–Computer Interaction, 36(5), 449-463. https://doi.org/10.1080/10447318.2019.1654696
Bingöl, T., ve Eker, H. (2022). Ergenlerde dijital oyun bağımlılığının boş zaman can sıkıntısı tarafından yordanması. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 110-118. https://doi.org/10.24315/tred.876441
Bonanno, P., ve Kommers, P.A. (2005). Gender differences and styles in the use of digital games. Educational Psychology, 25(1), 13–41. https://doi.org/10.1080/0144341042000294877
Brooks, F. M., Chester, K. L., Smeeton, N.C., ve Spencer, N.H. (2016). Video gaming in adolescence: Factors associated with leisure time use. Journal of Youth Studies, 19(1), 36-54. https://doi.org/10.1080/13676261.2015.1048200
Bülbül, H., Tarkan, T., ve Aydil, F. (2018). Üniversite öğrencilerinde oyun bağımlılığı: Kişisel özellikler ve başarı ile ilişkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3), 97-111. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.423745
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (1. Baskı). Pegem Akademi.
Can, H.C., ve Tekkurşun-Demir, G. (2020). Sporcuların ve e-spor oyuncularının dijital oyun bağımlılığı ve dijital oyun bağımlılığına ilişkin farkındalık düzeyleri. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 364-384. https://doi.org/10.31680/gaunjss.770600
Chen, Y.F., ve Peng, S.S. (2008). University students' internet use and its relationships with academic performance, interpersonal relationships, psychosocial adjustment, and self-evaluation. CyberPsychology & Behavior, 11(4), 467-469. https://doi.org/10.1089/cpb.2007.0128.
Chiu, S.I., Lee, J.Z., ve Huang, D.H. (2004). Video game addiction in children and teenagers in Taiwan. CyberPsychology & Behavior, 7(5), 571–581. https://doi.org/10.1089/cpb.2004.7.571.
Coşkun, R., Altunışık, R., ve Yıldırım, E. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya Kitabevi.
Çakır, V.O. (2017). Üniversite öğrencilerin serbest zaman doyum düzeyleri ile serbest zaman yönetimleri arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 17-27. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaunjss/issue/31075/331319
Çakır, V.O. (2017). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman doyum düzeyleri ile serbest zaman yönetimleri arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 17-27. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/339205
Çalık, F., ve Yönet, E. (2020). Liselilerin sportif serbest zaman ilgilenimi dijital oyun bağımlılığı ve yaşam kaliteleri. Astana Yayınları.
Çavuş, S., ve Ayhan, B. (2014, June 15-18). Computer game addiction: A Field study on adolescents. In Full Text Book of 12. International Symposium Communication in the Millennium.
Çavuş, S., Ayhan, B., ve Tuncer, M. (2016). Bilgisayar oyunları ve bağımlılık: Üniversite öğrencileri üzerine bir alan araştırması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 43, 265-289. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ikad/issue/72974/992418
Demir, M., ve Demir, S.S. (2014). İşgörenlerin serbest zaman gereksinimi ve serbest zaman doyumunu etkileyen faktörler. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 2(3), 74-84. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iicder/issue/31645/347020
Demiral, S. (2018). Açık alan rekreasyonuna katılan bireylerin serbest zaman tatmin düzeylerinin incelenmesi: Şavşat-Karagöl örneği. Yüksek lisans tezi. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman.
Dindar, M.D., ve Koç, M.C. (2021). Comparison of internet addiction level of sports science faculty students in accordance with some variables. Pakistan Journal of Medical &Amp; Health Sciences, 15(6), 1669–1672. https://doi.org/10.53350/pjmhs211561669
Durmuş, İ. (2020). Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinin genç bireylerin yaşam tarzları ile girişimcilik niyetleri açısından incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1731-1749. https://doi.org/10.33206/mjss.565309
Eccles, J.S., Barber, B.L., Stone, M., ve Hunt, J. (2003). Extracurricular activities and adolescent development. Journal of Social Issues, 59(4), 865–889. https://doi.org/10.1046/j.0022-4537.2003.00095.x
Ekinci, N.E., Karaali, E., Parcali, B., Süner, A., ve Satılmış, S.E. (2021). COVID-19 pandemic, loneliness and digital game addiction. Pakistan Journal of Medical & Health Sciences, 15(7), 2175-2179. Article 1503203
Ekinci, N.E., Yalçın, I., ve Ayhan, C. (2019). Analysis of loneliness levels and digital game addiction of middle school students according to various variables. World Journal of Education, 9(1), 20-27. https://doi.org/10.5430/wje.v9n1p20
Ekinci, N.E., Yalçın, İ., ve Soyer, F. (2017a). Digital game addiction level of high school students in Turkey. Acta Kinesiologica, 11(2), 98-103. Retrieved from: http://actakinesiologica.com/wp-conte...
Ekinci, N.E., Yalçin, I., Özer, Ö., ve Kara, T. (2017b). An Investigation of the digital game addiction between high school students. International Journal of Human Sciences, 14(4), 4989-4994. Retrieved from: https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/4936
Gilanlıoğlu, E., ve Öze, N. (2020). Dijital tüketim kültürünün hegemonyası ve serbest zaman. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 4(3), 185-202. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejnm/issue/56645/731425
Gökçe, H., ve Orhan, K. (2011). Serbest Zaman Doyum Ölçeğinin Türkçe geçerlilik güvenirlik çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 22(4), 139-145. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbd/issue/16383/171376
Gül, M.E. (2019). Kültür endüstrisi ürünü olarak dijital oyunlar: Playerunknown’s battlegrounds (Pubg) oyunu örneği. International Journal of Cultural and Social Studies, 5(2), 448-465. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjcss/issue/51161/643425
Gümüş, H., Işık, Ö., Karakullukçu, Ö., ve Yıldırım, İ. (2014). Ortaöğretim kurumlarında serbest zaman fiziksel aktivite kısıtlayıcıları. International Journal of Sport Culture and Sciences, 2(Special Issue), 814-825. https://doi.org/10.14486/IJSCS152
Güney, K. (2019). Seyahat acentası çalışanlarının serbest zaman doyumları ile iş ve yaşam doyumlarının etkileşimi. Yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Hawi, N.S., ve Samaha, M. (2016). To excel or not to excel: Strong evidence on the adverse effect of smartphone addiction on academic performance. Computers & Education, 98, 81-89. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2016.03.007
Hazar, E., ve Hazar, Z. (2019). Üniversite Öğrencileri için Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği (uyarlama çalışması). Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 308-322. https://doi.org/10.25307/jssr.652854
Hazar, Z. (2019). An analysis of the relationship between digital game playing motivation and digital game addiction among children. Asian Journal of Education and Training, 5(1), 31-38. https://doi.org/10.20448/journal.522.2019.51.31.38
Hazar, Z., ve Hazar, M. (2017). Çocuklar için dijital oyun bağımlılığı ölçeği. International Journal of Human Sciences, 14(1), 204-216. Erişim adresi: https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/4387
Hazar, Z., Tekkurşun-Demir, G., ve Dalkıran, H. (2017). Ortaokul öğrencilerinin geleneksel oyun ve dijital oyun algılarının incelenmesi: Karşılaştırmalı metafor çalışması. Spormetre, 15(4), 179-190. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000334
Irmak, A. Y., ve Erdogan, S. (2015). Digital game addiction among adolescents and young adults: A Current overview. Turkish Journal of Psychiatry, 27(2), 1-10. https://doi.org/10.5080/u13407
Irmak, A. Y., ve Erdoğan, S. (2016). Ergen ve genç erişkinlerde dijital oyun bağımlılığı: Güncel bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 27(2), 128-137. Erişim adresi: https://www.turkpsikiyatri.com/PDF/C27S2/07.pdf
Islam, M.I., Biswas, R.K., ve Khanam, R. (2020). Effect of internet use and electronic game-play on academic performance of Australian children. Scientific Reports, 10(1), 1-10. https://doi.org/10.1038/s41598-020-78916-9
Jeong, E.J., Kim, D.J., ve Lee, D.M. (2017). Why do some people become addicted to digital games more easily? A study of digital game addiction from a psychosocial health perspective. International Journal of Human–Computer Interaction, 33(3), 199-214. https://doi.org/10.1080/10447318.2016.1232908
Kalkan, T., ve Güzel, P. (2018). Serbest zaman etkinlikleri kapsamında bireylerin sosyal ilişkilerinde kararlılık ve sosyalleşme düzeylerinin incelenmesi: Oryantiring örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(4), 175-180. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cbusbed/issue/41981/448936
Kanat, S. (2019). The relationship between digital game addiction, communication skills and loneliness perception levels of university students. International Education Studies, 12(11), 80-93. https://doi.org/10.5539/ies.v12n11p80
Kavlak, M., Sarılır, A.İ., ve Tönbol, B. (2022). Dijital oyun bağımlılığı yalnızlığı tetikler mi? Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 1-13. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/neueefd/issue/70889/1117767
Khan, M.A., Shabbir, F., ve Rajput, T.A. (2017). Effect of gender and physical activity on internet addiction in medical students. Pakistan Journal of Medical Sciences, 33(1), 191-194. https://doi.org/10.12669/pjms.331.11222
Kır, İ. (2007). Yükseköğretim gençliğinin boş zaman etkinlikleri: KSÜ örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 307-328. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/firatsbed/issue/6324/84522
Lin, C.H., Lin, S.L., ve Wu, C.P. (2009). The Effects of parental monitoring and leisure boredom on adolescents' internet addiction. Adolescence, 44(176), 993-1004. Article 20432612
Mutz, M., Reimers, A.K., ve Demetriou, Y. (2021). Leisure time sports activities and life satisfaction: Deeper insights based on a representative survey from Germany. Applied Research in Quality of Life, 16(5), 2155-2171. https://doi.org/10.1007/s11482-020-09866-7
Orak, M.E., Üzüm, H., ve Yılmaz, E. (2021). Üniversite öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı düzeylerinin belirlenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 279-293. https://doi.org/10.25307/jssr.961293
Özdemir, S. (2014). 5-6 yaş grubu çocukların serbest zaman etkinliklerindeki oyun ve oyuncak tercihlerinin incelenmesi. Journal of Educational Science, 2(2), 1-15. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jedus/issue/16125/168707
Öztaş, İ. (2018). Farklı kurumlarda çalışan memurların serbest zaman doyum ve mutluluk düzeylerinin belirlenmesi (Kırıkkale ili örneği). Yüksek lisans tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
Sağlam, M., ve Topsümer, F. (2019). Üniversite öğrencilerinin dijital oyun oynama nedenlerine ilişkin nitel bir çalışma. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 32, 485-504. https://doi.org/10.31123/akil.617102
Sarı, İ., ve Kaya, E. (2016). Serbest zamanı tatmini okul başarısını artırır mı? Üniversite öğrencilerinin serbest zaman tatmini ve genel not ortalaması arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 11-17. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/inubesyo/issue/28566/304797
Savcı, M., Ercengiz, M., Yıldız, B., Griffiths, M., ve Aysan, F. (2022). Can risky behaviors, gaming addiction, and family sense of coherence accurately classify gender among university students?. Current Psychology, 41(11), 7522-7531. https://doi.org/10.1007/s12144-020-01284-0
Seki, T., ve Kurnaz, M.F. (2022). Bireylerin dijital bağımlılıkları ile yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir meta-analiz çalışması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 45, 24-34. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.991723
Serdar, E., ve Mungan-Ay, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin katıldıkları serbest zaman etkinliklerinden tatmin olma ve algılanan özgürlük düzeylerinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(2), 34-44. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/340384
Soyöz-Semerci, Ö., ve Balcı, E.V. (2020). Lise öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı üzerine bir alan araştırması: Uşak örneği. Journal of Humanities and Tourism Research, 10(3), 538-567. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/johut/issue/58642/846760 Sönmezoğlu, U., Polat, E., ve Aycan, A. (2016). Gençlik merkezi üyeleri ve bazı değişkenlere göre serbest zaman tatmin düzeyleri. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Özel Sayı 1), 219-229. https://doi.org/10.14486/IJSCS91
Tabachnick, B.G., ve Fidell. L.S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
Thomée, S., Lissner, L., Hagberg, M., ve Grimby-Ekman, A. (2015). Leisure time computer use and overweight development in young adults–a prospective study. BMC Public Health, 15(1), 1-14. https://doi.org/10.1186/s12889-015-2131-5
Toker, S., ve Baturay, M.H. (2016). Antecedents and consequences of game addiction. Computers in Human Behavior, 55, 668-679. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.10.002
Tukel, Y. (2020). Investigation of the relationship between smartphone addiction and leisure satisfaction of university students. International Journal of Technology in Education and Science, 4(3), 218-226. https://doi.org/10.46328/ijtes.v4i3.108
Türk Dil Kurumu. (2022). Güncel Türkçe sözlük. Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 05.06.2022.
Wang, W.C. (2019). Exploring the relationship among free-time management, leisure boredom, and internet addiction in undergraduates in Taiwan. Psychological Reports, 122(5), 1651-1665. https://doi.org/10.1177/0033294118789
Yeşilay (2022). Bağımlılık nedir? Erişim Adresi: https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/bagimlilik-nedir/
Yıldız, K., Güzel, P., ve Esentaş, M. (2020). Factors directing individuals to computer games in the process of evaluating recreational activities. Physical Culture and Sport, 88(1), 31-40. https://doi.org/10.2478/pcssr-2020-0023
Yılmaz, R., ve Karaoğlan-Yılmaz, F.G. (2015). Üniversite öğrencilerinin çevrimiçi oyun bağımlılıkları ile yalnızlık ve depresyon eğilimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi I. Uluslararası Eğitimde ve Kültürde Akademik çalışmalar Sempozyumu bildiriler kitabı içinde, 13-15 Eylül, Mersin
Yiğit, İ. (2018). Üniversite topluluklarında rekreatif faaliyetlere katılan bireylerin serbest zaman tatmin düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.