Çanakkale'ye Asker İhracının İlk Günleri ve İstanbul'da Okullara Yansımaları

Bu çalışma Çanakkale Kara Muharebelerinin ilk günlerinin, İstanbul’da okullara yansımalarını ortaya çıkarması açısından betimsel bir araştırmadır. Araştırma da veri toplamak için merkezi arşiv kayıtları -Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Daire Başkanlığı (ATASE), Kızılay Arşivi- taranmıştır. Ulaşılan Osmanlıca belgeler araştırmacı tarafından günümüz Türkçesine aktarılmıştır. Aynı zamanda konuya ilişkin Türkçe literatür taraması yapılmıştır. Çanakkale’ye asker ihracının ilk günü olan 25 Nisan 1915 tarihi itibariyle cephede yaralanan asker sayısında ciddi artış yaşanmış ve bu yaralı askerlerin tedavi edilmesi ciddi bir sorun olarak ortaya çıkmıştır. Bu amaçla yaralı askerler vapurlarla İstanbul’a taşınmış ve okul binaları bu askerlerin tedavisi için hastane haline getirilmiştir. Birçok okulun eğitim-öğretim faaliyetleri bu sebeple aksamıştır

Anahtar Kelimeler:

Eğitim, Türk Eğitim Tarihi, Çanakkale Cephesi, İstanbul

The First Days of Military Landing to Dardanelles, and İts İmpact on Schools in İstanbul

This is a descriptive study intended to reveal the effects of the first days of the Battle of Gallipoli on schools in Istanbul. To collect data for the research, central archive records of the Ottoman Archives of the Prime Minister’s Office (BOA), General Staff Department of Military History and Strategic Research (ATASE) have been searched. Documentation in Ottoman Turkish has been translated into contemporary Turkish by the researcher. At the same time, literature in Turkish language related to the subject has also been searched. On April 25, 1915, which marks the first day of the Gallipoli landing, there was a significant increase in the number of injured soldiers and the treatment of these soldiers was a pressing matter. For this purpose, wounded soldiers were transported to Istanbul on ships, and school buildings turned into hospitals for the treatment of these soldiers. For this reason educational activities at many schools were hindered

Keywords:

Education, Turkish Education History, Çanakkale Front, İstanbul,

PDF

___

Akgün, Seçil Karal- Murat Uluğtekin, Hilal-i Ahmerden Kızılaya, Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık ve Tic. İşl., Ankara 2002.
Albayrak, Muzaffer -Tuncay Yılmazer, Sorularla Çanakkale Muharebeleri-1, Yeditepe Yayıne- vi, İstanbul 2007.
Aray, Suat, Bir Galatasaraylının Hatıraları, TCDD Basımevi, İzmir 1959.
Baycan, Nusret, I. Dünya Harbinde Türk Harbi Çanakkale Cephesi 25 Nisan 1915 Arıburnu Çıkarması 27. Piyade Alayının Karşı Taarruzu: 19. Tümenin Bu Karşı Taarruzu Des- teklemesi, Stratejik ve Taktik Sonuçlar Serisi No:4, Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Ankara 1976.
Birinci Dünya Harbince Türk Harbi V. Cilt. Çanakkale Cephesi Harekâtı 1. Kitap (Haziran 1914-25 Nisan 1915), Genelkurmay Basımevi, Ankara 1993.
Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi 5. Cilt Çanakkale Cephesi 2. Kitap Amfibi Harekât, Ge- nelkurmay Basımevi, Ankara 1978.
Erdemir, Lokman, Çanakkale Muharebe Meydanlarından İstanbul Hastanelerine: Sağlık Hiz- metleri, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012/1, Sayı 15.
Erdemir, Lokman, Çanakkale Savaşı Sırasında İstanbul Hastanelerinde İlk Sağlık Hizmetleri ve Şehitlerin Defni, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17:1 (2012).
Erdemir, Lokman, Çanakkale Savaşı Siyasi, Askeri ve Sosyal Yönleri, Gökkubbe Yayınevi, İs- tanbul 2009.
Mahmut Sabri Bey, Seddülbahir Muharebesi ve 26. Alay 3. Tabur Harekatı, Çanakkale Hatıra- ları 3. Cilt, Arma Yayınları, İstanbul 2005.
Oglander, C. F. Aspinall, Büyük Harbin Tarihi Çanakkale Gelibolu Askeri Harekatı: Seferin Başlangıcından 1915 Mayısına Kadar, Arma Yayınları, (haz. Metin Martı), İstanbul 2005.
Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti 1335 (1919) Senesinde Münakıd (kabul olunmuş) Hilal-i Ahmer Meclis-i Umumisi Heyet-i Muhteremesine Takdim Edilen 1330 (1914) - 1334 (1918) Senelerine Ait Merkez-i Umumi Raporu, Matbaa-i Orhaniye, İstanbul 1335 (1919).
Özbay, Kemal, Türk Asker Hekimliği Tarihi ve Asker Hastaneleri, Cilt 1, Yörük Basımevi, İs- tanbul 1976.
Sabah, İsmail, Çanakkale Savaşlarının Eğitim Kurumuna Etkisi (1914-1916), Çanakkale On- sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale 2013.
Sanders, Liman von, Türkiyede Beş Sene, (çev. Osmanlı Genel Kurmayı Askeri Tarih Encüme- ni Tercüme Heyeti), (Yay. haz. Muzaffer Albayrak), 3. Baskı, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2007.
Sayılır, Burhan, Türk Kurmay Subaylarının Gözüyle Çanakkale Savaşı, Salyangoz Yayınları, İstanbul 2006.
Steel, Nigel-Peter Hart, Gelibolu Yenilginin Destanı, (çev. Mehmet Harmancı), Sabah Kitapları, İstanbul 1996.
Thomazi, A., Çanakkale Deniz Savaşı, (çev. E. Korgeneral Hüseyin Işık), Genelkurmay Bası- mevi, Ankara 1997.