Çanakkale Savaşlarını Anlatan İlk Tiyatro Eseri: Yirmisekiz Kânunuevvel

Edebiyatımızın tarihî olaylara gereken ilgiyi gösterdiği söylenemez. Bu durumgünümüzde telafi edilmeye çalışılsa da, sıcağı sıcağına yazılan eserler birçokyönden önemlidir. Anlatılan olayların kendi devrinde nasıl göründüğü, toplumunbu olayları nasıl algıladığı gibi birçok bilgi, hem dünü hem de bugünüdeğerlendirmek açısından önemlidir. Bu tip eserlerde fikir sanatın önünde olur.Çünkü böyle zamanlarda “şuur” edebî eserin en önemli yazılma gerekçesidir.Mithat Cemal’in kaleme aldığı Yirmisekiz Kânunuevvel gibi, devrini yansıtaneserleri bu açıdan öncelikli görmek gerekir. Bu eserler, belki sanata pek fazlakatkı yapmazlar ama hayatın farklı yönlerine birçok bilgi taşıdıkları da şüphesizdir.

Anahtar Kelimeler:

Mithat Cemal, Çanakkale, Çanakkale Savaşları, Tiyatro

It cannot be claimed that our literature shows the necessary interest in historical events. Today even if it is attempted to compensate for this situation, works in the heat of the moment are significant in many ways. Much information as to how events described in their respective periods look and how these events are perceived by society is significant to assess both past and present. In works of this type, idea is ahead of art because in this time “consciousness” becomes the most important justification of a literary work. In this sense, we must give priority to such works reflecting their period, like the one penned by Mithat Cemal Yirmisekiz Kânunuevvel. Perhaps these works do not contribute to art but doubtlessly, they carry a lot of information to different aspects of life

Keywords:

Mithat Cemal Çanakkale, Gallipoli Battle, Theatre, Yirmisekiz Kânunuevvel,

PDF

___

Akkanat, Cevat, Çanakkale Savaşları ve İstanbul, Yarımada Yayınları, İstanbul 2008.
Çakır, Ömer, Türk Şiirinde Çanakkale Muharebeleri, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Ya- yınları, Ankara 2004.
Enginün, İnci, Çanakkale Zaferinin Edebiyata Aksi, Türklük Araştırmaları, Sayı: 2, 1987, s.111-129.
Göktürk, Halil İbrahim, Mithat Cemal Kuntay, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1987.
Gövsa, İbrahim Alâettin, Çanakkale İzleri-Anafartaların Müebbet Kahramanına-, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara, 1993.
Kolcu, Hasan, Çanakkale Zaferi ve Mithat Cemalin Bir Eseri, Yedi İklim, Cilt:4, Sayı:36, 1993, s.71-72.
Kolcu, Hasan, Yirmisekiz Kânûn-ı Evvel, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1999.
Kolcu, Hasan-Yavaş Gürkan, Çanakkale Savaşlarını Konu Alan İki Manzûm Tiyatro Oyunu: Yirmisekiz Kânûn-ı Evvel ve Pây-ı Tahtın Kapısında, Çanakkale I, Savaşı ve Tarihi, İstan- bul Büyükşehir Belediyesi Tarih Araştırmaları Serisi-II, İstanbul 2006, s.315-327.
Mithat, Cemâl, Yirmisekiz Kânunuevvel, Matbaa-i Osmaniye, İstanbul, 1334/1918.
Ortaç, Yusuf Ziya, Bir Varmış Bir Yokmuş-Portreler, Yeni Matbaa, İstanbul 1960.
Ötügen, Melike Nur, Edebiyatımızda Çanakkale Savaşları, Yağmur Yayınları, İstanbul 2007.
Şengül, Abdullah, Konusunu Türk Tarihinden Alan Dramalar Başlangıçtan Cumhuriyete Kadar- Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum (Basılmamış doktora tezi) 1998.
Şengül, Abdullah, Cumhuriyet Döneminde Tarihî Tiyatro, Alp Yayınları, Ankara 2008.
Töre, Enver, II. Meşrutiyet Tiyatrosu-Temalar, Dijital Sanat Yayıncılık, İstanbul 2010.
Yahya Kemal, Edebiyatımız Niçin Cansızdır? Edebiyata Dair, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayın- ları, İstanbul 1990, s. 145-150.
Yalçın, Alemdar, II. Meşrûtiyette Tiyatro Edebiyatı Tarihi, Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara 1985.
Ziya Gökalp, Yeni Hayat Doğru Yol, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1976.