OECD Ülkelerinde Sosyal Yardımların Yoksulluk Üzerine Etkisi

Yoksulluk günümüzde ekonomik, sosyal ve siyasal birçok olumsuzluğa yol açan sorunların başında gelmektedir. Bu nedenle yoksulluğu önleyici tedbirlerin alınması, yoksulluğun yol açtığı ya da yol açacağı olumsuzlukların giderilmesi gerekmektedir. Sosyal yardımlar ise yoksulluğa bağlı sorunlarla mücadelede hemen hemen tüm toplumlarda yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biridir. Sosyal yardımlar genel olarak yoksul kesimin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik devlet tarafından yapılan ayni ve nakdi yardımları ifade etmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, OECD ülkelerinde sosyal yardım harcamalarının yoksulluk üzerindeki etkisini ortaya koymaya yöneliktir. Çalışmada, Türkiye’nin de içinde bulunduğu 36 OECD ülkesinin 2000-2018 yılları arasında sosyal harcamaları/GSYİH oranı ile yoksulluk göstergesi olarak milli gelirden en düşük pay alan %20’lik grup veri seti kullanılmıştır. Analizde birinci nesil birim kök testleri Im, Peseran, ve Shin 2003 , Maddala ve Wu 1996 , Choi 2001 uygulanmış, ikinci nesil birim kök testlerinden CADF testi ile durağanlık test edilmiş, değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkiye gösterebilmek amacıyla Westerlund ve Edgerton 2007 tarafından geliştirilen LM Bootstrap Panel Eşbütünleşme testinden yararlanılmıştır. Uzun dönem katsayı tahminleri FMOLS ile yapıldıktan sonra, kısa dönem ilişkiler için hata düzeltme modeli uygulanmıştır. Son aşamada Dumitrescu ve Hurlin 2012 Nedensellik analizi uygulanmıştır. Analiz sonucunda sosyal yardımlar ile yoksulluk arasında çift yönlü anlamlı bir ilişkiye ulaşılmıştır. Sosyal yardım harcamaları artarken yoksulluk azalmakta, sosyal yardım harcamaları azalırken yoksulluk artmaktadır. Ele alınan ülkeler içinde, sosyal yardım harcamaları/GSYİH değişkeninin yoksulluğu azaltmada yüksek etkili olduğu ve ilk sıralarda yer alan ülkeler sırasıyla; Japonya, İsveç, İsviçre, İzlanda, Danimarka ve Avusturya’dır. Sosyal yardım harcamaları/GSYİH değişkeninin yoksulluğu azaltmada düşük etkili olduğu ülkeler ise; Slovenya, Slovak Cumhuriyeti, Türkiye, Meksika ve Litvanya olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Yoksulluk, Sosyal Yardımlar, Panel Veri Analizi

Effect of Social Spending on Poverty in Oecd Countries

Poverty is the leading problem that causes many economic, social and political issues. Therefore, measures to prevent poverty should be taken and the problems which are caused or will be caused by poverty should be alleviated. Social aids are one of the most widespread methods generally used by almost every society to fight the problem related to poverty. Social aids generally refer to goods and cash aids made by the state to meet the needs of the poor. The main aim of this study is to reveal the impact of social spending on poverty in OECD countries. In the study, the dataset of 36 OECD countries including Turkey for the years of 2000-2018 is used, which includes the data for social expenditure/GDP rate and as an indicator for poverty the %20 group which gets the least share from national income. In the analysis, the first generation unit root tests Im, Peseran, and Shin 2003 , Maddala and Wu 1996 , Choi 2001 were applied, one of the second generation unit root that the CADF test is used to test stationarity, and the LM Bootstrap Panel Cointegration test which developed by Westerlund and Edgerton 2007 is used to determine the long-term relationship between variables. After longterm coefficient estimates were made with FMOLS, error correction model was applied for short-term relationships. At the last stage, Dumitrescu and Hurlin 2012 Causality analysis was applied. As a result of the analysis, a statistically significant two-way relationship between social expenditures and poverty is found. Poverty decreases as welfare spending increases, poverty increases as welfare spending decreases. Among the countries studied, Japan, Sweden, Switzerland, Iceland, Denmark and Austria takes place near the top where the social expenditure/GDP variable have a high impact on poverty reduction. The main countries where the impact of social expenditure/GDP variable is low in poverty reduction are Slovenia, Slovak Republic, Turkey, Mexico and Lithuania

Keywords:

Poverty, Social Expenditure, Panel Data Analysis,

PDF

___

Ak, M. (2016). Toplumsal Bir Olgu Olarak Yoksulluk, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (54), ss. 296-306.
Aktan, C. C. (2002). Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Hak-İş Konfederasyonu Yayınları, 2-5.
Aydın, M. K. ve Çakmak, E. E. (2017). Sosyal Devletin Temelleri, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), ss. 1-19.
Breitung, J. (2005). A Parametric Approach to the Estimation of Cointegration Vectors In Panel Data. Econometric Reviews, 24(2), 151-173.
Breusch, T. S., & Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and its Applications to Model Specification Tests in Econometrics. Rewiev of Econometric Studies, 47(1), 239-253.
Brizon, P. (1977). Emeğin ve Emekçilerin Tarihi, Onur Yayınları, Ankara.
Choi, I. (2001). Unit Root Tests for Panel Data, Journal of International Money and Finance, 20(1), ss. 249-272.
Çam, Y., (2017). Sosyal Devlet Anlayışının Maliye Politikaları Kapsamında Değerlendirilmesi, Cumhuriyet Üniversitesi, SBE, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
Dumanlı, R. (1996). Yoksulluk ve Türkiye’deki Boyutları, DPT Uzmanlık Tezi, Haziran, Ankara.
Dumitrescu, E. I., & Hurlin, C., (2012). Testing for Granger Non-Causality in Heterogeneous Panels, Economic Modelling, 29(4), pp. 1450-1460.
Gafar, J. (2004). Income Distribution, Inequalit and Poverty During Economic Reforms in Guyana, The Journal of Developing Areas, 38(1), pp. 55-77.
Gücenmez, T. ve Bedir, E., (2019). Ekonomik ve Sosyal Politikalara Farklı Bir Bakış: Üçüncü Yol, Kamu İş Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 3, ss. 63-83.
Gül, S. S., (2000). Yeni Sağ Sosyal Güvenlik Anlayışının Tarihsel Bağlantıları: İngiltere ve Türkiye Örnekleri, AÜ Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 40, 3-4, ss. 51-66.
Güler, M. A., (2020). Birikim ve Düzenleme Ekseninde Sosyal Devletin Dönüşümü, Gazi Üniversitesi, SBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Gümüş, İ. (2018). Tarihsel Perspektifte Refah Devleti: Doğuş, Yükseliş ve Yeniden Yapılanma Süreci, Journal of Political Administrative and Local Studies, 1(1), ss. 33-66.
Gündoğan, N., (2008). Türkiye’de Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele, Ankara Sanayi Odası Yayınları, ss. 42-56.
Güran, T. (2011). İktisat Tarihi, Der Yayınları, İstanbul
Hadri, K. (2000). Testing for Stationarity in Heterogeneous Panels. Econometrics Journal, 3(1), ss. 148-161. http://www.nationalarchives.gov.uk/pathways/citizenship/brave_new_world/wel fare.htm#:~:text=TheBeveridgeReportaimedto,theretiredandthewidowed. (Erişim Tarihi: 05.03.2021). https://data.oecd.org/socialexp/social-spending (Erişim Tarihi. 10.01.2021). https://databank.worldbank.org/ (Erişim Tarihi: 10.01.2021).
Im, K. S., Peseran, M., & Shin, Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels, Journal of Econometrics, 115(1), ss. 53-74.
İncedal, S., (2013). Türkiye’de Yoksulluğun Boyutları: Mücadele Politikaları ve Müdahale Araçları, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi, Ankara.
Koçbulut, Ö. Altıntaş, H., (2016). İkiz Açıklar Ve Feldstein-Horioka Hipotezi: OECD Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Panel Eşbütünleşme Analizi, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 48, Temmuz-Aralık, ss. 145-174.
Koray, M. (2018). Sosyal Politika, İmge Kitabevi, Ankara.
Kovancı, O., (2002). Kapitalizm, Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadelede Tarihsel Bir Deneyim: İngiliz Yoksul Yasaları, AÜ, SBE, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Kurşun, A. ve Rakıcı, C., (2016). Sosyal Refah Devletinin Tarihi Süreci ve Günümüz Bazı Refah Devletlerinin Değerlendirilmesi, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 2(2), ss. 135-136.
Levin, A., Lin, C.-F., & Chu, C.-S. (2002). Asymptotic and Finite Sample Properties, Journal of Econometrics, (108), ss. 1-24.
London, J. (1973). Uçurum İnsanları, Arat Yayınevi, İstanbul.
Maddala, G. S., & Wu, S. (1999). A Comparative Study of Unit Root Tests With Panel Data and a New Simple Test, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Special Issue, 61(1), pp. 631-632.
Marks, G. N. (2005). Income Poverty, Subjective Poverty and Financial Stress, Melbourne Institute of Applied Economic and Social Research, Melbourne.
OECD, (2018). Sendikalaşma ve Toplu İş Sözleşmesi İstatistikleri, Ankara.
Özmen, Z., (2017). Avrupa’da Sosyal Güvenlik Sisteminin Finansmanı: Farklı Refah Devletleri Üzerine Bir İnceleme, Karabük Üniversitesi SBE Dergisi, 7 (2), ss. 600-620.
Pesaran, M. H., & Yamagata, T. (2008). Testing Slope Homogeneity in Large Panels, Journal Of Econometrics, 142(1), ss. 50-93.
Swamy, P. (1970). Efficient Inference in a Random Coefficient Regression Model, Econometrica Journal of The Econometric Society, 38(1), ss. 11-323.
Şenkal, A. (2005). Küreselleşme Sürecinde Sosyal Politika, Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti, Kocaeli.
Taş, Y. Ve Özcan, S. (2012). Türkiye’de ve Dünyada Yoksulluk Üzerine Bir Araştırma, Session 3D: Büyüme ve Gelişme, III. International Conference on Eurasion Economies, ss. 423-430.
TDK, (2021). Türk Dil Kurumu Sözlükleri, http://sozluk.gov.tr/?q=YOKSUL&aranan= adresinden alınmıştır (Erişim Tarihi: 13.02.2021).
Temiz, H. E., (2008). Dünyada Kronik Yoksulluk ve Önleme Stratejileri, Çalışma ve Toplum Dergisi (17), ss. 61-100.
TÜİK. (2021). Haber Bülteni. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sosyal- Koruma-Istatistikleri-2019-33668 adresinden alınmıştır (Erişim Tarihi: 13.02.2021).
UNDP, (2019). Gbal Multidimensional Poverty Index Iluminating Inequalties. 1. United Nations Development Programme and Oxford Poverty and Human Development Initiative.
Westerlund, J. & Edgerton, D. (2007). A Panel Bootstrap Cointegration Test, Economic Letters, 97(3), ss. 185-190.
Yıldırım, K., Mercan, M., Kostakoğlu, S. F., (2013). Satın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Test Edilmesi: Zaman Serisi ve Panel Veri Analizi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Aralık, 8(3), ss. 75- 95.