TEVFİK PAŞA HÜKÜMETİ'NİN ANADOLU İLE UZLAŞMA ARAYIŞI VE BİLECİK BULUŞMASININ BASINDAKİ YANSIMALARI

1920 Yazında Sevr Antlaşması'nı Osmanlı Hükümeti'ne imzalatmayı başaran İtilaf Devletleri, antlaşmanın Ankara Hükümeti'nce de kabulünün sağlanmasını istiyorlardı. Damat Ferit Paşa Hükümeti'nin Anadolu üzerinde yürüttüğü sertlik yanlısı politikadan bir sonuç alamadığı görülmüş, üstelik Yunan Ordusu'nun Anadolu'daki ilerleyişi de milliyetçilerce durdurulmuştu. Bu durumda İtilaf Devletleri, antlaşmayı Anadolu'daki milliyetçilere de kabul ettirebilmek için yeni bir arayışa yöneldiler. Padişah Vahdettin üzerinde baskı kurarak Damat Ferit Paşa Hükümeti'nin istifasını, yerine Tevfik Paşa Hükümeti'nin kurulmasını sağladılar. İstanbul- Anadolu uzlaşmasını sağlamak amacıyla iş başına getirilen Tevfik Paşa Hükümeti, 3 Aralık 1920'de, Ahmet İzzet Paşa başkanlığında kurulan bir heyeti Anadolu'ya gönderdi. Heyet 5 Aralık'ta Bilecik'te Ankara Heyeti ile bir araya geldi. Mustafa Kemal'in ustaca yaptığı bir manevra ile heyet Ankara'ya götürüldü ve alıkondu. Böylece İstanbul'un Anadolu ile uzlaşma çabası daha baştan başarısız kılındı. Heyet Ankara'da iken Ankara basını, Mustafa Kemal'in düşünceleri doğrultusunda yayın yaparken, İstanbul basını gerçeği yansıtmayan söylentilere dayalı haberler verdi. Heyet, Londra Konferansı günlerinde sessiz sedasız İstanbul'a geri döndü.

TEVFİK PASHA GOVERNMENT'S RECONCİLİTİON QUENTS WİTH ANATOLİA AND REFLECTİONS OF BİLECİK MEETİNG ON PRESS (1920)

Allied powers who had succeeded in getting Treaty of Sevres signed to Ottoman Government in the summer of 1920 demanded that acceptance of the treaty by Ankara government be procured, as well. It had been seen that Damat Ferit Pasha government had not obtained any result from rigoristic policy which had been conducted over Anatolia by Damat Ferit Pasha government and, furthermore, gaining ground of Greek Army across Anatolia had been stopped by nationalists. In this case, Allied Powers turned towards a new quest in order to be able to get the treaty accepted to the nationalists, too. By putting the pressure on Sultan Vahdettin (Mehmed VI), Allied Powers procured the resignation of Damat Ferit Pasha government and, instead, that Tevfik Pasha government be formed. Put into power in order to compromise Istanbul-Anatolia reconciliation, Tevfik Pasha Government sended a commitee which had been established under the chairmanship of Ahmet İzzet Pasha to Anatolia on 3rd December, 1920. The commitee met with Ankara committee on 5th December in Bilecik. Through a manoeuvre by Mustafa Kemal Pasha, the committee was taken to Ankara and detained. Thus, reconciliation effort of İstanbul with AnatoliaV. İnternet Kaynaklarıwww.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44423/dunya-miras-listesi.html was made unsuccessful from the very beginning. When the committee was in Ankara, while Ankara press was making news in line with Mustafa Kemal's thoughts, İstanbul press was giving rumour-based news which did not reflect the truth. The committee returned in a quiet and retiring way to İstanbul during the days of London Conference.

PDF

___

I. Süreli Yayınlar Akşam, Alemdar, Anadolu'da Yeni Gün, Hakimiyet-i Milliye, İleri, Peyam-ı Sabah, Vakit
Ahmet İzzet Paşa, Feryadım, C.2, Atlas & Nehir İletişim, İstanbul, 1993.
ATATÜRK, Gazi Mustafa Kemal Nutuk, II.C, (1920-1927), TTK Basımevi, Ankara 1984.
AYIŞIĞI, Metin, Mareşal Ahmet İzzet Paşa (Askeri ve Siyasi Hayatı), TTK Basımevi Ankara, 1997.
ŞIMŞIR, Bilal N., İngiliz Belgelerinde Atatürk (1919-1938), C.2, Nisan-Aralık 1920, TTK Basım Evi Ankara, 2000.
ÇETIN, Nurten, Son Sadrazam Ahmet Tevfik Paşa, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 2015.
KADRI, Hüseyin Kazım, Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e Hatıralarım, Haz. İsmail Kara, İletişim Yayınları, İstanbul, 1991.
İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal, Son Sadr-ı Azamlar, İstanbul, Dergâh Yayınları, İstanbul, 1982.
ÖZTOPRAK, İzzet, Kurtuluş Savaşı'nda Türk Basını (Mayıs 1919-Temmuz 1921) Türkiye İş Bankası Kültür yayınları Ankara 1981.
TANSEL, Selahattin, Mondros'tan Mudanya'ya III.C, Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1978.
SONYEL, Salahi R., Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış politika II, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1986
AYTEPE, Oğuz, "Millî Mücadele'de Bilecik Görüşmesi", Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S 33-34, Mayıs-Kasım 2004, ss., 25-30.
BIYIKLIOĞLU, Tevfik, "Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Hukuki Statüsü ve İhtilalci Karakteri", Belleten, XXIV/96 (1960) ss., 637-663.
YAMAN, Ahmet Emin, "İstanbul'un Ankara'ya Yaklaşma Deneyimi: Bilecik Görüşmesi", Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara,1994 ss., 2755- 2771.