ORTA ASYA ENERJİ KAYNAKLARI VE ENERJİ BAĞLAMINDA ABD’NİN ORTA ASYA POLİTİKASI

Amerika Birleşik Devletleri’nin enerji politikası, her şeyden önce küresel bir boyuta sahiptir; enerji arzının artırılması ve kaynakların çeşitlendirilmesi bu politikanın temelini oluşturmaktadır. Farklı kaynaklardan dünya enerji piyasasına giriş yapan her ilave enerji (doğal gaz ve petrol) kaynağı, aynı zamanda ABD’nin kendi enerji güvenliğini de artırmaktadır. Bundan dolayı hem Amerikan hem de dünya enerji talebine cevap verebilecek hertürlü kaynak (özellikle Orta Asya bölgesindeki rezervler) çeşitliliğinin ve enerji türünün sağlanması, ABD’nin stratejik hedefi haline getirilmiştir. Günümüzde ABD, kendi enerji güvenliğini ve küresel ekonomik sistemin sürekliliğini kazanmak amacıyla, dünyanın en önemli petrol ve doğal gaz üreticisi ülkeleriyle yakın işbirliği içerisindedir. Bu ülkeler grubu içerisinde Orta Asya’nın yeni bağımsız cumhuriyetleri de yer almaktadır. Bu çalışmada Orta Asya enerji kaynakları incelenecek ve ABD’nin enerji bağlamında Orta Asya politikası ele alınacaktır
Anahtar Kelimeler:

Enerji, ABD, Orta Asya, Rusya, Çin

ENERGY RESOURCES OF CENTRAL ASIA AND U.S. CENTRAL ASIAN POLICY IN THE CONTEXT OF ENERGY

First of all, U.S. energy policy has a global dimension; increment in global supply and diversification of sources form the basis of this policy. Each of supplementary energy (natural gas and oil) sources which enter into the world energy market from different origins also augments the energy security of the United States itself. Thence, ensuring all kinds of source diversification (especially the reserves in the Central Asian region) and energy type which will meet both the U.S. and global energy demand has become the strategic goal of the United States. Today, the United States is in close cooperation with the world’s most important oil and natural gas producer countries with a view to ensure its own energy security and sustainability of the global economic system. The newly independent republics of Central Asia are among these country groups as well. This study will analyse the Central Asian energy resources and the U.S. policy towards Central Asia will be examined in the context of energy

___

“Водно-энергетическая проблема в Центральной Азии и политика России”, Православный Информационный Аналитический Портал , http://3rm.info/publications/1662-vodno-yenergeticheskaya-problema-v- centralnoj.html#, 31 января 2010.

“Туркменистан и Афганистан подписали рамочное соглашение по ТАПИ”, Интернет-газета Turkmenistan.ru, 05 September 2010.

Alexander Vershinin, “U.S. Urges Central Asia to Boost Gas Export Routes,” Associated Press, April 24, 2009.

Amanov, Shatlyk, ABD’nin Orta Asya Politikaları, Gökkubbe Yayınları, İstanbul 2007.

Amy Jaffe, in Gennadiy Chufrin, ed., The Security of the Caspian Sea Region, Oxford, UK: Oxford Univ. Press, 2001.

Bo Kong, An Anatomy of China’s Energy Insecurity and Its Strategies, Pacific Northwest National Laboratory, operated by Battelle for the United States Department of Energy, October 2005.

Braterskiy M. V., Politika SShA v Sredney Azii: itogi desyatiletiya, SShA-Kanada: ekonomika, politika, kultura, 2002, No:9.

Charles Fairbanks, The National Interest, Summer 2002, pp. 45-53.

CIA – The World Factbook, Ağustos 2010. Comprehensive http://www.policy.energy.gov/cnes.pdf, 12 Eylül 2004.

Discussion of China’s perceptions about impact of the 9/11 attacks on China’s oil security is based on “US ‘Attacks September 11’ Focusing on China’s Oil Security,” People’s Daily Online, Internet version, http://english.people.com.cn/english/200109/21/eng20010921_80742.html, September 24 2001.

Djekshenkulov A., Novıye nezavisimıye gosudarstva Sentralnoy Azii v mirovom soobshestve, Moskva, 2000, 223.

European Commission, “External Relations: The EU’s Relations with Kazakhstan,” 2006, http://ec.europa.eu/comm/external_relations/kazakhstan, October 24, 2009.

Heinrich Böll Foundation, “Global Energy Strategy”, www.boell- latinoamerica.org, 8 Kasım 2006.

Henry A. Kissinger, “Obama's Foreign Policy Challenge”, The Washington Post, Wednesday, April 22, 2009. ITAR-TASS, October 31, 2009.

Joshua Kucera, “Washington Seeks to Steer Central Asian States Toward South Asian Allies,” Eurasia Insight, April 28, 2006.

Kai Wegerich, “The New Great Game: Water Allocation in Post-Soviet Central Asia,” Georgetown Journal of International Affairs, Summer/Fall , pp. 117-123. Kenneth B. Medlock III and Amy Myers Jaffe, U.S. Energy Policy and Transportation, The James A. Baker III Institute For Public Policy, Rice University, May 2008.

Leila Fadel and Ernesto Londoño, “Risk-tolerant China investing heavily in Iraq as U.S. companies hold back”, Washington Post, http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/, July 2, 2010.

Richard Morningstar, “Center for American Progress: 2010 Outlook for

Eurasian Energy”, http://www.state.gov/s/eee/rmk/136141.htm, January 28, National Energy Strategy, Washington, ,