DIŞ TİCARET ÜZERİNDE ETKİSİ BULUNAN BAZI MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLERE YÖNELİK UYGULAMALI BİR TİCARET DENGESİ MODELLEMESİ: ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI

Bu çalışmada Türkiye ekonomisi üzerine kuramsal temelli bir ticaret dengesi modeli tahmin edilmeye çalışılmaktadır. 2003Q1 – 2018Q2 örneklem dönemini dikkate alan bulgularımız durağan nitelikli ticaret dengesi koşullarının beklentilerimize uygun bir şekilde elde edilebildiğini göstermektedir. Yurt içi reel gelirdeki artışlar ticaret dengesini kötüleştirirken, yurt dışı reel gelir artışı ticaret dengesini iyileştirmektedir. Ayrıca reel kurda meydana gelen gelişmelerin de ticaret dengesi üzerinde önemli etkilere sahip olduğu, bu bağlamda ulusal paranın yabancı para birimlerine karşı uzun dönemde reel olarak değerlenmesinin, ticaret dengesini kötüleştirdiği tespit edilmiştir. Uzun dönem ticaret dengesi ilişkisinden sapmaların yaklaşık %34’ünün bir gözlem dönemi içerisinde ortadan kalktığı gözlenmiştir.

AN APPLIED TRADE BALANCE MODELLING FOR SOME MACROECONOMIC VARIABLES THAT HAVE AN IMPACT ON FOREIGN TRADE: ARDL BOUNDS TESTING APPROACH

In this paper, a theory based trade balance model is tried to be estimated upon the Turkish economy. Our findings considering 2003Q1 – 2018Q2 sample period indicates that trade balance charactesristics can be obtained in a stationary form in line with our expectations. Increases in domestic income worsen the trade balance while increases in foreign income improve it. In addition, the developments occurring in real exchange have significant effects on the trade balance, and in this context, the real appreciation of the national currency against foreign currencies in the long term deteriorated the trade balance. 34% of the deviations from the long run trade balance relationship have been observed to disappear in one observation period.

PDF

___

Akbostancı, E. (2004), “Dynamics of the Trade Balance: The Turkish J-Curve”, Emerging Markets Finance and Trade, 40(5), s. 57-73.
Bahmani-Oskooee, M. (1991), “Is There a Long-Run Relation Between the Trade Balance and the Real Effective Exchange Rate of LDCs?”, Economic Letters, 36(4), s. 403-407.
Bahmani-Oskooee, M. (2001), “Nominal and Real Effective Exchange Rates of Middle Eastern Countries and Their Trade Performance”, Applied Economics, 33(1), s. 103-111.
Bårdsen, G. 1989, “Estimation of Long Run Coefficients in Error Correction Models”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics 51(2), s. 345-350.
Brada, J. C., Kutan, A.M. ve Zhou, S. (1997), “The Exchange Rate and the Balance of Trade: The Turkish Experience”, The Journal of Development Studies, 33(5), s. 675-692.
Çelik, T., Çelik, B. ve Barak, D. (2017). Geçiş Ekonomilerinde Reel Döviz Kuru Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), s. 877-890
Dickey, D. and Fuller, W.A. (1981), “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, 49(4), s. 1057-1072.
Doğan, Z. ve Kurt, Ü. (2016), “Türkiye Ekonomisinde Reel Döviz Kuru ve İthalat İlişkisi”, The Journal of Academic Social Science Studies, (45), s. 327-336.
Domaç, İ. 1993, “The J-Curve Phenomenon and Its Existence in Turkey”, Yapı Kredi Economic Review, 6, s. 65-80.
Engle, R.F. and Granger, C.W.J. (1987), “Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing”, Econometrica, 55(2), s. 251-76.
Goldstein, M. ve Khan, M.S. (1985), “Income and Price Effects in Foreign Trade”, In: Ronald W. Jones and Peter B. Kenen (eds.), Handbook of International Economics, (2), Amsterdam: North Holland, s. 1041-1105.
https://evds2.tcmb.gov.tr, erişim tarihi: 29.10.2018.
https://stats.oecd.org, erişim tarihi: 29.10.2018.
Johansen, S. (1995). Likelihood-based Inference in Cointegrated Vector Autoregressive Models, Oxford: Oxford University Press.
Jones, C.I. (1998). Introduction to Economic Growth. New York, N.Y.: W.W. Norton & Company, Inc.
Karabulut, Ş. (2018), “Türkiye’de Dış Ticaret ve Milli Gelir İlişkisinin Ampirik Analizi (1970-2016)”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 11(Prof. Dr. Harun TERZİ Özel Sayısı), s. 425-442
Kimbugwe, H. (2007), “The Bilateral J-curve Hypothesis between Turkey and Her 9 Trading Partners”, MPRA Paper, No. 4254.
Kwiatkowski, D., Phillips, P.C.B., Schmidt, P. ve Shin, Y. (1992), “Testing the Null Hypothesis of Stationary Against the Alternative of a Unit Root”, Journal of Econometrics, 54, s. 159-178.
Lee, J. ve Strazicich, M.C. (2003), “Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks”, Review of Economics and Statistics, 85(4), s. 1082-1089.
Pesaran, M.H, Shin, Y. ve Smith, R.J. (2001), “Bound Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16(3), s. 289-326.
Rose, A.K. ve Yellen, J.L. (1989), “Is There a J-curve”, Journal of Monetary Economics, 24(1), s. 53-68.
Salvatore, D. (1998). International Economics (International Edition). New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
Stučka, T. (2004), “The Effects of Exchange Rate Change on the Trade Balance in Croatia”, IMF Working Paper, No. 04/65.
Tapşın, G. ve Karabulut, A. T. (2013). Reel Döviz Kuru, İthalat Ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (26), s. 190-205
Yücesan, M., Torun, M and Kurt, S. (2017). Döviz Kuru Değişimlerinin Dış Ticaret Üzerine Etkileri: Türkiye’nin Yeni Dış Ticaret Pazarları Arayışında Seçilmiş Ülke Grupları Üzerine Ekonometrik Bir Analiz, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 52(10), s. 1288-1297
Zivot, E. and Andrews, D.W.K. (1992), “Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis”, Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), s. 251-270.