DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNİN TMS İLE İLİŞKİSİNİN VERGİ USUL KANUNU ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışmada dış ticaret işlemlerinin Türkiye Muhasebe Standartları’ndan(TMS) hangileriyle daha çok ilişkili olduğundan bahsedilmiş ve ilişkili olan standartların, vergi mevzuatı ile olan uyum ve farklılıklarına değinilmiştir. Globalleşme ile önemli hale gelen dış ticaret işlemlerinden ithalat ve ihracat kavramı, uygulamalarda karışıklık yaratmamak adına uluslararası standartlara uygun şekilde muhasebe kayıtlarına alınmalıdır. Bunun yanında ülkemiz vergi kanunları açısından da uyumluluk göstermelidir. Türkiye açısından büyük önem arz eden kambiyo işlemlerinin hangi muhasebe standartlarıyla ilişkili olduğu V.U. Kanunu açısından değerlendirilerek ilgili kanuna uyumluluğunun değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bunun için, literatür taraması yapılarak, çalışma teorik çerçevede inceleme yapılarak tamamlanmıştır. Sonuç olarak, küreselleşmenin etkisiyle gelişen dış ticaretle birlikte muhasebenin de küreselleşmesi gerekliliği doğmuş ve ülkeler uluslararası standartları benimseyerek dış ticaret ile ilgili muhasebe kayıtlarını oluşturmaya başlamışlardır. Bununla beraber, VUK ile TMS’nın uluslararası standartlarla uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Küçük farklılıkların ise yeni V.U.K. ile giderilmesi zorunluluğu bulunmaktadır.

EVALUATION IN TERMS OF THE TAX LAW RELATIONSHIP WITH TURKEY ACCOUNTING STANDARDS OF FOREIGN TRADE TRANSACTIONS

In this study, we addressed what Turkish Accounting Standards(TAS) the foreign trade transactions legislation. Concepts of import and export, which have gained significance with the globalization, should are more associated with, and the conformity and differences between those associated standards and tax complications in practices. In addition, it also should comply with our country's tax laws. It has been aimed to assess what accounting standards the foreign trade transactions constituting a great importance for Turkey are associated with in terms of Tax Procedure Law, and to evaluate their compliance with the applicable law. For this purpose, with a literature review, the study was completed by examining within theoretical frame. As a result, along with the foreign trade that has developed with the effect of globalization, there has arisen a necessity for globalization of accounting as well; and countries have embraced international standards and started to create their accounting records regarding the foreign trade. However, with Tax Procedure Law, Turkey Accounting Standard has been found to be consistent with international standards of accounting standards. Minor differences have to be fulfilled by the new Tax Procedure Law.

PDF

___

Ağsakal, A. (2015) “Dış Ticaret İşlemlerinin Uluslararası Muhasebe Standartlarına (UFRS) Göre Muhasebeleştirilmesi” Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ağsakal, A. ve Baral, G. (2016) "Dış Ticaret İşlemlerinin Tms 21 Kur Değişim Etkileri Standardına Göre Muhasebeleştirilmesi", Kastamonu University Journal of Economics & Administrative Sciences Faculty, 12.
Ağsakal, A. ve Baral, G. (2016) "Dış Ticaret İşlemlerinin Tms 2 Stoklar ve Tms 18 Hasilat Standartlari Kapsaminda İncelenmesi.", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 48.
Akın H. ve Kurşunel, F. (2010) "Tms-2’ye Göre Stoklarin Değerlemesinde Özellik Arz Eden Durumlar.", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler MYO Dergisi, 13.(1): 311-330.
Akpınar, A. ve Gürel, A.B. (2015) “TMS Kapsamında Tms 18 Hasılat Standardı Ve Tms 21 Kur Değişimlerinin Etkisi Standardının İncelenmesi: Etimaden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Emet Bor İşletmesi Uygulaması”, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi .
Ataman, B. ve Cavlak, H. (2017) Büyük Ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) İle Tam Set Türkiye Muhasebe Ve Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının (TMS/TFRS) Karşılaştırılması, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (3) : 153-168.
Atayeter, C. ve Erol, A. (2011) “Türkiye’de Uygulanmakta Olan İhracat Teşvikleri”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (1)1: 1-26.
Avcı, A. ve Avcı Ö.B. (2016) “Vade Farkı, Kur Farkı Ve Kredi Faizlerinin TMS Ve Vergi Usul Yasası Kapsamında Değerlendirilmesi”, Çözüm Dergisi, Mart-Nisan Sayısı: 75-90.
Boyar, E. ve Güngörmüş, A.H. (2006) "TMS-2 Stoklar Standardında Öngörülen Normal Maliyet Yönteminin, Safha Maliyetine Uygulanması." Muhasebe ve Finansman Dergisi, 32.
Ceran, Y. ve Ortakarpuz, M. (2013), “Kur Farklarının Muhasebe Uygulamaları ve TMS Kapsamında İncelenmesi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 3(2): 65-80.
Ceran, Y. ve Ortakarpuz, M. (2014) “İhracat Hasılatının Vergi Uygulamaları Ve TMS”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, 11(1): 1-16.
Conkar, K., Gökçe, N. ve Tellioğlu, T.F. (2007) "TMS 23 Kapsamında Borçlanma Maliyetinin Boyutları", Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36.
Çonkar, K., Gökçe, N., Tellioğlu, F.T. (2007) “TMS 23 Kapsamında Borçlanma Maliyetinin Boyutları”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:36.
Erdoğan, M. ve Dinç, E. (2009) "TMS ve Muhasebe Meslek Mensuplarının Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi", Muhasebe ve Finansman Dergisi, 43.
Gökçen, G., Öztürk, E. ve Güleç, F. (2018). BOBİ FRS ve TFRS’nin Finansal Raporlara Etkileri Açısından Karşılaştırılması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (2): 437-457.
Gökgöz, A. (2013) “Diğer Kapsamlı Gelirler ve Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 57: 23-38.
Gökgöz, A. (2015) "Dış Ticarette Teslim ve Ödeme Şekillerinin TMS 18 Hasılat Standardı Çerçevesinde İncelenmesi”, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies 1(3): 105.
Gücenme, Ü.G. (2017) “Temel Konularda BOBİ FRS ve TMS/TFRS Karşılaştırması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 1: 3.
Kaya, U. ve Atasel, O.Y. (2017) "TMS ile Vergi Usul Yasası Açısından Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulamalarının Karşılaştırılması: Literatürdeki Farklılıklar Üzerinde Bir Değerlendirme.", Research Journal of Politics, Economics & Management/Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Arastirmalari Dergisi (5)4.
Kökeş, E. ve Ünal T. (2014) “TMS Çerçevesinde Dış Ticaret İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi Ve Örnek Uygulamalar”, T.C. Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Kuzu, S. (2011) "Türk Vergi Mevzuatina Göre Varliklarin Değerlemesi Ve Uluslararasi Muhasebe Standartlari İle Karşilaştirilmasi." Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Küçük, T.M.(2014) “Türk Muhasebe Standartları ve Vergi uygulamaları Arasındaki Uyum ve Bilançoya Yansımaları”, Okan Üniversitesi Tez.
Küçüktüfekçi, M. ve Kıllı, M. (2016) "Borçlanma Maliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi: Tms 23, Tekdüzen Muhasebe Sistemi Ve Vergi Usul Yasası Çerçevesinde Bir İnceleme", Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayısı.
Maç, M. (2010) “İhracat Hasılatının Kurumlar Vergisi, KDV Ve TMS Açısından Hangi Tarih İtibariyle Muhasebeleştirilmesi Gerektiği”, Çözüm Dergisi, Temmuz-Ağustos Sayısı: 105-112.
Onay, A. (2017) “Muhasebe Standartları Kapsamında Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (8)3: 31-45.
Ortaç, S. (2010) “Dış Ticaret İşlemleri,Muhasebe Uygulamaları ve Uygulamaların Muhasebe Standartları Karşısındaki Durumu”, Gazi Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi.
Sağlar, J. ve Yüce, D. (2015) Bağımsız Denetimde Kamu Gözetim Kurumunun Rolü Ve Kurumdan Beklentilerin Tespitine Yönelik Bir Araştırma, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 8(3): 45-57.
Şen, İ.K. ve Özbirecikli, M. (2018) BOBİ FRS’nin Muhasebe Uygulamalarına Getirdiği Değişiklikler: BOBİ FRS, TMS/TFRS ve Mevcut Muhasebe Sistemi Çerçevesinde Bir İnceleme, 462-484
Toroslu, M.V. (2010) “TMSnda Stok-Maliyet İlişkisi: Tms 2 Stoklar Tms 23 Borçlanma Maliyetleri”, Okan Üniversitesi Tez .
Tuğay, O. (2013), “Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulamalarının TMS 16 ve Vergi Mevzuatı Açısından İncelenmesi” Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (17)2.
Turna, İ. (2015) “TMS Çerçevesinde Dış Ticaret İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Yılmaz, B. (2007) “Muhasebe Standartlarının Oluşumu ve Uygulanma Alanı”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (7)13: 139-153.
Türkiye Muhasebe Standardı TMS 2 Stoklar Standardı, 15.01.2005 tarih ve 25701 sayılı Resmi Gazete (Erişim Tarihi: 21.10.2018).
Türkiye Muhasebe Standardı TMS 16 Maddi Duran Varlıklar Standardı, 31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazete (Erişim Tarihi: 28.10.2018).
Türkiye Muhasebe Standardı TMS 18 Hasılat Standardı, 09.12.2005 – 26018 sayılı Resmi Gazete (Erişim Tarihi: 21.10.2018).
Türkiye Muhasebe Standardı TMS 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması Standardı, 01.11.2005 tarih ve 25983 sayılı Resmi Gazete (Erişim Tarihi: 21.10.2018).
Türkiye Muhasebe Standardı TMS 21 Kur Değişim Etkileri Standardı, 31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazete (Erişim Tarihi: 21.10.2018).
Türkiye Muhasebe Standardı TMS 23 Borçlanma Maliyetleri Standardı, 09.11.2005 tarih ve 25988 sayılı Resmi Gazete (Erişim Tarihi: 21.10.2018).
http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046 (Erişim Tarihi: 23.11.2018).
213 Sayılı Vergi Usul Yasası, 10 Ocak 1961 Tarihli, 10703-10705 Sayılı Resmi Gazete
http://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/6781/Muhasebede-Yeni-Bir-Do%CC%88nem-Bas%CC%A7l%C4%B1yor-(14.06.2017) (Erişim Tarihi: 17.01.2018)
http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standart lar%C4%B1/TMSTFRS2018Seti/TFRS/TFRS_15_2018.pdf
http://www.istanbulymmo.org.tr/Data/Platform/2017_EK%C4%B0M_29.pdf
http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/PDF%20linkleri/Tan%C4%B1t%C4%B1m/Public_Oversight_Aut hority_TR.pdf
http://www.tim.org.tr/files/downloads/ihracat_destekleri/Kuresel_tedarik_zinciri_destegi.pdf
https://www.experto.com.tr/kuresel-tedarik-zinciri-destegi