HASAN BASRİ ÇANTAY’IN TÜRK-İSLAM KÜLTÜR TARİHİNDEKİ YERİ

Hasan Basri Çantay, ülkenin zor zamanlarında aksiyoner yönü, yazmış olduğu eserlerive fikirleri ile halkın gözünde ve gönlünde tam bir aydın tipolojisi yaratmış, bu yönüyle de hem Türk-İslam siyasi tarihinde hem de kültür tarihinde unutulmayacak olanlar arasında yerini almıştır. Onun ve dava arkadaşlarının kendilerine güven, azim vegayretleri sonucunda elde etmiş oldukları muvaffakiyetler sadece Türk halkının makûstalihini değiştirmekle kalmamış aynı zamanda ezilen tüm İslam dünyası için bir umutve kurtuluş ışığı olmuştur. Yukarıda zikrettiğimiz hususlar çerçevesinde Türk-İslamkültür tarihine önemli katkılar sunan Hasan Basri Çantay’ı bu çalışmamıza konu alarakonun kişilik özellikleri, siyasi, ilmî, entelektüel ve devlet adamlığı kimliği ve bu alandaki faaliyetlerini Türk-İslam kültür tarihinin verileri çerçevesinde değerlendirmeyiplanlamaktayız.

The Place Of Hasan Basri Çantay In Turkish-Islamic Cultural History

Hasan Basri Çantay had created a complete intellectual typology in the eyes and hearts of the people in the difficult times of his country by way of his opinions, works and writings. In this respect he has been among those who will not be forgotten both in Turkish-Islamic political history and cultural history. The successes he and his friends have achieved as a result of their confidence, determination and endeavor have changed the ill fate of the Turkish people. At the same time these achievements have become a hope and a light of salvation for the entire oppressed Islamic world. We plan to evaluate Hasan Basri Çantay who has made significant contributions to the history of TurkishIslamic culture based on the data of Turkish-Islamic cultural history. In this context, we will refer to his personality traits, his political, scientific, intellectual, and statesmanship identity and his activities in this area.

___

  • 24 Ekim 1918, Ses gazetesi, Balıkesir; 5 Aralık 1918, Ses gazetesi, Balıkesir; 2 Ocak 1919, Ses gazetesi, Balıkesir; 7 Aralık 1918, Ses gazetesi, Balıkesir.
  • Akgül, Yusuf, “Karasi Toprağının Yiğit Evlâdı Hasan Basri Çantay”, haz. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Kara Günler ve İbret Levhaları, Petek Matbaası, Balıkesir, trs.
  • Ayhan, Bünyamin, “Kuva-yı Millîye’nin Propaganda Gazetesi: İzmir’e Doğru”, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı: 20, 2008, s. 330-331.
  • Çantay, Hasan Basri, Kara Günler ve İbret Levhaları, haz. Balıkesir İl Kültür Müdürlüğü, Petek Matbaası, Balıkesir, trs.
  • ----------------, Babamın Şiirleri, haz. Mürşit Çantay, İstanbul 1964.
  • ----------------, Ülkü Edebiyatı, Balıkesir 1939.
  • Çetin, Özer, “Hasan Basri Çantay’ın Kişiliği”, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2010/2, cilt: 12, sayı: 2, s. 1-31.
  • Maslow, Abraham, İnsan Olmanın Psikolojisi, çev. O. Gündüz, Kuraldışı Yay., İstanbul 2001.
  • TBMM I. Dönem Gizli Celse Zabıtları, 57. Birleşim, cilt: 2, s. 123-124.
  • TBMM I. Dönem Gizli Celse Zabıtları, cilt: 1, s. 133-134.
  • TBMM I. Dönem Zabıtları, 41. Birleşim, cilt: 2, s. 14.
  • TBMM I.Dönem Zabıtları, 19. Birleşim, cilt: 2, s. 10.
  • Uğur, Mücteba, Hasan Basri Çantay, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara 1994.
  • Vergote, Antoine, Din, inanç ve İnançsızlık, çev. Veysel Uysal, İFAV, İstanbul 1999.
  • Yazıcı, Nesimi, “Hasan Basri (Çantay) ve Ses Gazetesi”, s. 434 http://dergiler. ankara.edu.tr/dergiler/45/805/10260.pdf-16.07.2014