İrfan GÖRKAŞ, Yaşar TÜRKBEN

AMELÎ HİKMETİN YOZGATLI ÖNCÜSÜ: HALİL İPEK HOCAEFENDİ

Halil İpek Hocaefendi (1925-2017) Yozgatlıdır ve amelî hikmetin öncüsüdür. Bu yazı, ikibölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Halil İpek Hocaefendi’nin hayatı ve aldığı eğitim,ikinci bölümde ise amelî hikmete dair görüşleri ele alınacaktır. O, iki tür eğitim almıştır.Birincisi modern eğitim, ikincisi klasik eğitim. Modern eğitim olarak ilkokul mezunudur.Klasik eğitim olarak medrese dersleri eğitim almıştır. Amelî hikmet eğitimini ise üç İslamentelektüel geleneğinden birisi olan tasavvuf geleneğinde edinmiştir. Resmî görev olarakmüezzinlik, imam-hatiplik, müsevvidlik, müftü yardımcılığı ile müftü vekilliği görevleriyapmıştır. Hem resmî görevi esnasında hem bireysel hayatında amelî hikmetin öncülerindenbirisi olmuştur. O, birey ahlakını ayetlere, hadislere, örnek tarihsel olaylara dayandırıp ‘sohbet’ ve ‘aşk’ ilkesiyle temellendirmiş, sosyal ahlak olan şehir ahlakını ise hukema ile ‘meşveret’ilkesine dayandırmıştır.

The Forerunner Of Practical Philosophy In Yozgat: Halil Ipek Hodjaefendi

Halil Ipek Hocaefendi (1925- 2017) is the forerunner of practical philosophy from Yozgat, Turkey. This paper is composed of two sections. The first is the life of Halil Ipek and his education, the second is his views on practical philosophy. He received two kinds of education. The first is modern education, the second is classical education. He is graduated from primary school as for modern education. He is graduated from Madrassa as the classical. His education of practical philosophy is gained from the tradition of Sufism (Tasavvuf) that is one of the three intellectual schools of Islam. He held offices of muezzinship, imamate, musevvidship, vice muftiship, and deputy muftiship. He was one of the precursors of practical philosophy in his personal life as well as the official duty. He based individual morality on Quranic verses, hadiths, paradigmatic historical events and founded by the principles of ‘love’ and ‘conversation’ (sohbet); and he relied on ‘consultancy’ (meşveret) and philosophers (hukema) in the foundation of the morality of the city people, that is social morality.

PDF

___

Akseki, Ahmet Hamdi, Ahlak Dersleri Ahlak İlmi ve İslam Ahlakı, Yasin Yayınevi, İstanbul 2006.
Aristoteles, Politika, çev. Ersin Uysal, Dergâh Yay., İstanbul 2007.
Günaydın Yozgat, 15 Ağustos 2017, yıl: 2, sayı: 416.
Halil İpek Hocaefendi, “Şiirler”, Ravza Sohbetleri (içinde), trs.
Halil İpek Hocaefendi, Ravza Sohbetleri, trs.
Hanbel, Ahmed, el-Müsned, Çağrı, I-VI, İstanbul, 1992.
http://www.ilerigazetesi.com.tr/kaybettiklerimiz/ipek-hoca-hakk-a-yuruduh42235.html
http://www.milliyet.com.tr/basbakan-yardimcisi-bozdag-dan-ipek-yozgatyerelhaber-2222884/; 14 Ağustos 2017
İbn Sina, eş-Şifa: el-Medhal, neş. G. Anavati, M. el-Hudayrî ve F. el-Ehvânî, Matbaa-i Emiriyye, Kahire 1952.
İstanbulî, İsmail Müfid, Şerhu’l-Ahlaki’l-Adudiyye, çev. Selime Çınar, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Yay., İstanbul 2014.
Kınalızade Ali Efendi, Ahlak-i Alaî, haz. Hüseyin Algül, Tercüman 1001 Temel Eser, trs.
Kınalızade Ali Efendi, Şehir ve Devlet Ahlakı, haz. Ahmet Kahraman, Tercüman 1001 Temel Eser, trs.
Koşik, Halil Sercam, “Nûşirevân-I Âdil’in Hikmetlerini İçeren Mensur Bir Nasihat-Nâme”, Sosyal Bilimler Dergisi, sayı: 6, ss. 135-144. http:// www.ktu.edu.tr/dosyalar/sbedergisi_98bdb.pdf Erişim 09.12.2017. Merhaba Yozgat, 15 Ağustos 2017.
Taşköprizade, Ahmet Efendi, Şerhu’l-Ahlaki’l-Adudiyye, çev. Müstakim Arıcı, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Yay., İstanbul 2014.
Tusi, Nasreddin, Ahlak-ı Nâsıri, çev. A. Vahap Taştan-Habil Nazlıgül, Fecr Yay., Ankara 2005.
Türkben, Yaşar, “E. M. Hamdi Yazır’ın Ölümsüzlüğe Dair Görüşleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: 16, sayı: 2, Sivas 2012, ss. 335-363.
Türkben, Yaşar, İbn Sina ve Thomas Aquinas’ta Kötülük Problemi, Elis Yay., Ankara 2012.
Yazır, Elmalılı M. Hamdi, Hak Dini Ku’ran Dili, Eser Neşriyat ve Dağıtım, I.
Yeniufuk, 15 Ağustos 2017, yıl: 21, sayı: 4814. http://yeniufukgazetesi.com.tr/ yozgat-manevi-degerini-kaybetti/ Erişim 15 Ağustos 2017 - 07:00:29
Yılmaz, Orhan, Rivayetlerde Hz. Ali, Araştırma Yay., Ankara 2015.
Yozgadi Keşfi Mustafa Efendi, Risale-i Keşfiyye, haz. İrfan Görkaş, Büyüyenay Yay., İstanbul 2016.
Yozgat Çamlık, 15 Ağustos 2017, yıl: 3, sayı: 671.
Yozgat Haber, 15 Ağustos 2017, yıl: 15, sayı: 4944.
Yozgat Yengiün, 14 Ağustos 2017 Pazartesi 18:45, http://www.yozgatyenigun.com/guncel/halil-ipek-hocaefendi-vefat-etti-h18021.html Erişim 15.08.2017
Yozgat Yenigün, 15 Ağustos 2017, yıl: 5, sayı: 1619.
Yozgatlı Hacı Halil İpek Hocaefendinin Kendi Dilinden Biyografisi, http:// www.yozgatgazetesi.com/haber.asp?haber=20753; Erişim 15.08.2017