ÇOCUKLUK ÇAĞI PRİMER VE SEKONDER BAŞ AĞRILARINDA TANI VE AYIRICI TANI ÖZELLİKLERİNİN YAPILANDIRILMIŞ ÖYKÜ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ
ÖZET
Amaç: Çocuklarda sık görülen baş ağrısında aile ve klinisyen açısından önemli olan öncelikle primer ve sekonder baş ağrısı ayırımının yapılmasıdır. Bu çalışmada, anket şeklinde hazırlanan yapılandırılmış sorularla
primer baş ağrısı özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Ocak 2015 ile Aralık 2020 tarihleri arasında baş ağrısı yakınmasıyla çocuk nöroloji polikliniğinde değerlendirilen ve “Baş Ağrısı Bozukluğunun Uluslararası Sınıflaması (3. Baskı-beta versiyonu)”
kriterleri temel alınarak migren ve gerilim tipi baş ağrısı (GTBA) tanısı konulan hastalar çalışmaya alındı ve
veriler retrospektif olarak değerlendirildi.
Bulgular: Çalışmaya alınan 1498 hastanın %94,8'i migren, %5,2'i GTBA tanısı aldı ve yaşları 37 ile 216 ay arasındaydı. Grup 1’de 847 kız (%59,6), 573 (%40,4) erkek hasta migren tanısıyla, Grup 2'de 37 kız (%47,4), 41
(%52,6) erkek hasta GTBA tanısıyla değerlendirildi. Migren hastalarında; ağrının farklı bölgelerde başladığı
ve yayıldığı, değişik ortamlarda görüldüğü, zamanla şiddet ve sıklığının arttığı, kızlarda ve büyük yaşlarda
görüldüğü, ağrı kesici alma oranının yüksek olduğu, ağrı tetikleyicilerin çok olduğu, etkinlikle arttığı, baş
dönmesi ve ailede depresyon varlığının önemli olduğu bulundu. GTBA hastalarında ise; ilk üç ayda hastaneye
başvurdukları, tek tip baş ağrısının olduğu, yayılmadığı ve daha çok evde tekrarladığı, zamanla şiddet ve sıklığında değişiklik olmayan hafif bir ağrı olduğu ve erkeklerde küçük yaşlarda daha fazla görüldüğü saptandı.
Atak sıklığı, ağrının oluş saati ve lokalizasyonu benzer bulundu.
Sonuç: Ciddi hastalık endişesi oluşturan baş ağrısı, geniş zaman diliminde ayrıntılı değerlendirmeyi gerektirmektedir. Bu çalışmada, fazla iş yükü nedeniyle yeterli zaman ayırılamayan durumlarda, yapılandırılmış
sorular ile hastaların optimal değerlendirilebileceği, primer ve sekonder baş ağrısı ayırımının yapılabileceği
vurgulanmak istenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Gerilim Tipi Baş Ağrısı, Migren, Primer Baş Ağrısı, Yapılandırılmış Öykü
___
- 1. Özge A, Termine C, Antonaci F, Natriashvili S, Guidetti V, WöberBingöl C. Overview of diagnosis and management of paediatric
headache. Part I: Diagnosis. J Headache Pain. 2011;12: 13-23.
- 2. Özge A. Çocukta Migren. In: Dervent A, Ayta S, Çoker Ö, Uludüz
D (eds). Çocuk ve Ergende Nörolojik Hastalıklara Yaklaşım Rehber
Kitabı. 2015. 1. baskı, Türk Nöroloji Derneği, 2015:133- 7.
- 3. Dooley JM, Gordon KE, Wood EP. Self-reported headache
frequency in Canadian adolescents: Validation and follow-up.
Headache. 2005;45:127- 31.
- 4. Aytaçoğlu H, Özge A, Kostekçi İ, Taşdelen B, Öksüz N, Toros F. The
Effects of Daily Variables on Primary Headache Disorders in HighSchool Children; A Proposal For A Cut-off Value For Study/Leisure
Time Regarding Headache Types. Journal of Neurological Sciences.
2011;28:453- 64.
- 5. Özge A, Bugdaycı R, Şaşmaz T, Kaleağası H, Kurt O, Karakelle A,
et al. The sensitivity and specificity of the case definition criteria
in diagnosis of headache: A school-based epidemiological study of
5562 children in Mersin. Cephalalgia. 2002;22:791– 8.
- 6. Headache Classification Committee of the International Headache
Society (IHS). The International Classification of Headache Disorders,
3rd edition (beta version). Cephalalgia. 2013;33:629- 808.
- 7. Abu-Arefeh I, Russell G. Prevalence of headache and migraine in
school children. BMJ. 1994;309:765- 9.
- 8. Poyrazoğlu HG, Kumandaş S, Canpolat M, Gümüş H, Elmalı F, Kara A,
et al. The prevalence of migraine and tension-type headache among
school children in Kayseri, Turkey: An evaluation of sensitivity and
specificity using multivariate analysis. J Child Neurol. 2015;30:889-95.
- 9. Mortimer MJ, Kay J, Jaron A. Epidemiology of headache and
childhood migraine in an urban general practice using Ad Hoc,
Vahlquist and IHS criteria. Dev Med Child Neurol. 1992;34:1095-101.
- 10. Sillanpää M, Piekkala P, Kero P. Prevalence of headache at
preschool age in an unselected child population. Cephalalgia.
1991;11:239- 42.