Kamile KIRCA, Elif SOZERİ, Burcu BAYRAK KAHRAMAN

Hemşirelik Öğrencilerinin Yaşlılara Yönelik Tutumları: Pozitif ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı

Bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinin yaşlılara ilişkin pozitif ve negatif tutumlarının belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırma tanımlayıcı tipte tasarlanmıştır. Araştırma, Türkiye’de bir devlet üniversitenin hemşirelik programına kayıtlı olan öğrenciler ile yürütülmüştür. Araştırmaya katılmaya gönüllü olan ve formları eksiksiz şekilde dolduran öğrenciler (n=331) araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veriler 2022-2023 eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, “Tanıtıcı Özellikler Formu” ve “Pozitif ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı Ölçeği (PNYAÖ)” kullanılmıştır. Araştırmaya katılan hemşirelik öğrencilerinin yaş ortalaması 20,34±1,45 (en az: 18, en fazla: 26) dir. Öğrencilerin %75,5’i klinik uygulamada yaşlı hastalara bakım verdiğini ve %40,8’i en sık yaptığı uygulama olarak yaşam bulgularını ölçtüğünü belirtmiştir. Öğrencilerin %51,7’si mezuniyet sonrası yaşlı bireylerle çalışmak istediğini belirtmiş ve %36,6’sı yaşlılığı bağımlı ve bakıma ihtiyaç duyan birey olarak tanımlamıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin PNYAÖ alt boyut puan ortalamaları incelendiğinde pozitif yaşlı ayrımcılığı alt boyutu için 45,99±5,72 ve negatif yaşlı ayrımcılığı alt boyutu için 38,64±5,81’dir. Çalışmamızda 4.sınıf öğrencilerinin pozitif yaşlı ayrımcılığı alt boyut puan ortalaması diğer sınıf düzeylerine göre anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuştur. Kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre ve geniş aile yapısına sahip öğrencilerin çekirdek ailesi olanlara göre yaşlılar ile ilgili tutumlarının daha olumlu olduğu ve pozitif yaşlı ayrımcılığı alt boyut puan ortalamasının anlamlı şekilde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulguları, öğrencilerin yaşlıya yönelik pozitif tutum içerisinde olduklarını göstermektedir. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlılara yönelik pozitif tutumlarının artırılması için gerontoloji ve geriatri hemşireliği derslerinin lisans eğitimi boyunca verilmesine olanak sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Hemşirelik öğrencisi, Yaşlı, Tutum, Pozitif, Negatif, Ayrımcılık

Nursing Students’ Attitudes towards the Elderly: Positive and Negative Ageism

This research was planned to determine the positive and negative attitudes of nursing students towards the elderly. The research was designed in descriptive type. The research was conducted with students enrolled in the nursing program of a state university in Türkiye. The students (n=331) who volunteered to participate in the research and filled out the forms completely formed the sample of the research. The data were collected in the fall semester of the 2022-2023 academic year. “Descriptive Characteristics Form” and “Positive and Negative Age Discrimination Scale (PNYAS)” were used as data collection tools in the study. The mean age of the nursing students participating in the study is 20.34±1.45 (min: 18, max: 26). 75.5% of the students stated that they care for elderly patients in clinical practice and 40.8% stated that they measure vital signs as the most common practice. After graduation, 51.7% of the students stated that they wanted to work with elderly individuals, while 36.6% of them defined old age as dependent and needing care. When the mean scores of the PNYAS sub-dimension of the students participating in the study were examined, it was 45.99±5.72 for the positive ageism sub-dimension and 38.64±5.81 for the negative ageism sub-dimension. In our study, the positive age discrimination sub-dimension mean score of 4th grade students were found to be significantly higher than other grade levels. It has been determined that female students have more positive attitudes towards the elderly than male students and students with extended family structure have more positive attitudes towards the elderly, and the positive age discrimination sub-dimension point average is significantly higher. Research findings show that students have positive attitudes towards the elderly. In order to increase the positive attitudes of nursing students towards the elderly, gerontology and geriatric nursing courses should be given during undergraduate education.

Keywords:

Nursing student, Elderly, Attitude, Positive, Negative, Ageism,

PDF

___

Altay B, Aydın T. 2015. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı Altay B, Aydın T. 2015. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi. J Educ Res Nurs, 12(1): 11-18.
Attafuah PYA, Amertil N, Sarfo JO, Deegbe DA, Nyonator D, Amponsah-Boama C, Abuosi AA. 2022. 'I decided to attend to him because it's my duty': Student nurses perception and attitude towards care of older adults. BMC Med Educ, 22(1): 23. DOI: 10.1186/s12909-021-03090-z.
Ayaz Alkaya S, Birimoğlu Okuyan C. 2017. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı bireylere yönelik tutumları. Hacettepe Üniv Hemş Fak Derg, 4(1): 43-52.
Bakan AB, Arli SK, Varol E. 2018. Identification of nursing students' attitudes toward older people. Contemp Nurse, 54(3): 284-292. DOI: 10.1080/10376178.2018.1501276.
Cheng WL. 2021. Roles of knowledge and attitude in the willingness of nursing students to care for older adults in Hong Kong. Int J Environ Res Public Health, 18(15): 7757.
Dai F, Liu Y, Ju M, Yang Y. 2021. Nursing students' willingness to work in geriatric care: An integrative review. Nurs Open, 8(5): 2061-2077. DOI: 10.1002/nop2.726.
Demiray T, Dal Yılmaz Ü. 2017. Opinions of the nursing students on ageism. İstanbul Med J, 18(1): 7-12.
Faronbi JO, Adebowale O, Faronbi GO, Musa OO, Ayamolowo SJ. 2017. Perception knowledge and attitude of nursing students towards the care of older patients. Int J Afr Nurs Sci, 7: 37-42.
Gherman MA, Arhiri L, Holman AC. 2022. Ageism, moral sensitivity and nursing students' intentions to work with older people - A cross-sectional study. Nurse Educ Today, 113: 105372. DOI: 10.1016/j.nedt.2022.105372.
Ha J, Kim J. 2021. Ageism and the factors affecting ageism among korean nursing students: A cross-sectional study. Int J Environ Res Public Health, 18(4): 1798. DOI: 10.3390/ijerph18041798.
International Council of Nurses (ICN). 2022. Aging. URL: https://www.icn.ch/nursing-policy/icn-strategic-priorities/ageing (Erişim tarihi: 21.01.2023).
Kaplan B, Ortabağ T, Güler S, Dirgar E, Avcı S, Barlık M. 2021. Birinci ve dördüncü sınıf hemşirelik bölümü öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları: Bir vakıf üniversitesi örneği. Zeugma Health Res, 3(1): 33-38.
Lee YS, Shin, SH, Greiner PA. 2015. Can education change attitudes toward aging? A quasi-experimental design with a comparison group. J Nurs Educ Pract, 5(9): 90-99.
López-Hernández L, Martínez-Arnau FM, Castellano-Rioja E, Botella-Navas M, Pérez-Ros P. 2021. Factors affecting attitudes towards older people in undergraduate nursing students. Healthcare, 9(9): 1231. DOI: 10.3390/healthcare9091231.
Mansouri Arani M, Aazami S, Azami M, Borji M. 2017. Assessing attitudes toward elderly among nurses working in the city of Ilam. Int J Nurs Sci, 4(3): 311–313. DOI: 10.1016/j.ijnss.2017.06.009.
Martínez-Arnau FM, López-Hernández L, Castellano-Rioja E, Botella-Navas M, Pérez-Ros P. 2022. Interventions to improve attitudes toward older people in undergraduate health and social sciences students. A systematic review and meta-analysis. Nurse Educ Today, 110: 105269. DOI: 10.1016/j.nedt.2022.105269.
Melia S, Choowattanapakorn T. 2016. The relationship between nurses’ characteristics, ageism, perception of older people’s care and nursing practice in hospitalized older people. J Health Res, 30(2): 109-114.
Mohammed RF, Omar AAA. 2019. Knowledge about elderly care and its relation to ageism attitude among undergraduate nursing students. Am J Nurs, 7(1): 73-78.
Önder H. 2018. Nonparametric statistical methods used in biological experiments. BSJ Eng Sci, 1(1): 1-6.
Özdemir Ö, Bilgili N.2016. Attitudes of Turkish Nursing students related to ageism. J Nurs Res, 24(3):211-6. DOI: 10.1097/jnr.0000000000000131.
Özer ZC, Terkeş N. 2014. Evaluation of nursing student's attitudes towards ageism in Turkey. Procedia Soc behav Sci, 116: 2512-2515.
Polat Ü, Karadağ A, Ülger Z, Demir N. 2014. Nurses’ and physicians’ perceptions of older people and attitudes towards older people: Ageism in a hospital in Turkey.  Contemp Nurse, 48(1): 88-97.
Rababa M, Hammouri AM, Hweidi IM, Ellis JL. 2020. Association of nurses' level of knowledge and attitudes to ageism toward older adults: Cross-sectional study. Nurs Health Sci, 22(3): 593–601. DOI: 10.1111/nhs.12701.
Salman M, Gülçek E, Aylaz R, Polat F. 2018. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlılara karşı tutumlarının değerlendirilmesi. Yaşlı Sorun Araş Derg, 11(2):1-7.
Sarı D, Baysal E, Taşkıran N, Acar E, Akyıl RÇ. 2019. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı bireylere yönelik tutumları ve empatik yaklaşım becerileri. Süleyman Demirel Üniv Sağlık Bil Derg, 10(2): 80-87.
Strugala M, Talarska D, Wysocki J. 2016. Attitudes towards the elderly among nursing students in Poland–initial findings. J Gerontol Geriatr, 5(1): 1-8.
Şahin A. 2022. Elderly ageism in healthcare and nursing. Sabuncuoglu Serefeddin Health Sci, 4(2): 46-52. DOI: 10.55895/sshs.1162311.
Şahin H, Erdem Y. 2017. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araş Derg, 201(1): 219-232.
TUİK. 2021. Türkiye istatistik Kurumu İstatistiklerle Yaşlılar. URL: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2021-45636 (Erişim tarihi: 15. 01.2023).
WHO. 2019. World Health Organization “Aging” URL: https://www.who.int/health-topics/ageing#tab=tab_1 (erişim tarihi, 30 Ocak 2023).
WHO. 2023. World Health Organization “Ageism” URL: https://www.who.int/health-topics/ageism#tab=tab_1 (erişim tarihi, 30 Ocak 2023).
Yardımcı Gürel T. 2019. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına yönelik tutumları ve etkileyen faktörler.  Turkiye Klin J Nurs Sci, 11(4): 381-389.
Yurttaş S, Sarıkoca E. 2018. Pozitif ve negatif yaşlı ayrımcılığı ölçeği (PNYAÖ) geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniv Sos Bil Enst Derg, 22(Özel Sayı): 1977-1992.