Uçuş Operasyonlarına Risk Oluşturabilecek Yanıcı ve Patlayıcı Tesislerin Türkiye’deki Havalimanları Çevresindeki Varlığı

Çalışmada uçuş operasyonlarına tehlike arz eden yanıcı ve patlayıcı tesislerin, iniş-kalkış koridoru ve yakın çevresinde Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü‘nün yayınladığı “Havalimanları Çevresinde Yapılaşma Kriterlerine” göre varlığı incelenmiştir. Bu bağlamda ülkemizde ulusal ve uluslararası uçuşların yapıldığı 60 havaalanı için belirlenen risk alanının incelenmesi neticesinde 190 yanıcı ve patlayıcı tesisin olduğu saptanmıştır. Bu havalimanlarından Mardin Havalimanı 12 adet ile riskli alanda en fazla yanıcı ve patlayıcı tesisi barındırırken, 16 havalimanında bu tür tesislerin olmadığı belirlenmiştir. Havaalanı başına düşen ortalama yanıcı ve patlayıcı tesis sayısı 3.166 ± 3.157 olarak gerçekleşmiştir. Bahsedilen tesislerin mevzuatta belirtilen risk alanlarının dışına çıkarılması maksimum uçuş güvenliğinin sağlanması için büyük önem arz etmektedir. Diğer yandan, havaalanı pistlerinin yönünün çevresindeki kent ve anayollara bakmasının riski doğrudan etkilediği gözlenmiştir. Bu sebeple gelecekte yapılacak havalimanlarının inşasında bu hususun değerlendirilmesi, meydana gelebilecek kazalarda kaybın minimum düzeyde tutulmasına katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Havayolu Ulaşımı, Mania planları, Uçak kazası, Uçuş güvenliği, Akaryakıt istasyonları

Presence of Flammable and Explosive Facilities Around Airports in Turkey That May Pose a Risk to Flight Operations

In the study, the existence of flammable and explosive facilities that pose a danger to flight operations, in the landing-take-off corridor and its immediate surroundings, according to the "Construction Criteria Around Airports" published by the “Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü” (General Directorate of Civil Aviation). In this context, it was determined that there are 190 flammable and explosive facilities as a result of the examination of the risk area determined for 60 airports where national and international flights are made in our country. Of these airports, Mardin Airport has the highest number of flammable and explosive facilities in the risky area with 12, while it has been determined that 16 airports do not have such facilities. The average number of flammable and explosive facilities per airport was 3.166 ± 3.157. It is of great importance to take the mentioned facilities out of the risk areas specified in the legislation in order to ensure maximum flight safety. On the other hand, it has been observed that the direction of the airport runways facing the surrounding city and main roads directly affects the risk. For this reason, evaluating this issue in the construction of future airports will contribute to keeping the loss at a minimum level in possible accidents.

Keywords:

Air transport, Obstacle plans, Aircraft accident, Flight safety, Fuel stations,

PDF

___

Anonim. 2012. Havaalanları çevresindeki yapılaşma kriterleri. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü. URL: http://web.shgm .gov.tr/doc5/ 2549-7.pdf (Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021)
Anonim. 2021. Türkiye’deki Hava Limanları Listesi. Forum Askı. https: //www. forumaski.com/serbest-kursu/ 136 541-turkiyedeki-havalimanlari-listesi.html (erişim tarihi: 29 Mayıs 2021)
Anonymous. 2001. The day disaster returned to the streets of New York. https://www.theguardian.com/world/2001 nov/13/airbuscrash.usa6 (erişim tarihi: 29 Mayıs 2021)
Anonymous. 2007. TAM A320 crashes in Sao Paulo. URL: https://www.flightglobal.com/ tam-a320-crashes-in-sao paulo/75105 .article (erişim tarihi: 29 Mayıs 2021)
Anonymous. 2020. Accident Database. ASN. URL: https://aviation safety.net/database (erişim Tarihi: 29 Mayıs 2021).
Aslan, P, Köymen S, Komesli M. 2014. Havaalanı coğrafi bilgi sistemi yazılımı geliştirmesi. Uzaktan Algılama-Cbs Sempozyumu (UZAL-CBS 2014). Ekim 2014. İstanbul. ss 14-17
Başdemir M. 2020. Hava yolu işletmelerinde uçuş güvenliği uygulamaları ve iyileştirme önerileri. J Aviation, 4(1): 126-146.
Becklake MR. 1988. Chronic air flow limitation: its relationship to work in dusty occupations. Chest Journal, 4: 608-617.
Erol A, Kanbur E. 2017. Uçak bakım örgütlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetimi: çalışma sahalarından örnekler. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilim Derg, 1(2): 181-192.
Hatipoğlu S, Işık ES. 2015. Havayolu ulaşımında hizmet kalitesinin ölçülmesi: İç hatlarda bir uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2): 293-312.
Karakuş Ö. 2006. Hava aracı kaza ve kırımlarında insan faktörünün araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Disiplinler arası Adli Tıp Anabilim Dalı Fizik İncelemeler ve Kriminalistik Programı, Ankara.
Kuyucak F, Şengür Y. 2009. Değer zinciri analizi: havayolu işletmeleri için genel bir çerçeve. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi İİBF Dergisi. 11 (16): 132-147.
Kuzli N, Kaiser R, Medina S. 2000. Public health ımpact of outdoor and traffic related air pollution: a european assessment. The Lancet, 356: 795-801.
Oktal H, Gerede E. 2002. Türk sivil havacılık otoritesinin yeniden yapılandırılması. Amme İdaresi Dergisi. 35 (4): 103-120.
Okumuş A, Asil H. 2007. Hizmet kalitesi algılamasının havayolu yolcularının genel memnuniyet düzeylerine olan etkisinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 36 (2): 7-29.
Rothkoph M, Wald A. 2008. The role of innovation in the ıncreasingly commoditized airline ındustry – ınsights from case studies. Air Transport Research Society Kongresi. Atina 8-11 Temmuz 2008.
SHGM. 2012. Havaalanları çevresinde yapılaşma kriterleri. URL: http://web. shgm.gov.tr/ doc5/2549-7.pdf (erişim tarihi: 30 Mayıs 2021)
Sezer T. 2017. Test uçuşlarında telemetri sistemlerinin uçuş emniyetine katkısı. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Pilotaj Anabilim Dalı. Eskişehir.
Uzun ÖF. 2020. Hava Mânia Planlarının Bilgi Teknolojileri İle Oluşturulması: Samsun Çarşamba Havalimanı Örneği. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Harita Mühendisliği Anabilim Dalı, Samsun.
Yaylalı M, Dilek Ö. 2009. Erzurum'da yolcuların havayolu ulaşım tercihlerini etkileyen faktörlerin tespiti. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 26 (1): 1-21.