Elara Dihan COŞAN, Nuray TEZCAN, Didem Turgut COŞAN

Zirai üretimi artırmak amacıyla kullanılan kimyasal ve biyolojik gübre çeşitlerinin Soğan (Allium cepa)’nın Yeşil Yaprak Boyu, Klorofil A, Klorofil B, Vitamin C, mitotik indeks ve kromozomları üzerine etkisi

Ülkemizde tarımsal üretimde kimyasal gübre kullanımı hızla artmaktadır. Bu nedenle araştırmamızda günümüzde yaygın olarak kullanılan kimyasal ve biyolojik bitki gübrelerinin Allium cepa meristematik kök hücrelerindeki mitoz ve kromozomlar üzerine olan etkisini incelemek, aralarındaki farklılıkları göstermek amaçlanmıştır. Gübre çeşitlerinin bitkilerde, uzunluk, klorofil A, klorofil B ve vitamin C’ye olan etkileri ve sebze, meyve üretiminde kullanılan gübrelerin, bitkilerde ortaya çıkarabileceği durum ortaya konmuştur. Deney için ilk olarak kullanılacak toprak ve uygulanacak gübre miktarları belirlenerek hassas terazide tartıldı. Deney bitiminde, soğanların yaprak boyları cetvel ile ölçüldü. Klorofil A, klorofil B ve C vitamini miktarlarını belirlemek için, yeşil yapraklardan homojenat elde edildi. Klorofil A ve klorofil B miktarları spektrofotometrik olarak belirlendi. C vitamini miktarlarını belirlemek için titrasyon işlemi yapıldı. Bitkinin meristematik kök uçlarındaki hücrelerde mitotik indeks ve kromozom durumlarını incelemek için Feulgen boyası uygulandı. Hazırlanan preparatlar araştırma mikroskobunda incelendi. Kimyasal gübre çeşitlerinden sodyum fosfat potasyum, biyolojik gübre çeşitlerinden güvercin gübresi uygulaması yapılan grupta kromozomal anomalilere rastlandı. Amonyum sülfat AS ve amonyum nitrat AN uygulanan gruplarda mitotik indeksin düştüğü belirlendi. Biyolojik gübrelerden leonardit bitkilerde mitotik indeksi artırdı ve kromozomlar üzerinde olumsuz etkisi gözlenmedi. İncelenen parametreler göz önüne alınarak sonuçlarımız değerlendirildiğinde; bitkilerin kromozomları üzerinde olumsuz değişiklik yapmaması nedeniyle, kimyasal gübrelerden üre, biyolojik gübrelerden de leonarditin üretimde kullanımlarının daha sağlıklı olabileceği sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Allium cepa, mitotik indeks, gübre, vitamin C, klorofil

The effects of chemical and biological plant fertilizer types for used to ıncrease agricultural production on Chlorophyll A, Chlorophyll B, Vitamin C, the length of plants, mitosis and chromosomes of Onion (Allium cepa)

purposes of the study were to investigate the effects of widely used chemical and biological plant fertilizers on mitosis and chromosomes in meristematic stem cells of Allium cepa and to determine differences among these fertilizers. In addition, this study has been demonstrated the effects of fertilizer types on chlorophyll A, chlorophyll B, vitamin C and the length of plants. Initially, soil and fertilizers amounts were determined and weighed on precision scales for experiment. At the end of the experiment, leaves length of onions were measured by scale. Homogenate of the green leaves was obtained to determine the amount of chlorophyll A, chlorophyll B and vitamin C. Chlorophyll A and chlorophyll B levels were determined by spectrophotometry. Titration was performed for determining the amount of vitamin C. To examine mitotic index and chromosomal condition in the plant meristematic root tip, Feulgen dye was applied. The preparations were examined under the microscope. Chromosomes abnormalities found in chemical fertilizer sodium phosphate potassium group and biological fertilizer pigeon manure. Mitotic index was decreased with application of ammonium sulfate AS and ammonium nitrate. Biological fertilizer leonardite increased mitotic index in plants and adverse effect weren’t observed on the chromosome. According to the obtained results; we were concluded that the use of chemical fertilizer urea and biological fertilizer leonardite could be healthier in agriculture because of lack of adverse changes in the plant chromosome

Keywords:

Allium cepa, mitotic index, fertilizer, vitamin C, chlorophyll,

PDF

___

Akçin, A. 1980. Yaprakta Klorofil Konsantrasyonunun Saptanması Suretiyle Ozon Zararının Ölçülmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ziraat Dergisi. 11/3-4: 173-180.
Aksoy, U. 1999. Ekolojik Tarımdaki Gelişmeler. Ekolojik Tarım, Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği. 30-35. Emre Basımevi, İzmir.
Asav, Ü., Kadıoglu İ., 2009. Solarizasyon ve Solarizasyonun Tavuk Gübresi ile Kombinasyonunun Bazı Yabancı Otlar ile Buğdayın Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi. 26(2), 19-25.
Basar, H., Tümsavaş, Z., Katkat A.V., Özgümüş, A., 1998. Saraybosna Bugday Çesidinin Verim ve Bazı Verim Kriterleri Üzerine Degisik Azotlu Gübrelerin ve Azot Dozlarının Etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry. 22:59-63.
Cemeroğlu, B., 1992. Meyve ve Sebze İşleme Endüstrisinde Temel Analiz Metotları. Biltav Yayınları, 381s. Ankara.
Demir, M., Noyan, Ö.F., Oğuz, İ. 2012. Leonardit kullanımı ile birlikte azaltılmış azotlu gübre uygulamalarının bitki verim ve toprak özellikleri üzerine etkileri. SAÜ Fen Edebiyat Dergisi 2012/1: 445-455.
Eser, G., 2011. Türk Linyitlerinden Organik Gübre Üretimi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Mühendisliği, Yüksek Lisans Tez. Ankara.
Güler, S., 2005. Sürdürülebilir Sebze Üretiminde Azotlu Gübre Kullanımı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi / Journal of the Faculty of Agriculture. 36/2:209-215.
Kramkowska M., Grzelak T., Czyżewska K. 2013. Benefits and risks associated with genetically modified food products. Annals of Agricultural and Environmental Medicine. 20/3: 413–419.
Leme, D.M., Marin-Morales, M.A., 2009. Allium cepa test in environmental monitoring: A review on its application, Mutation Research. 682:71–81
Mengel, K., 1991. Available nitrogen in soils and its determination by the Nmin-method and by electroultrafiltration (EUF). Fert. Res. 28: 251-262.
Midmore, D. J., 1993. Agronomic Modification of Resource Use and Intercrop Productivity. Field Crops Research. 34:357-380.
Öney S., 2009. Sıcaklık Stresi Altında Çimlendirilen Vicia Faba L. Cv. Eresen- 87 Tohumlarında Mitotik İndeks, Hücre Döngüsü ve Kromozom Davranışları Üzerine Kimyasal Gübrelerin Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi Biyoloji Anabilim Dalı Isparta.
Özkan, Y., Yaman, F. 2009. Farklı Organik Materyal Uygulamalarının Granny Smith Elma Çeşidinin Performansı ve Yaprak Besin Maddesi İçeriği Üzerine Etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. 2/2:123-132.
Pereira, F.C., Vilanova-Costa, C.A.S.T., Lima, A.P., Ribeiro A.S.B.B., Silva, H.D., Pavanin, L.A., Silveira-Lacerda E.P., 2009. Cytotoxic and Genotoxic Effects of cis-Tetraammine (oxalato) Ruthenium (III) Dithionate on the Root Meristem Cells of Allium cepa, Biol Trace Elem Res. 128:258–268.
Ruan, C., Lian, Y., Lium, J., 1992. Application of micro nucleus test in the Vicia faba root tips in the rapid detection of mutagenic environmental pollutants. Chinese Journal of Environmental Science. 4, 56- 58.
Ünal, M., Çavuşoğlu, A., 2005. Farklı Azotlu Gübre Çeşitlerinin Safran (Crocus sativus L.) Verimi Üzerine Etkisi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18/2, 257-260.
Yücel, E., Hatipoğlu, A., Sözen, E., Güner, Ş.T., 2008. The effects of the lead (PbCl2) on mitotic cell division of Anatolian Black Pine (Pinus nigra ssp. pallasiana), Biological Diversity and Conservation. 1/2:124-129.