Paris Anlaşması ve 26. Taraflar Konferansı (COP 26)’nda Türkiye Değerlendirmesi: Yükümlülükler ve Sorumluluklar

Fosil yakıtların kullanımına dayalı Antropojen faaliyetlerin sınırlandırılması ve sera gazı salımlarının azaltılması konusunda yürütülen uluslararası çabalar son yıllarda gittikçe yoğunlaşmıştır. Bu çabalarda Paris İklim Anlaşması, insanlığın geleceği için yeni bir umut olmuş, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeleri aynı ortak paydada buluşturmuştur. 2021’de Türkiye, Paris İklim Anlaşmasını imzalayarak taraf olmuştur. Bu araştırmada, Paris İklim Anlaşmasında Türkiye’nin yükümlülük ve sorumlulukları tartışılmıştır. Çalışmada literatüre dayalı ikincil veriler kullanılarak bir değerlendirme yapılmıştır. Paris İklim Anlaşması CO2 salımının azaltılması, fosil yakıt kullanımının sınırlandırılması, karbon yutak alanlarının korunması gibi konularda devletlere yükümlülükler vermiştir. Türkiye de bu kapsamda 2030 yılına kadar fosil yakıt kullanımını sınırlama, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelme, CO2 salımını azaltmaya yönelik önlemleri alacağını ve 2053 için “sıfır emisyon” hedefini belirlediğini bildirmiştir. Türkiye’nin kırılgan bir coğrafyada bulunması, iklim değişiminden fazlasıyla etkilenmesi emisyon artışlarının doğurduğu riskleri önemli ölçüde ağırlaştırmaktadır. Bu nedenle Türkiye, emisyon azaltımı ve enerji verimliği konularında kendine uygun yol haritası hazırlamalı ve kararlı adımlar atmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Paris İklim Anlaşması, Kyoto Protokolü, COP 26, Türkiye, İklim değişikliği

Turkey Evaluation at the Paris Agreement and the 26th Conference of the Parties (COP 26): Obligations and Responsibilities

International efforts on limitation of the Anthropogenic activities which based on the use of fossil fuels and reducing greenhouse gas emissions have intensified in recent years. In these efforts, the Paris Climate Agreement has become a new hope for the future of humanity and brought together developed and developing countries on the same common ground. In 2021, Turkey became a party by signing the Paris Climate Agreement. In this research, the obligations and responsibilities of Turkey in the Paris Climate Agreement are discussed. In the study, an evaluation was made using secondary data based on the literature. The Paris Climate Agreement has given states obligations on issues such as reducing CO2 emissions, limiting fossil fuel use, and protecting carbon sink areas. In this context, Turkey has stated that it will take measures to limit the use of fossil fuels, turn to renewable energy sources, reduce CO2 emissions until 2030, and set a "zero emission" target for 2053. The fact that Turkey is located in a fragile geography and is heavily affected by climate change significantly aggravates the risks posed by emission increases. Therefore, Turkey should prepare its own roadmap and take decisive actions on emission reduction and energy efficiency.

Keywords:

Paris Agreement, Kyoto Protocol, COP 26, Turkey, climate change,

PDF

___

[1] The 26th UN Climate Change Conference of the Parties (COP26) in Glasgow on 31 October – 13 November (2021). https://ukcop26.org/wp-content/uploads/2021/11/COP26-Negotiations-Explained.pdf. Erişim Tarihi:10.03.2022.
[2] Köse, İ. (2018). İklim değişikliği müzakereleri:Türkiye’nin Paris Anlaşması’nı imza süreci. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi. 9 (1), 55-81. http://dx.doi.org/10.18354/esam.329348
[3] Karakaya, E. (2016). Paris İklim Anlaşması: İçeriği ve Türkiye üzerine bir değerlendirme. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (1), 1-12.
[4] IPCC (2021). Summary for Policymakers. In: Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change
[5] Kaya, E.H. (2020). Kyoto’dan Paris’e Küresel İklim Politikaları. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 4 (10), 165-191.
[6] Genç, C (2021). Türkiye’nin Paris İklim anlaşması dâhilindeki yükümlülükleri ve iklim değişikliğinin bu yükümlülükler üzerindeki etkisi. İskenderun Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Su Ürünleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
[7] Gökçin Özuyar, P., Gürcan, E. C.& Bayhantopçu, E. (2021) Türkiye’nin güncel iklim değişikliği stratejisinin ana yönelimi. Kuşak ve Yol Girişimi Dergisi, 2(3). 31-46.
[8] Kyoto Protocol (1997).The Kyoto Protocol. Erişim Tarihi:10.03.2022. https://unfccc.int/process-and-meetings#:2cf7f3b8-5c04-4d8a-95e2-f91ee4e4e85d
[9] Low, S.& Boettcher, M. (2020), Delaying decarbonization: climate governmentalities and sociotechnical strategies from Copenhagen to Paris. Earth System Governance, 5, 100073, https://doi.org/10.1016/j.esg.2020.100073.
[10] Saygın, H.,& Çetin, F. (2018) Küresel İklim Rejimindeki Gelişmeler ve Türkiye’nin Durumu, İstanbul: Der Yayınları.
[11] Paris Agreement (2016). The Paris Agreement. Ereişim Tarihi:11.03.2022. https://unfccc.int/process-and-meetings#:a0659cbd-3b30-4c05-a4f9-268f16e5dd6b
[12] Türkeş, M. (2021). İklim Değişikliği Savaşımı Açısından Glasgow’dan Neler Beklenebilir? Dosya COP 26/EKOIQ. ErişimTarihi: 12.03.2022. https://www.researchgate.net/publication/356129477
[13] Maizland, L. (2021). Global Climate Agreements: Successes and Failures. https://www.cfr.org/backgrounder/paris-global-climate-change-agreements, Erişim tarihi: 11.03.2022
[14] TUİK. (2021). https://data.tuik.gov.