İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeğinin Geliştirilmesi

Bu araştırmanın temel amacı, iklim değişikliği farkındalığını değerlendirmeye yönelik yeterli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Literatür taraması yapılarak oluşturulan 106 maddelik madde havuzu, uzman görüşleri doğrultusunda 84 maddeye indirilerek yeniden düzenlenmiştir. Şubat- Mart 2021 tarihleri arasında Google Survey aracılığıyla internet üzerinden yayınlanarak Türkiye genelinde kolay ulaşılabilir örneklem metoduyla, 1088 kişiye uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği ile ilgili olarak açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmış, ölçek modeli oluşturulmuştur. Yapılan analizler, ölçeğin önceden tanımlanmış yapıya uygun bir ölçme aracı olduğunu ve iyi bir model uyumu gösterdiğini ortaya koymuştur. Güvenirlik çalışması sonrasında da ölçek güvenirliği, toplamda .92 Cronbach α değeri ile yüksek güvenirliğe sahip olarak bulunmuştur. Tüm bu çalışmalar sonrasında, 52 maddeden oluşan 5 faktörlü, 5’li likert türü bir ölçek geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İklim değişikliği, ölçek geliştirme, geçerlik, güvenirlik

Development of climate change awareness scale

The primary aim of the study is to develop an adequate and reliable instrument to evaluate the awareness of climate change. Following the literature review as a part of scale development, the items were composed and submitted to the experts for their approval. After the revision of the item pool was completed according to the views of the experts, the intelligibility test was conducted on five persons. Then, it was published on the Internet via Google Survey and implemented on the 1088 participants, who were reached by the convenience sampling method, across Turkey during February and March 2021. As a result of the analyses, a five- factor scale of 52 items was composed.

Keywords:

Climate change, scale development, validity, reliability,

PDF

___

Birleşmiş Milletler (BM). (2020). Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/webmenu/webmenu12421_1.pdf, Erişim Tarihi: 28.11.2020.
MGM. (2020). İklim Değişikliği ve Mevcut Durum, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü. Erişim Adresi: https://mgm.gov.tr/iklim/iklim-degisikligi.aspx, Erişim Tarihi: 28.11.2020.
Talu, N. (2015). Türkiye'de İklim Değişikliği Siyaseti. Ankara: PhoenixYayınevi.
Ekolojist. (2020). İklim Değişikliği Nedir? Erişim Adresi: . http://ekolojist.net/iklim-degisikligi-nedir/, Erişim Tarihi: 28.11.2020.
Atik, H. (2017). Küresel ısınmaya yol açan sera gazları bakımından avrupa birliği ülkelerinin durumu. İçinde H. Atik (Edt.), Küresel Isınma, İklim Değişikliği ve Sosyo-Ekonomik Etkileri içinde (ss. 111-122). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Justus, J. R. ve Fletcher, S. R. (2006). Resources, Science, and Industry Division. (2003, January). Global climate change. Congressional Research Service, the Library of Congress. https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metacrs8752/m1/1/high_res_d/IB89005_2006Mar21.pdf, Erişim Tarihi: 21.03.2021.
Elverdi, S., (2017). Ülkelerin iklim değişikliği performansının endekslerle ölçümü. İçinde H. Atik (Edt.), Küresel Isınma, İklim Değişikliği ve Sosyo-Ekonomik Etkileri içinde (ss. 258-277). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Cuervo, J. ve Gandhi, V. (1999). Carbon taxes: their macroeconomic effects and prospects for global adoption. A survey of the literature. Revista Desarrollo y Sociedad, (43), 132-171.
McKibbin, W. J. ve Wilcoxen, P. J. (2002). The role of economics in climate change policy. Journal of Economic Perspectives, 16(2), 107-129.
Türker, O. ve Ecevit, E. (2017). İklim değişikliğinin çocuk sağlığı üzerine etkileri: tehditler ve stratejiler. İçinde Küresel Isınma, İklim Değişikliği ve Sosyo-Ekonomik Etkileri (ss. 181-204). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Özdemir, S., Özkan, K. ve Ahmet, M. E. R. T. (2020). Ekolojik Bakış Açısı ile İklim Değişimi Senaryoları. Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma, 13(3), 361-371.
Vural, İ. Y. (2020). İklim Değişikliğinin Etkileri. http://www.canaktan.org/ekoloji-cevre/iklim-degisiklik/etkileri.htm, Erişim Tarihi: 29.11.2020.
Kadıoğlu, M. (1993). Türkiye'de iklim değişikliği ve olası etkileri. Çevre Koruma, (47), 34-37.
ÇŞB. (2020). İklim Değişikliği Ulusal İletişim Stratejisi ve Eylem Planı. Erişim Adresi: http://www.iklimin.org/wp-content/uploads/2020/10/%C4%B0klim-De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi-Ulusal-%C4%B0leti%C5%9Fim-Stratejisi-ve-Plan%C4%B1.pdf, Erişim Tarihi: 29.12.2020.
ÇŞB. (2010). Türkiye İklim Değişikliği Stratejisi 2010-2020. Erişim Adresi: https://www.trakyaka.org.tr/upload/Node/33132/xfiles/Turkiye_Iklim_Degisikligi_Stratejisi_2010-2020_.pdf, Erişim Tarihi: 10.11.2020.
ÇŞB. (2011). Türkiye Cumhuriyeti İklim Değişikliği Eylem Planı 2011–2023. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/editordosya/file/eylem%20planlari/Iklim%20Degisikligi%20Eylem%20Plani_TR.pdf, Erişim Tarihi: 11.12.2020.
Şen, G. ve Özer, Y. E. (2018). Üniversite öğrencilerinin iklim değişikliği ve çevre sorunları konusundaki farkındalıklarının değerlendirilmesi: Dokuz Eylül Üniversitesi kamu yönetimi örneği. BEÜ SBE Dergisi, 7(2), 667-688.
ÇŞB. (2012). İklim Değişikliğinin Farkında mıyız? Ankara: Türkiye’nin İklim Değişikliği II. Ulusal Bildiriminin Hazırlanması Projesi Yayını.
Global Attitudes & Trends, (2009), Confidence In Obama Lifts U.S. Image Around The World, Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/global/2009/07/23/chapter-9-environmental-issues/, Erişim Tarihi: 28.11.2020.
Lee, T. M., Markowitz, E. M., Howe, P. D., Ko, C. Y., & Leiserowitz, A. A. (2015). Predictors of public climate change awareness and risk perception around the world. Nature climate change, 5(11), 1014-1020.
Leiserowitz, A., Maibach, E., Rosenthal, S., Kotcher, J., Bergquist, P., Ballew, M., Goldberg, M., Gustafson, A., & Wang, X. (2020). Climate Change in the American Mind: April 2020. Yale University and George Mason University. New Haven, CT: Yale Program on Climate Change Communication.
Rzepa, A & Ray, J. (2020). World Risk Poll Reveals Global Threat From Climate Change. https://news.gallup.com/opinion/gallup/321635/world-risk-poll-reveals-global-threat-climate-change.aspx Erişim Tarihi: 15.01.2021.
Tavşancıl, E. (2014). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tezbaşaran, A. A. (2004). Likert tipi ölçeklere madde seçmede geleneksel madde analizi tekniklerinin karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 19(54), 77-89.
Comrey, A. L. ve Lee, H. B. (1992). Interpretation and application of factor analytic results. In A. L. Comrey, and H. B. Lee (Eds.), A First Course in Factor Analysis (pp. 2). Hillsdale, NJ: Lawrence Eribaum Associates.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). ANOVA Kullanan Deneysel Tasarımlar. Belmont, CA: Thomson-Brooks-Cole.
Şencan, H. (2005). Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinox Yayınevi.
Ercan İ., Kan İ.; (2004), Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
Kılıç, S. (2016). Cronbach's alpha reliability coefficient. Psychiatry and Behavioral Sciences, 6(1), 47.
Uzunsakal, E. & Yıldız, D. (2018). Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması Ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1), 14-28.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32(32), 470-483.
Yaşar, M. (2014). İstatistiğe Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36 (36), 59-75.
Tuncer, N. ve Avcı, N. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin çocukların yürütücü işlevlerini destekleyen stratejileri kullanma yeterlilikleri ölçeğinin geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 212-236.