Deniz GÜNEY, İbrahim TURNA, Fahrettin ATAR

Adi Çitlenbik Celtis australis L. tohumlarının çimlenmesi üzerine farklı ön işlemlerin etkisi

Adi çitlenbik türünde tohum özelliklerini ve farklı ön işlemlerin çimlenme üzerine etkisini araştırmak amacıyla yapılan bu araştırmada kullanılan tohumlar Trabzon kenti içerisindeki ağaçlardan toplanmıştır. Tohuma ilişkin olarak tohum doluluk oranı, tohum eni, tohum boyu ve 1000 tane ağırlığı hesaplanmıştır. Tohumlar üzerinde kontrol dahil 14 farklı ön işlem uygulanmıştır. Meyve etli, meyve etinden temizlenmiş, mekanik zedeleme, mekanik zedeleme + şişirme, 15, 30 ve 60 dakika H2SO4’te bekletme ve 15, 30 ve 60 dakika H2SO4’te bekletme + şişirme işlemlerini içeren 10 farklı önişlemin ekimleri kasım ayında gerçekleştirilmiştir. Dört farklı ön işlemde 60, 90 ve 120 gün süreyle soğuk ıslak katlama ve oda sıcaklığında 120 gün bekletme ise ekimler sırasıyla 20 ocak, 21 şubat, 29 mart ve 29 mart tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Çitlenbik tohumlarına uygulanan ön işlemler sonucunda; 14 farklı ön işlemin çimlenme yüzdelerine olan etkisinin istatistiksel olarak farklılık gösterdiği ortaya koyulmuştur. Sülfürik asitte 30 dakika bekletme+24 saat suda şişirme işleminde en yüksek % 96.70 çimlenme yüzdesi elde edilmiştir. Meyve etli olarak ekilen tohumlar ise çimlenme yüzdesi % 95.56 bakımından ikinci sırada yer almıştır

Anahtar Kelimeler:

Adi çitlenbik, ön işlem, çimlenme, ekim zamanı, ağaçlandırma

The effects of different pretreatments on germination of Mediterranean hackberry Celtis australis L. seeds

In order to examine the seed characteristics and effects of different pretreatments on germination of Mediterranean hackberry Celtis autralis L. , the seeds used in this study were collected from trees in the city of Trabzon. Seed occupancy rate, seed width, seed length and 1000 grain weight in relation to the seed were determined. Including control, 14 different pretreatments were applied on seeds. Sowing of 10 different pretreatments including fleshy fruit, fruit cleaned the flesh, mechanical damaging, mechanical damaging + swelling, 15, 30 and 60 minutes waiting in H2SO4,and 15, 30 and 60 minutes waiting in H2SO4 + swelling were carried out in November. In four different pretreatments cold-moist stratification for up to 60, 90 and 120 days, and stored at room temperature for 120 days , sowings were carried out at 20 th January, 21 th February, 29 th March and 29 th March, respectively. In the result of pretreatments applied to seeds of Mediterranean hackberry, 14 different pretreatments had statistically differences on the germination percentage. The highest germination percentage 96.7 % was obtained in the pretreatment of 30 minutes waiting in H2SO4 + 24 hours swelling in the water. Seeds sowed as fleshy fruit took second place in the point of germination percentage 95.6 %

Keywords:

Celtis australis L., pretreatment, germination, sowing time, afforestation,

PDF

___

Baytop, T. (1994). The dictionary of plant in Turkey. Turkish Language Association. Publications No: 578, Ankara, Turkey.
Bertaccini, A., Mittempergher, L., Vibio, M. (1996). Identification of protoplasmas associated with a decline of European hackberry (Celtis australis). Ann. appl. Biol. 128:245-253.
Butola, B. S., Uniyal, A. K. (2005). Rooting response of branch cuttings of Celtis australis L. to hormonal application, Forests, Trees and Livelihoods, Vol. 15, No. 3, pp. 307-310.
Chopra, R. N., Nayar, S. L., Chopra, I. C. (1986). Glossary of Indian Medicinal Plants (Including the Supplement). Council of Scientific and Industrial Research, New Delhi.
Demir, F., Doğan, H., Özcan, M., Haciseferogullari, H. (2002). Nutritional and physical properties of hackberry (Celtis australis L.). Journal of Food Enfineering. 54:241-247.
Dirr, M.A. (1998). Manual of woody landscape plants. ed. 5. Stipes Publishing, Champaign, IL.
Doğanlar, M., Üremiş, İ., Doğanlar, O., Doğanlar, Z.B. (2013). Türkiye Celtis Türlerinin tanımları, dağılımları ve DNA analizleri. MKU Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (2): 1-14.
Duke, J. A., Ayensu, E. S. (1985). Medicinal Plants of China Reference Publications.
Durak, A. (2015). Çitlembik (Celtis australis L.) genotiplerinin çimlenmesine ekim öncesi işlemlerin etkisi ve farklı yetiştirme ortamlarında fidan büyüme özelliklerinin belirlenmesi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Gaur, R.D. (2009). Flora of District Garhwal North West Himalaya, 3rd ed. Transmedia, Media House, Srinagar, p. 84.
Gültekin, H.C. (2007). Yabanıl meyveli ağaç türlerimiz ve fidan üretim teknikleri. Çevre ve Orman Bakanlığı, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü, Fidanlık ve Tohum İsleri Daire Başkanlığı. Ankara.
Gültekin, H.C., Gültekin, U.G. (2007). Yabanıl meyvelerin fidanlık tekniği, II. Bölüm. Orman Mühendisliği, 44 (1-2-3) 29-33.
Gültekin, H.C. (2010). Kapalı tohumlu (Angiospermae) ağaç ve çalıların eşey özellikleri. Çevre ve Orman Bakanlığı, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü, Ankara.
Hilooğlu, M., Yücel, E., Kandemir, A., Sözen, E. (2016). In vitro seed germination study in endemic plant Onosma discedens, Biological Diversity and Conservation, 9/1, 92-96.
ISTA, (2007). International Rules for seed testing. Seed Sci. Technol. 21:1-288
Juan, T., Sagrario, A., Jesus, H., Cristina, C.M. (2006). Red fox (Vulpes vulpes L.) favour seed dispersal, germination and seedling survival of Mediterranean Hackberry (Celtis australis L.). Acta Oecologica. 30:39-45.
Karagüzel, O. (2003). Farklı tuz kaynak ve konsantrasyonlarının Güney Anadolu doğal Lupinus varius tohumlarının çimlenme özelliklerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16 (2): 211-220.
Mamıkoğlu, N.G. (2011). Türkiye’nin Ağaçları ve Çalıları. NTV Yayınları, 4.baskı, 727s.
Qaisar, K. N., Masoodi, T. H., Masoodi, N. A., Mughal, A. H., Makaya, A. S. (1997). Response of treatments on germination and early seedling growth with regard to seed weight/size of Celtis australis, Van Vigyan, Vol. 35, No. 3/4, pp. 122-127.
Schopmeyer, C.S. (1974). Seeds of Woody Plants in the United States. Agriculture Handbook, 450. Forest Service, U. S. Department of Agriculture, Washington, D.C.
Simchoni, O., Kislev M.E. (2011). Early finds of Celtis autralis in the southern Levant. Veget Hist Archaeohot. 20:267-271.
Singh, A., Khan, M. A. (2009). Comparative effect of IAA, IBA and NAA on rooting of hardwood stem cuttings of Celtis australis Linn., Range Management and Agroforestry, Vol. 30, No. 1, pp. 78-80.
Singh, A., Khan, M. A., Mohi-ud-Din, G. (2009). Effect of moist chilling and presowing treatments on germination and growth of Celtis australis Linn. (Nettle Tree), Ecology Environment and Conservation, Vol. 15, No. 3, pp. 485-488.
Singh, B., Bhatt, B. P., Prasad, P. (2012). Effect of seed source and temperature on seed germination of Celtis australis L. : A promising agroforestry tree-crop of Central Himalaya, India, Forests, Trees and Livelihoods, Vol. 14, No. 1, pp. 53-60.
Singh, B., Bhatt, B. P., Prasad, P. (2009). Effects of storage period on seed germination of Celtis australis L. in Central Himalaya, India, Indian J. of Agroforestry, Vol. 11, No. 2, pp. 62-65.
Singh, B., Bhatt, B.P., and Prasad, P. (2006). Variation in seed and seedling traits of Celtis australis, a multipurpose tree in Central Himalaya, India. Agroforestry Systems. 67:115-122.
Singh, B., Bhatt, B. P., Prasad, P. (2006). Variation in seed and seedling traits of Celtis australis, a multipurpose tree, in Central Himalaya, India, Agroforestry Systems, Vol. 67, No. 2, pp. 115-122.
Subba D.B., Gurung H.B. and Tamang B.B. (1996). Seasonally of polyphenalic compounds in nine important tree fodder in the eastern hills of Nepal. Vet. Rev. 11(1): 8–10.
Sülüşoglu, M., Çavuşoğlu, A. (2014). Çitlenbik (Celtis australis L.) odun çeliklerinin köklendirilmesi: IBA dozlarının ve Çitlenbik tiplerinin etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, Vol. 9, No. 1, pp. 77-84.
Takos, I. A., Efthimiou, G.SP. (2003).Germination results on dormant seeds of fifteen tree species autumn sown in a Northern Greek Nursery, Silvae Genetica, Vol. 52, No. 2, pp. 67-71.
Türkeri, A.H., Gülbaba, A.G., Özkurt, N., Taşdelen, A., Gültekin, H.C. (2009). Doğu Akdeniz Bölgesindeki Ağaçlandırmalarda Kullanabilecek Bazı Yapraklı Türlerin Tohumla Üretilmesi. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Tarsus.
Whittemore, A.T. (2008). Exotic Species of Celtis (Cannabaceae) in the Flora of North America. J. Bot. Res. Inst. Texas. 2(1): 627- 632.
Yaltırık, F. (1998). Dendroloji - Angiospermae (Kapali tohumlular), Ders Kitabi II, Bolum I, I. U. Yayın No: 4104, O.F. Yayın No: 420, İstanbul.
Yücedağ, C., Gültekin, H.C. (2008). Adi Çitlenbik (Celtis australis L.) ve Doğu Çitlenbiği (Celtis tournefortii Lam.) Tohumlarının Çimlenme Yüzdesi Üzerine Araştırmalar. SDÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 12-3; 182-185.
Zarafshar M., Tabari K. M., Sattarian A., Bayat D., (2012). The effect of gibberllic acid and sulfuric acid on germination characters of Mediterranean Hackberry (Celtis australis L.), Plant And Ecosystem, Vol. 8, No. 30, 29-37.